Ngày 3/4 vừa qua, Nhạc sỹ Phạm Tuyên vinh dự đón nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh do Hội đồng xét tặng Danh hiệu, Giải thưởng Nhà nước trao tặng. Đây là sự ghi nhận kịp thời, ý nghĩa với người nhạc sỹ đã ở tuổi ngoại bát thập. Trong suốt chặng đường hoạt động nghệ thuật của mình, Nhạc sỹ Phạm Tuyên đã cống hiến cho công chúng Việt Nam hàng trăm tác phẩm âm nhạc có giá trị. Trong số ấy, ký ức về bài ca chiến thắng – Như có Bác trong ngày vui đại thắng vẫn luôn hào sảng như vừa mới hôm qua. Câu chuyện
Vị nhạc sĩ có nụ cười dễ mến xúc động nhớ lại thời điểm ra đời bài hát. Đầu tháng 4-1975, nhạc sỹ dự định cho ra đời một bản hợp xướng 4 chương để đáp ứng đơn đặt hàng của Ban Tuyên huấn “có sáng tác hoành tráng xứng tầm chiến thắng lịch sử”. Thế rồi, sau rất nhiều đêm trằn trọc, ông chỉ có thể phác họa ý tưởng của bản trường ca chứ không thể “nặn” ra một nốt nhạc nào. “Tối 28-4, sau bản tin thời sự nói về vụ ném bom sân bay Tân Sơn Nhất, trong tôi có một dự cảm về ngày giải phóng đang đến rất gần. Tôi bỗng muốn reo vui lên một tiếng”- nhạc sĩ kể.
Ngay sau bản tin trên Đài Tiếng nói VN, chỉ trong khoảng 90 phút, từ 21 giờ 30 đến 23 giờ, nhạc sĩ Phạm Tuyên đã viết xong cả phần lời và phần nhạc của “Như có Bác trong ngày đại thắng”. Ông bồi hồi:“Viết xong, tôi cảm thấy như trả được một món nợ với chính bản thân mình. Đêm đó, tôi ngủ ngon lành và thanh thản như người nông dân vừa cày xong thửa ruộng”.
Hai ngày trước thời khắc lịch sử năm 1975 ấy, bài hát được dàn nhạc của Đài Tiếng nói VN thu âm dưới sự chỉ huy của nhạc trưởng Cao Việt Bách và phần lĩnh xướng của hai nghệ sĩ Đặng Hùng – Tuyết Thanh.“Chưa có buổi thu thanh bài hát nào ở Đài Tiếng nói VN mà từ người kéo đàn đến nhạc trưởng cũng như ca sĩ đều rưng rưng nước mắt như thế. Khi ca khúc được thu âm xong thì chính tôi và anh Trần Lâm, Giám đốc Đài Tiếng nói VN lúc đó, cùng khóc”.
Ngay trong chiều 30-4-1975, bài hát vừa ra đời trước đó 2 ngày của nhạc sĩ Phạm Tuyên đã được phát đi phát lại hơn 40 lần trên sóng Đài Tiếng nói VN. Cứ sau một bản tin thông báo thắng trận tới nhân dân trong nước và bạn bè trên thế giới là bài hát lại vang lên hào hùng. Ngày 1-5-1975, nhạc sĩ Phạm Tuyên cũng giống như bao người Hà Nội khác đổ ra bờ hồ Hoàn Kiếm hít thở bầu không khí chiến thắng và thống nhất. Thật tình cờ, trên các đường phố quanh hồ Hoàn Kiếm, xe quân nhạc của quân đội và các nghệ sĩ của Nhạc viện Hà Nội cũng hát vang bài hát của ông để phục vụ nhân dân. Chia sẻ niềm vui của mình, nhạc sỹ Phạm Tuyên cho biết: “Các nhạc công và ca sĩ bảo với tôi rằng họ vừa kịp thu âm lại ca khúc trên đài buổi chiều hôm trước. Họ đã chép lại từng nốt nhạc và chơi đàn, hát theo tiếng vọng từ bao con tim. Ngày 2-5-1975, trên Báo Nhân Dân, Đại tướng Võ Nguyên Giáp cũng có bài viết nêu bật ý nghĩa của chiến thắng lịch sử nhan đề Như có Bác trong ngày đại thắng”.
Mười năm sau ngày giải phóng, nhạc sĩ Phạm Tuyên được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất cho ca khúc này. Đây là một sự kiện chưa từng có khi nhạc sĩ được tặng Huân chương nhờ một bài hát. Xung quanh chuyện được trao Huân chương này cũng có nhiều kỷ niệm khiến nhạc sĩ Phạm Tuyên nhớ mãi. “Vài ngày sau khi nhận huân chương, tôi có vào Nam một chuyến. Gặp lại nhiều bạn bè, anh em văn nghệ sĩ, họ biết tin bài hát của tôi nhận huân chương và ai cũng đòi tôi phải “rửa”. Sau vụ “rửa” huân chương đó, gia đình tôi bị thâm hụt ngân sách nặng. Đó là năm mà tôi tiêu nhiều tiền nhất nhưng vui nhất”.
Ca khúc “Như có Bác trong ngày đại thắng” như là đơn đặt hàng của thời đại và hàng triệu con tim ở thời điểm lịch sử cách nay 37 năm. Đứa con tinh thần của nhạc sĩ giờ đã trở thành tài sản chung của người VN và được coi như một bài hát cộng đồng. Nhiều lúc, nhiều nơi, người ta hát ca khúc này mà cũng không quan tâm đến tác giả của nó là ai như nhạc sĩ Phạm Tuyên có lần tâm sự: “Đó là một phần thưởng vô giá với tôi. Khi ca khúc được thu âm xong, tôi có cảm giác đó là một bài mà mình đã sáng tác từ lâu rồi. Lời hát vang lên như đã quen rồi và nếu tôi không sáng tác bài hát này thì sẽ có một người khác sẽ sáng tác thôi” .
[odex-source url=”https://www.vinacomin.vn/tap-chi-than-khoang-san/ky-uc-ve-bai-ca-chien-thang-1502.htm” button=”Theo vinacomin”]
