Rằm tháng Giêng hay còn gọi là lễ Thượng nguyên, tết Nguyên tiêu. Năm nay, ngày rằm đầu tiên của năm, tức ngày 15/1 âm lịch nhằm ngày 12/2 dương lịch.
Người Việt quan niệm, Rằm tháng Giêng là ăn Tết lại một lần nữa nên thường chuẩn bị mâm cỗ cúng rất chu đáo.
Nghệ nhân ẩm thực Phạm Thị Ánh Tuyết (Hà Nội) cho biết, mâm cúng Rằm tháng Giêng đúng theo truyền thống gồm: Mâm cỗ chay cúng trời Phật và mâm cỗ mặn cúng gia tiên.
Mâm cỗ chay cúng trời Phật gồm: Hoa quả, chè xôi, các món đậu, bánh trôi nước… Điểm đặc biệt trên mâm cỗ chay là sự hiện diện của bánh trôi nước. Ý nghĩa của việc ăn bánh trôi ngày tết Nguyên tiêu là mong muốn mọi việc hanh thông, trôi chảy.
Mâm cỗ mặn cúng gia tiên vào lễ Rằm tháng Giêng. Ảnh: Vũ Thu Hương
Mâm lễ mặn cúng gia tiên thường được chuẩn bị tùy theo vùng miền và điều kiện kinh tế của mỗi gia đình. Miền Bắc có chân giò hầm măng khô, canh bóng thả, nem rán thì miền Trung cúng thịt lợn, giá chua, giò chả…
Trong khi đó, người dân miền Nam lại cúng Rằm tháng Giêng với canh khổ qua, thịt kho tàu, gỏi tôm thịt…
Ngoài thức ăn, mâm cúng Rằm tháng Giêng không thể thiếu các đồ lễ như: Hương, hoa tươi, đèn nến, trầu cau, rượu…
Nghệ nhân Ánh Tuyết chia sẻ: “Nhiều gia đình quan niệm mâm cúng Rằm tháng Giêng phải to, nhiều món ăn. Quan niệm này không còn phù hợp với hoàn cảnh của các gia đình trẻ, ít người.
Rằm tháng Giêng không nhất thiết phải bày biện mâm cao cỗ đầy. Gia chủ nên tùy tiền biện lễ sao cho phù hợp, tránh lãng phí”.
Mâm cỗ chay cúng Rằm tháng Giêng. Ảnh: Vũ Thu Hương
Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Trọng Tuệ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kiến trúc và Văn hóa phương Đông cho biết, vào Rằm tháng Giêng, dân gian sẽ bày hương án ngoài trời, viết bài vị Thiên Quan Tứ Phúc và dâng đồ lễ gồm hoa quả, vật thực. Lễ cúng nhằm mục đích cầu mong được ban phúc, tiêu tai giải hạn…
Nhiều người cho rằng, Rằm tháng Giêng làm lễ cúng thật to, đốt vàng mã thể hiện lòng thành thì cả năm sẽ may mắn, thuận lợi. Tuy nhiên, quan niệm này không đúng và ngày càng biến tướng.
“Việc cúng Rằm tháng Giêng là tín ngưỡng dân gian, mang nét đẹp văn hóa truyền thống. Cúng lễ cốt ở thành tâm, không nên suy diễn thành ra mê tín.
Thiên địa vốn công bằng, tốt hay không là ở suy nghĩ và hành động của mỗi con người. Nếu làm những việc trái với đạo lý, xã hội thì cúng lễ nhiều cũng chẳng có ích gì”, ông Tuệ đưa ra lời khuyên.
Văn khấn Rằm tháng Giêng 2025 chuẩn theo truyền thống Rằm tháng Giêng là đêm trăng tròn đầu tiên của năm mới. Vào ngày này, các gia đình thường chuẩn bị mâm cúng, đọc văn khấn Rằm tháng Giêng. 
Ngày, giờ đẹp cúng Rằm tháng Giêng 2025 Quan niệm dân gian tin rằng, giờ Ngọ (11h – 13h) ngày 15/1 âm lịch, tức ngày 12/2 dương lịch, được xem là thời điểm lý tưởng để tiến hành cúng Rằm tháng Giêng 2025. 
Rằm tháng Giêng 2025 nên kiêng kỵ điều gì theo gợi ý của chuyên gia Dân gian lưu truyền nhiều điều cần làm và nên kiêng kỵ trong ngày Rằm tháng Giêng. Tuy nhiên, chuyên gia khuyên mọi người chỉ nên áp dụng những điều phù hợp, tránh mê tín dị đoan. 
Rằm tháng Giêng là ngày nào tính theo dương lịch? Năm nay, Rằm tháng Giêng (ngày 15/1 âm lịch) nhằm vào thứ Tư, ngày 12/2 dương lịch. Vào ngày này, người Việt thường chuẩn bị mâm cỗ dâng lên tổ tiên, cầu năm mới ấm no.
