Cập nhật Tăng lương: Mừng hay lo? –

Từ ngày 1/10/2011 sẽ điều chỉnh mức lương tối thiểu mới, áp dụng cho tất cả các loại hình doanh nghiệp. Cụ thể, đối với vùng 1 là: 1,9 triệu đồng, vùng 2: 1,73 triệu đồng, vùng 3: 1,55 triệu đồng và vùng 4 là 1,4 triệu đồng; hỗ trợ tiền ăn giữa ca cho người lao động mức tối thiểu 15.000 đồng/bữa/người…

Mức tăng lương trên được tính toán trên cơ sở xem xét cả mức tăng GDP, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) năm nay, dự kiến của năm sau và tình hình trả lương của các doanh nghiệp trong thời điểm hiện nay.

Theo ông Phạm Minh Huân – Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH – cho rằng, việc điều chỉnh lương đợt này nhằm chia sẻ khó khăn với người lao động trong thời điểm lạm phát chứ không phải tăng lương.

Ông Trần Văn Tư – Ban Chính sách pháp luật, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam – cho biết, lương tối thiểu hiện nay mới chỉ đáp ứng được khoảng 60% nhu cầu tối thiểu của người lao động. Vì thế, tăng lương là vấn đề cấp bách, không thể trì hoãn bởi người lao động đang vô cùng bức xúc.

Tuy nhiên, với nhiều doanh nghiệp, việc điều chỉnh lương trong thời điểm này sẽ ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh. Năm 2011, doanh nghiệp đang ở đỉnh điểm của khó khăn với nhiều gánh nặng như lãi suất, lạm phát…; nhiều doanh nghiệp đã phá sản do không chịu được sức ép từ nhiều phía. Việc tăng lương dịp này tác động không nhỏ đến chi phí của doanh nghiệp, vì nhiều doanh nghiệp đang áp dụng thấp hơn mức lương tối thiểu dự kiến khá nhiều.

Ngược lại, trong thời điểm hiện nay, tăng lương là tín hiệu vui với người lao động, bởi phần nào giúp họ giải bài toán về giá cả. Ông Nguyễn Việt Cường – Công ty Nghiên cứu và Tư vấn Đông Dương (IRC) – khuyến cáo, lo ngại nhất là khi tăng lương tối thiểu, tỷ lệ người lao động thất nghiệp sẽ tăng cao (hàng năm nước ta có khoảng 2,38% số người thất nghiệp, trong đó khu vực thành thị chiếm 4,45%) do không tìm được việc làm phù hợp.

Cơ cấu lao động đang chuyển dịch mạnh theo hướng từ khu vực kinh tế chính thức sang khu vực kinh tế phi chính thức (các cơ sở tư nhân, sản xuất ít nhất một hoặc một vài sản phảm vật chất và dịch vụ để bán hoặc trao đổi, không có đăng ký kinh doanh và không thuộc ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản). Khu vực kinh tế này dễ bị tổn thương do chế độ, chính sách không đảm bảo như ít được hưởng bảo hiểm, thu nhập thấp, ít có cơ hội tiếp cận các chương trình giáo dục và đào tạo bài bản.

Vì vậy, theo ông Cường, khi điều chỉnh lương Chính phủ cần quan tâm thêm những nhóm đối tượng nhận lương dưới mức lương tối thiểu và có chính sách quản lý người sử dụng lao động chấp hành đúng quy định về những mức lương này. Ngoài ra, để tránh tác động không mong muốn của lương tối thiểu lên việc làm thì nên tách lương tối thiểu khỏi hệ thống thang bảng lương. Lúc đó, lương tối thiểu sẽ đúng nghĩa là bảo vệ cho người lao động không bị nhận mức lương thấp, không đảm bảo mức sống tối thiểu.

Ông Đặng Như Lợi – Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Các vấn đề xã hội Quốc hội cho hay, tăng lương tối thiểu là vấn đề không chỉ có tính chất quyết định đến đời sống của những người làm công, ăn lương mà còn tác động sâu sắc tới các ngành, các lĩnh vực khác nên cần phải tính toán thật cẩn thận, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế đang có nhiều khó khăn như hiện nay.

Ông Lợi đề nghị, cơ quan chức năng cần làm rõ thêm khái niệm thế nào là lương tối thiểu và tác động của việc tăng lương tối thiểu đến người lao động. Chẳng hạn như: lương tối thiểu là mức lương giờ, lương ngày hay lương tháng thấp nhất mà người làm công, ăn lương được nhận; hay lương thực tế bao gồm lương tối thiểu, tiền phụ cấp, tiền thưởng hàng tháng kèm theo những “khoản phụ” khác mà người lao động được hưởng… Hiện nay, chỉ có khoảng 5% lao động nhận mức lương dưới mức lương tối thiểu. Do vậy, cần có biện pháp quản lý để người sử dụng lao động chấp hành đúng qui định về tiền lương.