Cập nhật Lường bao nhiêu vẫn chưa đủ –

Trước hết phải khẳng định, Tập đoàn cũng như các đơn vị trực thuộc đã có phương án và triển khai khá bài bản công tác phòng chống mưa bão. Hàng năm, ngay từ khi lập kế hoạch, các phương án phòng chống mưa bão và tìm kiếm cứu nạn đã được lập đi kèm. Giá trị của các phương án này cũng không nhỏ, lên tới hàng tỷ đồng mỗi năm.
 
Trong mỗi một phương án nhỏ cũng như một dự án lớn được lập khi khai thác, công tác thoát nước luôn là hàng đầu. Đối với mỏ hầm lò, ngay tại các khu vực mức sâu nhất đã được thiết kế một hầm chứa nước với sức chứa hàng vạn mét khối. Nước thẩm thấu từ bề mặt xuống các đường lò, hoặc nước chứa trong các vỉa than, trầm tích, túi nước… sẽ dồn về đây. Người ta lắp đặt một hệ thống bơm công suất lớn tùy theo sản lượng khai thác và vùng địa chất để đẩy nước lên. Đương nhiên hệ thống bơm phải có các bơm dự phòng để thay nhau làm việc. Cái này hỏng sẽ có bơm khác hoạt động. Dường như quanh năm, không kể những ngày nắng, ngày mưa, mùa khô hay mùa mưa, 24/24h, lúc ít lúc nhiều các bơm đều vận hành để bơm nước lên bề mặt. Đối với các mỏ lộ thiên, tại các moong than, người ta lắp đặt hệ thống bơm trên một phà phao tự nổi với công suất lớn nhỏ tùy theo từng moong than. Nước bề mặt trút xuống bao nhiêu, bơm bấy nhiêu. Nước dâng lên đến đâu, phao nổi lên đến đấy. Cứ như trong huyền thoại “Sơn tinh – Thủy tinh” vậy.
 
Đó là những công trình thoát nước mỏ được lập theo dự án. Ngoài ra, hàng năm, những phương án cụ thể chi tiết sẽ được lập như sửa chữa bơm, tăng cường, hệ thống điện diezel dự phòng v.v. Vậy nhưng, việc thoát nước mỏ trong mỗi mùa mưa vẫn là nỗi ám ảnh khó lường đối những người thợ mỏ. Đặc biệt, hiện tượng ngập một khu khai thác hoặc toàn mỏ vẫn thường xảy ra và mang tính lặp lại.
 
Mùa mưa năm nay, Công ty than Mông Dương là đơn vị có thiệt hại nặng nề nhất. Sau đến các đơn vị Công ty than Hòn Gai, Khu vực Cái Đá, Xí nghiệp than Cao Thắng, Thành Công bị ngập cục bộ. Công ty than Khánh Hoà nước xuống moong cũng lên đến gần 2 triệu mét khối. Hơn một tuần mưa kéo dài, tại Công ty CP than Mông Dương, do có moong nước nằm trên mặt đất, thuộc một đơn vị do tỉnh cấp phép khai thác phía trên, tràn xuống làm ngập khoảng 2km đường lò của Công ty. Tuy sự việc không bị thiệt hại về người, nhưng 6 tổ hợp bơm và trạm điện trong lò trị giá hàng trăm tỷ đồng của Công ty bị ngập.
 
Xét cho cùng, dù thiệt hại cho doanh nghiệp nào do thiên nhiên gây ra cũng đều là những thiệt cho xã hội nói chung. Và để giải quyết nó, đòi hỏi phải có cả các cấp chính quyền địa phương vào cuộc. Hơn thế nữa, nó đòi hỏi ở một bản quy hoạch khai thác vùng mang tính khoa học và minh bạch. Hiện nay, không ít khu vực khai thác được cấp phép chồng chéo giữa lộ thiên và hầm lò. Và hậu quả của nó là khôn lường khi hàng triệu mét khối nước “treo” trên những đường lò có hàng ngàn thợ mỏ đang làm việc.
 
Trong thực tế khai thác mỏ, nhất là trong khai thác hầm lò, một số đơn vị cũng đã gặp phải thảm cảnh mang tính lặp lại. Đó là bục nước. Thường thì khi khai thác, những túi nước bất ngờ bục ra do chưa kiểm soát được. Nhưng đó là số ít. Đa phần là do mưa lớn nhiều ngày gây ra. Do vậy, ngoài việc cần có một bản quy hoạch khai thác vùng bài bản như đã nói ở trên, về chủ quan, các đơn vị cũng cần tăng cường kiểm soát lưu lượng chảy vào mỏ, kiểm soát được các túi nước thông qua việc thăm dò trước khi khai thác. Đây là một việc làm tốn kém, có thể khiến giá thành khai thác than tăng cao, nhưng không thể không làm. Và ở đây, khoa học kỹ thuật luôn là điều cần thiết, đi đầu trong phòng chống thiên tai nói chung và mưa bão nói riêng.