Hàng trăm năm nay, biết bao người con Lý Sơn đã vĩnh viễn nằm lại với đất mẹ Hoàng Sa thiêng liêng và để lại nỗi ám ảnh, day dứt khôn nguôi cho người ở lại với những nấm mồ, ngôi mộ gió không tên, không người. Để an ủi linh hồn người chết nhiều thế hệ con cháu trên đảo sử dụng đất sét nặn hình nhân thế mạng để chiêu hồn nhập xác lính Hoàng Sa với mong muốn linh hồn của người xấu số sẽ được siêu thoát và có người quanh năm nhang khói tưởng nhớ.
Theo sử sách ghi chép lại, hơn 300 năm trước khi những dòng họ người Việt đầu tiên từ đất liền bước chân ra khai khẩn mở mang vùng đất đảo trù phú, trước đó trong đất liền hằng năm. Các dòng họ này đều tuyển chọn 70 dân đinh khỏe mạnh, cường tráng, giỏi bơi lội sung vào đội dân binh Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải để cưỡi sóng ra quần đảo Hoàng Sa, làm nhiệm vụ cao cả là bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc theo lệnh vua ban.
Hành trình vượt biển của mỗi dân binh mang theo trên chiếc ghe câu ra biển là 6 tháng lương thực, 1 đôi chiếu, 7 nẹp tre, 7 sợi mây và 1 thẻ bài ghi rõ danh tính, bản quán và phiên hiệu, họ giong thuyền, cưỡi sóng ra cắm mốc, bảo vệ chủ quyền lãnh hải thiêng liêng của Tổ quốc.
Cũng chừng ấy thời gian, biết bao người con Lý Sơn đã ra đi không hẹn ngày về. Họ vĩnh viễn nằm lại với biển trời Hoàng Sa thân yêu. Để tri ân công trạng của những dân binh triều đình nhà Nguyễn sẽ miễn thuế hàng năm, trợ cấp lương thực kèm theo đó còn được làng cấp cho quỹ đất để gia đình người thân của dân binh trồng hành trồng tỏi mưu sinh làm ăn. Vượt biển ra Hoàng Sa, hành trang của dân binh tuy giản đơn nhưng lại nặng tình với quê hương và thể hiện ý thức trách nhiệm với Tổ quốc.
Họ biết, khi được tuyển chọn làm lính đi Hoàng Sa thì một đi không hẹn ngày về. Bởi vậy, hành trang của họ nhằm đề phòng khi thực thi nhiệm vụ trên biển nếu ai có mệnh hệ gì thì những vật dụng mang theo dùng để đồng đội bó xác thả xuống biển và nhờ sóng biển đưa trôi dạt về lại đất mẹ Lý Sơn chôn cất và thờ cúng họ.
Ngày nay, khi về với Lý Sơn, những câu chuyện đầy xúc động về hùng binh Hoàng Sa bên những ngôi mộ gió đứng sừng sững, hiên ngang giữa lòng đất mẹ làm nhiều người không cầm được nước mắt.
Đó chỉ là những nấm đất nhỏ nằm rải rác, ẩn mình trong những ruộng hành, ruộng tỏi xanh bạt ngàn. Người dân trên đảo gọi đó là những ngôi mộ gió chiêu hồn.
Và với người dân trên đảo, hình bóng của những Hùng binh Hoàng Sa năm xưa tuy thân xác đã tan vào biển cả Hoàng sa nhưng linh hồn vẫn trở về mãi mãi với đất mẹ Lý Sơn .
Theo quan niệm của người dân xứ đảo, những người lính Hoàng Sa chết ngoài biển mà không tìm thấy xác thì hồn bay phách lạc nên linh hồn cứ mãi lẩn quẩn ngoài biển, không được trở về với đoàn tụ với gia đình, tổ tiên.
Thấy vậy, người dân thiết nghĩ cần phải lập đàn cúng bái rước hồn về, các dòng tộc trên đảo có người đi lính Hoàng Sa tiến hành lập danh sách và mời thầy phù thủy về cúng và làm lễ chiêu hồn nhập xác và lập nên những ngôi mộ gió cho người thân như để làm tròn phận sự của người còn sống đối với người đã chết.
Nỗi khắc khoải về sự trường tồn của những ngôi mộ gió, những linh hồn hùng binh Hoàng Sa bi hùng xấu số không được may mắn trở về với đất mẹ Lý Sơn làm cho nhiều thế hệ trên đảo cảm thấy tự hào hơn về khí phách, ý chí kiên cường của các bậc tiền nhân người Lý Sơn với khát vọng biến mỗi con tàu thành những cột mốc sống trên biển, khẳng định chủ quyền biển đảo của tổ quốc nơi Hoàng Sa – Trường Sa thân yêu.
[odex-source url=”https://www.vinacomin.vn/tap-chi-than-khoang-san/bi-hung-nhung-ngoi-mo-gio-tren-dao-ly-son-8696.htm” button=”Theo vinacomin”]