Bữa cơm chiều dọn ra, anh N, thợ lò bậc 5/6 Công ty K đánh một mạch hai bát rồi lên sofa thở dài nói với vợ con: “Đợt này Công ty xét nghỉ chế độ cho công nhân, bố nộp đơn rồi. Bố xin nghỉ về làm gì đó hay phụ giúp mẹ chứ làm mệt mỏi lắm”…
Chị vợ tròn mắt. Sao anh chẳng bàn bạc gì mà quyết định nhanh vậy. Rằng chị lo cho cả gia đình sẽ sinh sống như thế nào, chứ nhìn vào mẹt hàng vài mớ rau ăn thua gì. Mà giờ, hai đứa đều đang tuổi ăn học… Gặng hỏi mãi lý do, anh N mới nói thẳng, công việc mệt mỏi cũng là một phần thôi. Đằng này, “…tay Phó Quản đốc vừa ra trường, kém mình hạng chục tuổi đầu cứ mắng xơi xơi, thậm chí nói tục nói bậy, coi mình không ra gì cả… Thôi, tôi quyết rồi, không ý kiến gì nữa…”.
Câu chuyện làm tôi nhớ lại một số thợ lò than vãn, những ngày công trường không ra than do nhiều lý do, ông Quản đốc cũng của Công ty này đi dọc lò chợ quát tất cả những người có mặt trong ca bằng những lời không tiện nêu tại đây. Trong ca ai cũng im bặt buồn chán. Ngày hôm sau, ca đó vắng gần hết. Than lại càng không ra. Ông Quản đốc lại quát mắng. Một thời gian dài ca đó mới lấy lại được sản lượng… và tâm lý.
Đem chuyện trao đổi với Giám đốc một công ty than. Như chuyện đã biết rồi, ông rút điện thoại ra đọc một loạt tin nhắn cho tôi nghe. Trong đó, phần lớn công nhân phản ánh với giám đốc về thái độ bất nhã, xem thường người lao động của một số quản đốc, phó quản đốc, đốc công. “Chú ấy chửi cả mẹ cháu” – Ông Giám đốc đọc nhỏ vì những từ ngữ khó nghe. Rồi ông quả quyết: “Không thể chấp nhận một cán bộ cấp công trường, phân xưởng như thế. Bây giờ, tuyển lao động làm việc trong hầm lò đã khó khăn, đào tạo cũng tốn kém, tất cả đều hạch toán vào tấn than. Một thợ lò ra trường bỏ là mất 46 triệu tiền kinh phí đào đạo, một thợ cơ điện cũng mất 38 triệu/người tiền phí đào tạo. Ông cũng cho biết, ông đã trao đổi với lãnh đạo Trường Quản trị Kinh doanh – Vinacomin, nhất định phải mở lớp đào tạo về tâm lý người lao động cho đội ngũ này của Công ty ông. “Người lao động, nhất là đối tượng lao động trong hầm mỏ phải được trân trọng, được tôn vinh…” – ông Giám đốc nói.
Cũng với đề tài này, ý kiến một số vị lãnh đạo trong Tập đoàn cũng như nhiều người lao động, đều cho rằng, thợ lò có ý định bỏ việc không phải vì tiền lương, thu nhập thấp và cũng không phải vì điều kiện lao động khó khăn, mà phần lớn là vì tâm lý không được thoải mái, bị áp lực về việc phải hoàn thành công việc… Điều kiện làm việc được cải thiện nhiều. Nhiều máy móc thiết bị đã cơ bản thay thế sức lao động trực tiếp. Còn chính những người trong đội ngũ quản đốc, phó quản đốc, đốc công thì thừa nhận đã thường xuyên gây áp lực để công nhân hoàn thành công việc trong ca. “Cứ trên ép xuống dưới, thì dưới phải ép xuống công nhân…” – Phó Quản đốc công trường KT, Công ty K nói.
Thiết nghĩ, trong tập thể sản xuất, vai trò của người lãnh đạo có ảnh hưởng trực tiếp tới hiệu quả lao động. Tuỳ từng tập thể lớn hay nhỏ, sẽ có nhiều hay ít người lãnh đạo theo các cấp độ khác nhau trong quá trình quản lý như quản đốc phân xưởng, các tổ trưởng… Người lãnh đạo cấp này, ngoài chức năng quản lý, điều hành, giám sát công việc thì anh ta còn phải biết kích thích, tạo ra bầu không khí tích cực trong tập thể sản xuất. Ngoài việc phải nắm được những sở trường, năng lực của từng người lao động, lãnh đạo quản lý trực tiếp còn phải hiểu rõ tâm lý của người lao động trong công việc cũng như cuộc sống hàng ngày để bố trí công việc phù hợp mang lại hiệu quả cao nhất. Vai trò của người lãnh đạo là phải tìm ra nguyên nhân và có những hình thức xử lý kịp thời, hợp lý mới tạo được bầu không khí tâm lý tốt trong tập thể sản xuất.
Người lãnh đạo trực tiếp phải thường xuyên quan tâm lắng nghe các ý kiến, những đánh giá từ phía công nhân để có những điều chỉnh kịp thời trong hoạt động sản xuất, phát huy được sự sáng tạo của mọi người. Ngược lại nếu lãnh đạo trực tiếp gây áp lực, thông tin mang tính một chiều từ trên xuống, quyết định mang tính chất chủ quan sẽ không kích thích sự hăng say công việc của các cá nhân, thậm chí là nguyên nhân dẫn đến công nhân nảy sinh ý định chuyển đổi công việc…
Câu chuyện làm tôi nhớ lại một số thợ lò than vãn, những ngày công trường không ra than do nhiều lý do, ông Quản đốc cũng của Công ty này đi dọc lò chợ quát tất cả những người có mặt trong ca bằng những lời không tiện nêu tại đây. Trong ca ai cũng im bặt buồn chán. Ngày hôm sau, ca đó vắng gần hết. Than lại càng không ra. Ông Quản đốc lại quát mắng. Một thời gian dài ca đó mới lấy lại được sản lượng… và tâm lý.
Đem chuyện trao đổi với Giám đốc một công ty than. Như chuyện đã biết rồi, ông rút điện thoại ra đọc một loạt tin nhắn cho tôi nghe. Trong đó, phần lớn công nhân phản ánh với giám đốc về thái độ bất nhã, xem thường người lao động của một số quản đốc, phó quản đốc, đốc công. “Chú ấy chửi cả mẹ cháu” – Ông Giám đốc đọc nhỏ vì những từ ngữ khó nghe. Rồi ông quả quyết: “Không thể chấp nhận một cán bộ cấp công trường, phân xưởng như thế. Bây giờ, tuyển lao động làm việc trong hầm lò đã khó khăn, đào tạo cũng tốn kém, tất cả đều hạch toán vào tấn than. Một thợ lò ra trường bỏ là mất 46 triệu tiền kinh phí đào đạo, một thợ cơ điện cũng mất 38 triệu/người tiền phí đào tạo. Ông cũng cho biết, ông đã trao đổi với lãnh đạo Trường Quản trị Kinh doanh – Vinacomin, nhất định phải mở lớp đào tạo về tâm lý người lao động cho đội ngũ này của Công ty ông. “Người lao động, nhất là đối tượng lao động trong hầm mỏ phải được trân trọng, được tôn vinh…” – ông Giám đốc nói.
Cũng với đề tài này, ý kiến một số vị lãnh đạo trong Tập đoàn cũng như nhiều người lao động, đều cho rằng, thợ lò có ý định bỏ việc không phải vì tiền lương, thu nhập thấp và cũng không phải vì điều kiện lao động khó khăn, mà phần lớn là vì tâm lý không được thoải mái, bị áp lực về việc phải hoàn thành công việc… Điều kiện làm việc được cải thiện nhiều. Nhiều máy móc thiết bị đã cơ bản thay thế sức lao động trực tiếp. Còn chính những người trong đội ngũ quản đốc, phó quản đốc, đốc công thì thừa nhận đã thường xuyên gây áp lực để công nhân hoàn thành công việc trong ca. “Cứ trên ép xuống dưới, thì dưới phải ép xuống công nhân…” – Phó Quản đốc công trường KT, Công ty K nói.
Thiết nghĩ, trong tập thể sản xuất, vai trò của người lãnh đạo có ảnh hưởng trực tiếp tới hiệu quả lao động. Tuỳ từng tập thể lớn hay nhỏ, sẽ có nhiều hay ít người lãnh đạo theo các cấp độ khác nhau trong quá trình quản lý như quản đốc phân xưởng, các tổ trưởng… Người lãnh đạo cấp này, ngoài chức năng quản lý, điều hành, giám sát công việc thì anh ta còn phải biết kích thích, tạo ra bầu không khí tích cực trong tập thể sản xuất. Ngoài việc phải nắm được những sở trường, năng lực của từng người lao động, lãnh đạo quản lý trực tiếp còn phải hiểu rõ tâm lý của người lao động trong công việc cũng như cuộc sống hàng ngày để bố trí công việc phù hợp mang lại hiệu quả cao nhất. Vai trò của người lãnh đạo là phải tìm ra nguyên nhân và có những hình thức xử lý kịp thời, hợp lý mới tạo được bầu không khí tâm lý tốt trong tập thể sản xuất.
Người lãnh đạo trực tiếp phải thường xuyên quan tâm lắng nghe các ý kiến, những đánh giá từ phía công nhân để có những điều chỉnh kịp thời trong hoạt động sản xuất, phát huy được sự sáng tạo của mọi người. Ngược lại nếu lãnh đạo trực tiếp gây áp lực, thông tin mang tính một chiều từ trên xuống, quyết định mang tính chất chủ quan sẽ không kích thích sự hăng say công việc của các cá nhân, thậm chí là nguyên nhân dẫn đến công nhân nảy sinh ý định chuyển đổi công việc…
[odex-source url=”https://www.vinacomin.vn/tap-chi-than-khoang-san/khi-cham-den-long-tu-trong-6925.htm” button=”Theo vinacomin”]
