Cập nhật Ngẫm về lời dạy của Bác – Bảo hộ lao động trong sản xuất than –

Bảo hộ lao động (BHLĐ) mà nội dung chủ yếu là bảo đảm an toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ), phòng chống tai nạn lao động (TNLĐ) và bệnh nghề nghiệp (BNN), bảo vệ tính mạng, sức khỏe người lao động (NLĐ) là một chính sách lớn của Đảng, Nhà nước ta cũng như sự quan tâm sâu sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc sinh thời.

Ngay từ khi còn hoạt động ở nước ngoài, trong nhiều bài viết của mình, Bác đã lên án chế độ hà khắc của bọn thực dân chủ mỏ và tay sai bán nước không quan tâm đến tính mạng, sức khỏe những người công nhân mỏ. Khi nước nhà giành được độc lập, hơn một năm sau, đầu năm 1947 Bác đã ký Sắc lệnh số 29/SL có những quy định về BHLĐ. Kết thúc cuộc kháng chiến 9 năm chống thực dân Pháp lần thứ 2, miền Bắc được hoàn toàn giải phóng, giai cấp công nhân (GCCN) Vùng Mỏ phấn khởi bắt tay vào xây dựng quê hương đất nước đi lên CNXH. Trong thời gian 10 năm từ 1955 đến 1965 Bác đã dành nhiều thời gian đi thăm, nói chuyện và căn dặn CNCB ngành Than cũng như tổ chức Công đoàn phải chú trọng công tác BHLĐ. Người đặc biệt quan tâm đến việc bảo vệ tính mạng, sức khỏe và điều kiện làm việc của công nhân mỏ.

Nhân Tuần lễ quốc gia ATVSLĐ  PCCN năm 2016, xin được trích giới thiệu một số lời dạy bảo ân cần của Bác đối với nhiệm vụ sản xuất an toàn (trích theo thời gian trong các tập Hồ Chí Minh toàn tập). Để tất cả chúng ta cùng suy nghĩ, ra sức phấn đấu phát huy tiềm năng lợi thế, khắc phục khó khăn hạn chế thực hiện tốt hơn sự quan tâm sâu săc và lòng mong muốn của Bác Hồ kính yêu, đưa mục tiêu An toàn là số một trong sản xuất than của Tập đoàn TKV trở thành hiện thực. Đó cũng là việc làm thiết thực nhất để GCCN Vùng Mỏ thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp và Nghị quyết Đai hội XII của Đảng ngay từ đầu năm 2016 này.

Về thăm Khu Mỏ Quảng Ninh, ngày 04/10/1957, nói chuyện với CNCB và nhân dân Thị xã Hòn Gai (nay là Thành phố Hạ Long), Bác chỉ rõ: “Trong mấy tháng đầu năm mà có tới 450 người bị TNLĐ hoặc nặng, hoặc nhẹ, tai nạn đó chẳng những hại cho anh chị em bị tai nạn, mà còn ảnh hưởng đến sản xuất của xí nghiệp. Vì cách bảo vệ lao động còn kém, đó là một khuyết điểm lớn của công nhân, nhưng quan trọng nhất là khuyết điểm của cán bộ. Vì vậy anh chị em công nhân cần phải chống mà cán bộ cũng phải khắc phục sửa chữa”. Phát biểu tại Hội nghị cán bộ Công đoàn toàn quốc ngày 14/3/1959 ở Hà Nội, Người nói: “Nhiều nơi thiếu giáo dục công nhân về kỷ luật lao động, về ý thức làm chủ và về BHLĐ, điều đó rất đáng tiếc. Chúng ta phải chú trọng con người, nhất là công nhân, vì công nhân là vốn quý nhất của xã hội. Chúng ta cần phải hết sức bảo vệ, không để xảy ra TNLĐ”. Đến dự Hội nghị sơ kết phong trào “Phấn đấu trở thành Người lao động tiên tiến, Tổ tiên tiến, Đơn vị tiên tiến” ở Thủ đô Hà Nội ngày 20/6/1960, Bác căn dặn: “Các xí nghiệp phải chú ý hơn nữa việc cải thiện đời sống cho công nhân và đảm bảo ATLĐ”. Huấn thị tại Hội nghị cán bộ Công đoàn cơ sở toàn miền Bắc ngày 13/8/1962, Bác yêu cầu: “Công đoàn phải làm tốt công tác BHLĐ. Phải thật sự chăm lo nơi ăn, nhà ở của CNVC”. Lần cuối cùng về thăm Quảng Ninh nhân dịp Tết Ất Tỵ, ngày 02/02/1965. Nói chuyện trước đông đảo CNCB, bộ đội và nhân dân Vùng Mỏ, Bác lại nhắc nhở: “Đồng thời phải thực hiện tốt BHLĐ, phải chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của CB CN”. Tại cuộc mít tinh trọng thể này, Người đã tặng cho ngành Than “Cờ thưởng luân lưu thi đua khá nhất”. Trước phần thưởng cao quý của Lãnh tụ kính yêu, mỗi đơn vị sản xuất than và mỗi người Thợ mỏ đều hiểu rằng muốn trở thành “Thi đua khá nhất” thì trước hết phải sản xuất an toàn. Vì vậy đơn vị nào để xảy ra TNLĐ nghiêm trọng, chết người đều không được xét tặng cờ của Bác. Tinh thần ấy được kế thừa và phát huy trong các giai đoạn phát triển của ngành Than. Đơn vị nào dù có hoàn thành xuất sắc các chỉ tiêu sản xuất kinh doanh, nhưng nếu mục tiêu an toàn không đạt được thì cũng không được xét tặng cờ thi đua xuất sắc của các cấp, các ngành.

Từ năm 1965, do tình hình chiến tranh đánh phá ác liệt của đế quốc Mỹ, mặt khác tuổi ngày một cao, sức khỏe ngày một yếu, Bác không về thăm CNCB và nhân dân Vùng Mỏ được nữa. Tuy vậy Người vẫn rất quan tâm đến công nhân mỏ và ngành Than. Ngày 15/11/1968, Bác đã cùng các đồng chí TW Đảng tiếp và nói chuyện thân mật với Đoàn đại biểu CNCB ngành Than tại Phủ Chủ tịch. Tại cuộc gặp mặt lịch sử đầy ý nghĩa này, Bác đã căn dặn: “Ngành sản xuất than cũng như quân đội đánh giặc… Kỷ luật lao động phải nghiêm…”. Trong lời nói trên của Bác, tuy không thấy có câu chữ nào nhắc đến BHLĐ và an toàn trong sản xuất, nhưng trong sâu thẳm suy nghĩ của mỗi người Thợ mỏ và các cấp lãnh đạo ai cũng hiểu được đầy đủ ý nghĩa của câu nói “Sản xuất than cũng như quân đội đánh giặc” và “Kỷ luật phải nghiêm”. Vì sản xuất than là nhiệm vụ vẻ vang đối với đất nước, nhưng cũng có cả gian khổ hy sinh. Và muốn bớt hy sinh thì “Kỷ luật phải nghiêm”. Kỷ luật nghiêm, trước hết và trên hết là phải chấp hành nghiêm túc, đầy đủ quy trình kỹ thuật, quy phạm an toàn, nội quy PCCN trong sản xuất, đặc biệt là trong khai thác than hầm lò. Làm được điều đó chắc chắn sẽ ngăn chặn và đẩy lùi được TNLĐ, nhất là TNLĐ nghiêm trọng mà đâu đó khi xảy ra vẫn còn những tiếng thở dài oán trách: Thật đáng tiếc, không đáng có!

Những lời dạy bảo, căn dặn ân tình sâu sắc của Bác Hồ và tư tưởng của Người luôn là ngọn đuốc soi đường cho CNVCLĐ – Thợ mỏ toàn ngành Than  Khoáng sản VN và GCCN, các cấp Công đoàn Vùng Mỏ vững bước đi lên. Bằng tất cả tấm lòng kính yêu vô hạn đối với Bác, tin rằng mỗi chúng ta dù ở cương vị nào, từ người lãnh đạo đến những người thợ mỏ trực tiếp tham gia sản xuất than đều ghi nhớ sâu sắc những lời dạy trên đây của Bác về công tác BHLĐ. Qua đó tiếp tục xây dựng Tập đoàn Than – Khoáng sản VN ngày càng phát triển theo hướng hiện đại, an toàn và hiệu quả cao, để “Đẩy mạnh ngành Than trở thành một ngành gương mẫu cho các ngành kinh tế khác và tỉnh Quảng Ninh trở thành một tỉnh giàu đẹp” như Bác hằng mong muốn.