Cập nhật Những ngày không đêm của đại lý viên Hàng hải –

Vũ Hoài Nam có dáng người to khỏe, nước da sạm màu nắng gió, giọng nói vang vang, và đặc biệt rất nhanh nhẹn. Trên chuyến tàu cao tốc, lại một hồi nói chuyện điện thoại bằng tiếng Anh nữa, rồi mới quay sang nói với tôi:

– Công việc của đại lý viên là tất cả các khâu công việc từ khi tàu nước ngoài cập bến cho đến khi rời cảng. Trong quá trình ấy, chúng tôi là người giúp họ về các thủ tục hành chính, kết nối họ với khách hàng cho tàu “ăn” than, sinh hoạt tại Việt Nam… và nhiều phát sinh khác.

– Vậy hôm nay ra tàu sao gấp vậy?

– Vì hiện nay than từ các xà lan do đêm qua bị mưa, độ ẩm cao, không thể bốc lên tàu. Thuyền trưởng gọi chúng tôi ra để can thiệp và chọn giải pháp thích hợp.

Khoảng 30 phút sau, chúng tôi lên con tàu lấy than tại cảng Hòn Nét mang tên BESTKING quốc tịch Panama. Tàu có trọng tải 33 ngàn tấn. Chúng tôi bước lên boong tàu mà hình dung như đang đi trong một tòa nhà chung cư. Đứng trên boong nhìn sang hai bên, hàng chục xà lan than đang bám lấy hai mạn tàu. Bốn hệ thống cẩu sẵn sàng bốc than lên tàu. Tuy nhiên, như đại lý viên Vũ Hoài Nam trao đổi, hiện các cẩu đang dừng hoạt động. Những người công nhân bốc xếp của Công ty Vật tư vận tải và xếp dỡ trong bộ trang phục màu da cam truyền thống đang chờ quyết định, người đứng, người ngồi, dáng bộ mệt mỏi trong nắng trưa. Nguyễn Thanh Bình, thợ lái cẩu bậc 2/4 đã theo công việc thường xuyên phải lênh đênh trên biển này được 6 năm. Gia đình anh ở Hải Phòng, suốt năm, suốt tháng bám cảng bốc xếp đã thành quen. Chờ đợi trên tàu mỗi khi có ách tắc cũng là điều bình thường. Nói chuyện với anh em làm tôi nhớ lại ngày sống và làm việc tại Quảng Ninh, gia đình tôi ở cạnh nhà anh Vũ Văn Huần, là công nhân bốc xếp, Chủ tịch công đoàn phân xưởng. Con nhỏ nhưng anh cứ khoác ba lô đi hai đến ba tuần mới về, nghỉ được vài ngày lại lên đường.

Công nhân Xếp dỡ làm việc trên tàu
 

Thuyền trưởng Yang Hong Jun, năm nay đã 64 tuổi. Nước da ông ngăm ngăm, dáng người đậm, giọng nói to. Gặp Vũ Hoài Nam, ông như thấy người nhà, quàng tay lên vai Nam, cười ha hả và cùng bước về phía những xà lan than đang bốc dở. Hai bên trao đổi rất nhanh. Vũ Hoài Nam cho hay, do bị dính mưa nên có vài xà lan phải chờ một hoặc hai ngày sẽ bốc tiếp. Các xà lan còn lại được bốc bình thường. Công việc không có gì mắc. Thường các tàu lớn vài chục ngàn tấn vào “ăn” than nhanh thì năm đến bảy ngày. Nếu gặp thời tiết xấu có thể lên đến 10 ngày. Các tàu nhỏ vài nghìn tấn thì nhanh hơn. Tuy nhiên, nếu vì điều kiện nào đó phải ở lại càng dài, các tàu sẽ phải chi phí nhiều hơn. Mỗi ngày nằm trên biển, các tàu có thể phải chi phí đến hàng trăm triệu đồng. Những tàu từ 30 ngàn tấn chi phí khoảng 6000 USD/ngày. Do vậy, các anh thường phải can thiệp để tạo những điều kiện thuận lợi nhất cho họ. Ngoài việc làm các thủ tục hành chính như hải quan, xuất nhập cảnh, phòng chống dịch tễ… các anh còn là cầu nối trong giao dịch với các đơn vị xếp dỡ, giám định than, kho vận… Các anh thực sự phải coi họ là những người bạn, đứng về phía họ, giúp họ trong suốt thời gian nằm tại cảng.

Trạm trưởng Phan Hùng Hiệp cho chúng tôi biết thêm, các đại lý viên là bạn của liền một lúc vài thuyền trưởng. Chẳng hạn như hiện đại lý viên Vũ Hoài Nam đang bố trí cho 5 tàu ăn than tại cảng Hòn Nét. Còn đại lý viên Trần Văn Thông cũng đang làm bạn của 4 thuyền trưởng. Hôm nay, anh Thông không ra cảng vì đang lo thủ tục trên bờ cho một chuyến tàu chuẩn bị cập cảng. Trần Văn Thông đã có kinh nghiệm trên 30 năm làm nghề đại lý viên.

Con tàu cao tốc lao nhanh trên vịnh Bái Tử Long. Sóng rẽ ra trắng xóa. Nắng làm cho những núi đá vôi trông thật đẹp mắt. Vũ Hoài Nam nói trong tiếng gió vù vù:

– Đây là một trong nhiều công việc hàng ngày của những người làm đại lý chúng tôi cần giải quyết, cứ như việc của nhà mình ấy, không phân biệt ngày hay đêm, nắng hay mưa, hễ có công việc là phải đi. Nói về công việc thì cứ gọi là “ngày không đêm” và rất nhiều ngày không đêm như vậy.

– Khi trước anh có nói đến nhiều việc phát sinh, vậy cụ thể những công việc ấy thường là gì?

Giọng trầm lại, Vũ Hoài Nam tâm sự, cuộc sống trên cảng, trên các tàu cũng sôi động và phức tạp như một thành phố trên biển. Mỗi tàu có vài chục thủy thủ. Chẳng hạn như tàu BESTKING có tất cả 27 thủy thủ. Tại cảng, tàu san sát như thế này. Hàng ngày việc cung cấp thực phẩm cho các tàu cũng khá lớn. Nhiều khi Cục vệ sinh dịch tễ xuống tàu kiểm tra tàu thấy nhiều ruồi cũng không cho tàu cập cảng chứ chưa nói đến việc phát hiện trên tàu có chuột. Khi đó, để tàu vào nhập than được suôn sẻ, đại lý viên phải xuống nhắc nhở các thủy thủ ăn ở vệ sinh sạch sẽ, dùng thuốc diệt chuột, diệt gián… Đây cũng là một việc khó vì thay đổi thói quen không dễ. Hay như các thói quen sinh hoạt ăn uống cũng vậy. Các thủy thủ trên tàu khi ổn định, đa phần nhàn rỗi, toàn là thanh niên với nhau nên hay tụ tập rượu chè lu bù. Nhiều khi ngộ độc thực phẩm, say rượu, thậm chí ngã trên tàu gây tai nạn… đại lý viên lại được cầu cứu, lo thuốc thang, đưa những người quá chén không may đó lên bờ chữa chạy. Khi đó thủ tục rất phức tạp vì họ là người nước ngoài. Kỷ niệm khó quên nhất đối với Vũ Hoài Nam trong đời làm nghề đại lý hàng hải đến có lẽ là lần đưa một thủy thủ đi cấp cứu. Anh kể, khi bế thủy thủ này bị ngã đang ngất trên tay đi cấp cứu. Đến nơi, các bác sỹ cho hay thủy thủ này đã qua đời từ lâu và yêu cầu anh đeo găng tay thì anh mới hay mình đã ôm “thủy thủ” hàng tiếng rồi. Chưa hết bàng hoàng, anh lại quay sang lo các thủ tục đưa người quá cố này về nước bằng đường hàng không…

Đó là những việc phát sinh, nhưng xảy ra khá thường xuyên. Vì thế, khi tàu nước ngoài tấp nập vào cảng chờ lấy than, là lúc các đại lý viên hàng hải như anh Nam phải sẵn sàng chuẩn bị làm việc lăn xả cả đêm. Mới hay, công việc của một đại lý viên hàng hải quả cũng lắm gian nan.