1. Thực trạng công tác thống kê trong quản lý và điều hành của Vinacomin hiện nay
Quá trình xây dựng chế độ báo cáo thống kê
Đứng trước yêu cầu quản lý nội bộ ngành trước sự đổi mới hội nhập đồng thời tăng cường công tác mã hoá tin học hoá tiến tới liên kết bảng biểu lập báo cáo hợp nhất thống kê toàn ngành, Hội đồng thành viên và Ban Lãnh đạo Tập đoàn đã tập trung chỉ đạo các giải pháp để hoàn thiện công tác thống kê như sau:
Một là, công tác tổ chức bộ máy và cán bộ: kiện toàn từ cơ sở đến Tập đoàn, chú trọng nguồn nhân lực và chuyên môn nghiệp vụ thống kê theo hướng ổn định bộ máy, tinh thông nghiệp vụ, yêu nghề.
Hai là, triển khai các nhiệm vụ trong Chương trình hành động của Bộ Công thương ở cơ quan Tập đoàn, bao gồm:
– Hội đồng thành viên Tập đoàn tiến hành họp triển khai thống nhất, có Nghị quyết tại biên bản số 37/NQ-HĐTV ngày 09/8/2010 để Tổng giám đốc Tập đoàn ký quyết định số 1975/QĐ-TKV ngày 19/8/2010 ban hành Chương trình hành động của Tập đoàn và quyết định số 1934/QĐ-TKV ngày 19/8/2010 thành lập Ban chỉ đạo, Thường trực gồm 17 đ/c là các Phó Tổng giám đốc phụ trách các khối sản xuất kỹ thuật kinh doanh, các Trưởng phó ban và các cán bộ chuyên gia của Tập đoàn.
-Triển khai các quyết định của Chính phủ, Bộ và Tập đoàn đến các Đơn vị, các Ban cơ quan chuyên môn của Tập đoàn; Phân công 20 chuyên đề cho các Đơn vị trực thuộc, đầu mối cùng 18 Ban chuyên môn để thực hiện.
Ba là, triển khai tới các đơn vị đầu mối và đơn vị trực thuộc:
– Quán triệt tinh thần quyết định 312/QĐ-TTg ngày 02/3/2010, quyết định 3151/QĐ-BCT ngày 15/6/2010, quyết định 1975/QĐ-TKV ngày 19/8/2010 của Tổng giám đốc Tập đoàn tới cán bộ chủ chốt, cán bộ thống kê kế toán.
– Xây dựng và báo cáo Tập đoàn về Chương trình hành động của Đơn vị thực hiện Quyết định 1975/QĐ-TKV ở các nội dung: Tổ chức phân công thực hiện nghiêm các chế độ báo cáo cấp trên ban hành. Rà soát các hệ thống chứng từ, sổ sách ghi chép, rà soát các hệ thống chỉ tiêu, mẫu biểu thông tin báo cáo nội bộ hiện hành. Rà soát các hệ thống định mức kinh tế kỹ thuật, hoàn thiện bổ sung phục vụ hạch toán khoán và quyết toán khoán quản trị nội bộ.
– Củng cố và tăng cường công tác thống kê: Tuyển chọn, bố trí cán bộ nhân viên thống kê cho từng khâu bộ phận có nghề thống kê, tạo điều kiện để họ tâm huyết với nghề thống kê.
– Củng cố hiện đại hoá tin học thống kê: Xây dựng hạ tầng kỹ thuật, xây dựng phần mềm giám sát, tổng hợp, thông tin, báo cáo thống kê.
Bốn là, tin học và truyền thông: Thực hiện hiện đại hoá thống kê và tin học có cơ sở vật chất kỹ thuật đáp ứng yêu cầu tích hợp, chiết xuất báo cáo và truyền số liệu; Tiến tới là Trung tâm xử lý số liệu và thông tin báo cáo thống kê phục vụ quản lý và quản trị cuả Tập đoàn.
Chế độ báo cáo Thống kê Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam được Nghị quyết Hội đồng thành viên Tập đoàn thông qua tại biên bản số 01/BB-HĐTV ngày 6/1/2012 và có ý kiến thẩm định của Bộ Công Thương tại công văn số 2046/BCT-KH ngày 14 tháng 3 năm 2012; Ý kiến thẩm định của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại công văn số 243/TCKT-TKCN ngày 5 tháng 4 năm 2012.
Những kinh nghiệm rút ra từ quá trình xây dựng, thẩm định và triển khai áp dụng chế độ báo cáo thống kê định kỳ
Qua quá trình xây dựng và triển khai thực hiện Chế độ báo cáo thống kê, Tập đoàn đã có những kinh nghiệm có thể tham khảo:
– Quá trình xây dựng Chế độ báo cáo
Thứ nhất, sự thống nhất cao trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai đầy đủ các Quyết định của Chính phủ, các Thông tư, Chỉ thị của các Bộ, ngành đảm bảo thông suốt từ Cơ quan văn phòng Tập đoàn đến tất cả các đơn vị đầu mối, đơn vị trực thuộc tạo nên sự đồng thuận cao về đổi mới đồng bộ công tác thống kê từ đơn vị cơ sở đến Tập đoàn.
Thứ hai, việc chỉ đạo đổi mới hệ thống chỉ tiêu thống kê chỉ thành công khi mục tiêu đổi mới được xây dựng một cách đầy đủ chi tiết, có thời gian lịch trình và tiến độ cụ thể, trong đó; không thể thiếu là công tác đôn đốc kiểm tra, rà soát rút kinh nghiệm, tìm ra những nguyên nhân và có biện pháp khắc phục kịp thời.
Thứ ba, phân công phân nhiệm bố trí cán bộ có đầy đủ năng lực trình độ chuyên môn nghiệp vụ để xây dựng hệ thống chỉ tiêu đồng thời có kiểm điểm đánh giá kết quả, tổ chức nghiệm thu từng phần hành để đảm bảo quyền và lợi ích của cán bộ tham gia xây dựng hệ thống này.
– Triển khai thực hiện
Thứ nhất, sau khi Chế độ báo cáo được ban hành, tiến hành in sách mở lớp tập huấn giảng dạy học tập cho cán bộ thống kê và triển khai áp dụng trong toàn Tập đoàn.
Thứ hai, bố trí cán bộ làm công tác thống kê đúng chuyên môn ngành nghề được đào tạo. Trên Tập đoàn bố trí cán bộ theo dõi tổng hợp về tình hình thực hiện ở các đầu mối đơn vị trực thuộc, đôn đốc về thời gian, chấn chỉnh về chất lượng báo cáo thống kê định kỳ về các loại; Báo cáo nhanh tuần, tháng, quý và năm. Hình thức gửi báo cáo bằng Fax, Email, gửi đường công văn. Thường xuyên kiểm tra các đơn vị về công tác mở sổ sách, tổng hợp báo cáo, lưu giữ chứng từ báo cáo liên quan. Hàng năm cùng với các bộ phận họp tổng kết rút kinh nghiệm.
Thứ ba, định kỳ hàng năm Tập đoàn phối hợp với Bộ Công thương, Tổng Cục Thống kê – Bộ Kế hoạch và Đầu tư mở các lớp tập huấn nâng cao trình độ nghiệp vụ cho các cán bộ làm công tác thống kê về các mặt; Nghiệp vụ chuyên môn, Triển khai các quy định mới về công tác thống kê kế toán tài chính. Tùy từng mô hình sản xuất kinh doanh của đơn vị trực thuộc phân ra nhiều lớp để giảng dạy sát với thực tế diễn biến ở đơn vị như; Lớp nhân viên thống kê phân xưởng, nhân viên thống kê tổng hợp riêng; theo mô hình như khai thác than, khoáng sản và khối thương mại dịch vụ riêng.
2. Khuyến nghị những kỹ năng cần được đào tạo nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý và điều hành doanh nghiệp
Từ thực trạng nêu trên khuyến nghị những kỹ năng cần được đào tạo nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý và điều hành doanh nghiệp hiện nay cần bổ sung thêm một số vấn đề sau:
Thứ nhất, hiện nay đội ngũ cán bộ thống kê ở doanh nghiệp còn thiếu và yếu về kỹ năng nâng cao như: Thu thập dữ liệu, khả năng tổng hợp phân tích, điều tra dự báo thị trường trong nước và quốc tế, về các kỹ năng xây dựng chiến lược sản xuất, chiến lược cạnh tranh sản phẩm vv… Đề nghị các trường có kế hoạch đào tạo nâng cao về các kỹ năng này để giúp các doanh nghiệp phân tích dự báo thị trường, tăng cường cạnh tranh phát triển bền vững.
Thứ hai, về lý thuyết thống kê doanh nghiệp các Trường đang giảng dạy đã rất ngắn gọn, súc tích và đầy đủ đáp ứng được trong thực tiễn doanh nghiệp. Để sinh viên có điều kiện tiếp xúc và hiểu công việc thực tế, đề nghị nên lấy một báo cáo thống kê, một bản quyết toán tài chính năm của doanh nghiệp… để đưa vào ví dụ giảng dạy môn học thống kê. Như vậy, khi ra doanh nghiệp làm việc sẽ không bị bỡ ngỡ và có thể nắm bắt, theo kịp được ngay.
Thứ ba, các văn bản quy phạm pháp luật về nghề như: Luật thống kê, luật kế toán, các văn bản quy định về thống kê, kế toán tài chính… thường xuyên thay đổi để phù hợp với yêu cầu phát triển của xã hội. Do vậy đề nghị các trường nên đưa các văn bản, quy chế hiện hành về công tác thống kê vào giảng dạy để sinh viên có thể nghiên cứu nắm bắt thực tiễn.
Thứ tư, để hỗ trợ cho sinh viên nhanh chóng hòa nhập thực tế, đề nghị các trường nên bổ sung thêm kiến thức về “dây chuyền công nghệ sản xuất, chất lượng sản phẩm, nghiên cứu thị trường, thị hiếu, tâm lý, tập quán người tiêu dùng…”
Thứ năm, trong thực tiễn ở các doanh nghiệp hiện nay bộ phận thống kê thường cùng với bộ phận kế toán hay còn gọi là Phòng Kế toán – Thống kê – Tài chính. Vì vậy đề nghị các trường đào tạo thêm cho sinh viên chuyên ngành thống kê một số kiến thức như: Kế toán, tài chính và phân tích hoạt động kinh tế doanh nghiệp vv… Đây là chìa khóa để giúp cho sinh viên có thêm cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp.
Thứ sáu, hàng năm các doanh nghiệp có kế hoạch cử cán bộ đi đào tạo lớp sau đại học như trình độ Thạc sĩ, Tiến sĩ. Đây sẽ là nguồn nhân lực tại chỗ quý báu giúp cho doanh nghiệp trong tương lai.
Quá trình xây dựng chế độ báo cáo thống kê
Đứng trước yêu cầu quản lý nội bộ ngành trước sự đổi mới hội nhập đồng thời tăng cường công tác mã hoá tin học hoá tiến tới liên kết bảng biểu lập báo cáo hợp nhất thống kê toàn ngành, Hội đồng thành viên và Ban Lãnh đạo Tập đoàn đã tập trung chỉ đạo các giải pháp để hoàn thiện công tác thống kê như sau:
Một là, công tác tổ chức bộ máy và cán bộ: kiện toàn từ cơ sở đến Tập đoàn, chú trọng nguồn nhân lực và chuyên môn nghiệp vụ thống kê theo hướng ổn định bộ máy, tinh thông nghiệp vụ, yêu nghề.
Hai là, triển khai các nhiệm vụ trong Chương trình hành động của Bộ Công thương ở cơ quan Tập đoàn, bao gồm:
– Hội đồng thành viên Tập đoàn tiến hành họp triển khai thống nhất, có Nghị quyết tại biên bản số 37/NQ-HĐTV ngày 09/8/2010 để Tổng giám đốc Tập đoàn ký quyết định số 1975/QĐ-TKV ngày 19/8/2010 ban hành Chương trình hành động của Tập đoàn và quyết định số 1934/QĐ-TKV ngày 19/8/2010 thành lập Ban chỉ đạo, Thường trực gồm 17 đ/c là các Phó Tổng giám đốc phụ trách các khối sản xuất kỹ thuật kinh doanh, các Trưởng phó ban và các cán bộ chuyên gia của Tập đoàn.
-Triển khai các quyết định của Chính phủ, Bộ và Tập đoàn đến các Đơn vị, các Ban cơ quan chuyên môn của Tập đoàn; Phân công 20 chuyên đề cho các Đơn vị trực thuộc, đầu mối cùng 18 Ban chuyên môn để thực hiện.
Ba là, triển khai tới các đơn vị đầu mối và đơn vị trực thuộc:
– Quán triệt tinh thần quyết định 312/QĐ-TTg ngày 02/3/2010, quyết định 3151/QĐ-BCT ngày 15/6/2010, quyết định 1975/QĐ-TKV ngày 19/8/2010 của Tổng giám đốc Tập đoàn tới cán bộ chủ chốt, cán bộ thống kê kế toán.
– Xây dựng và báo cáo Tập đoàn về Chương trình hành động của Đơn vị thực hiện Quyết định 1975/QĐ-TKV ở các nội dung: Tổ chức phân công thực hiện nghiêm các chế độ báo cáo cấp trên ban hành. Rà soát các hệ thống chứng từ, sổ sách ghi chép, rà soát các hệ thống chỉ tiêu, mẫu biểu thông tin báo cáo nội bộ hiện hành. Rà soát các hệ thống định mức kinh tế kỹ thuật, hoàn thiện bổ sung phục vụ hạch toán khoán và quyết toán khoán quản trị nội bộ.
– Củng cố và tăng cường công tác thống kê: Tuyển chọn, bố trí cán bộ nhân viên thống kê cho từng khâu bộ phận có nghề thống kê, tạo điều kiện để họ tâm huyết với nghề thống kê.
– Củng cố hiện đại hoá tin học thống kê: Xây dựng hạ tầng kỹ thuật, xây dựng phần mềm giám sát, tổng hợp, thông tin, báo cáo thống kê.
Bốn là, tin học và truyền thông: Thực hiện hiện đại hoá thống kê và tin học có cơ sở vật chất kỹ thuật đáp ứng yêu cầu tích hợp, chiết xuất báo cáo và truyền số liệu; Tiến tới là Trung tâm xử lý số liệu và thông tin báo cáo thống kê phục vụ quản lý và quản trị cuả Tập đoàn.
Chế độ báo cáo Thống kê Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam được Nghị quyết Hội đồng thành viên Tập đoàn thông qua tại biên bản số 01/BB-HĐTV ngày 6/1/2012 và có ý kiến thẩm định của Bộ Công Thương tại công văn số 2046/BCT-KH ngày 14 tháng 3 năm 2012; Ý kiến thẩm định của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại công văn số 243/TCKT-TKCN ngày 5 tháng 4 năm 2012.
Những kinh nghiệm rút ra từ quá trình xây dựng, thẩm định và triển khai áp dụng chế độ báo cáo thống kê định kỳ
Qua quá trình xây dựng và triển khai thực hiện Chế độ báo cáo thống kê, Tập đoàn đã có những kinh nghiệm có thể tham khảo:
– Quá trình xây dựng Chế độ báo cáo
Thứ nhất, sự thống nhất cao trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai đầy đủ các Quyết định của Chính phủ, các Thông tư, Chỉ thị của các Bộ, ngành đảm bảo thông suốt từ Cơ quan văn phòng Tập đoàn đến tất cả các đơn vị đầu mối, đơn vị trực thuộc tạo nên sự đồng thuận cao về đổi mới đồng bộ công tác thống kê từ đơn vị cơ sở đến Tập đoàn.
Thứ hai, việc chỉ đạo đổi mới hệ thống chỉ tiêu thống kê chỉ thành công khi mục tiêu đổi mới được xây dựng một cách đầy đủ chi tiết, có thời gian lịch trình và tiến độ cụ thể, trong đó; không thể thiếu là công tác đôn đốc kiểm tra, rà soát rút kinh nghiệm, tìm ra những nguyên nhân và có biện pháp khắc phục kịp thời.
Thứ ba, phân công phân nhiệm bố trí cán bộ có đầy đủ năng lực trình độ chuyên môn nghiệp vụ để xây dựng hệ thống chỉ tiêu đồng thời có kiểm điểm đánh giá kết quả, tổ chức nghiệm thu từng phần hành để đảm bảo quyền và lợi ích của cán bộ tham gia xây dựng hệ thống này.
– Triển khai thực hiện
Thứ nhất, sau khi Chế độ báo cáo được ban hành, tiến hành in sách mở lớp tập huấn giảng dạy học tập cho cán bộ thống kê và triển khai áp dụng trong toàn Tập đoàn.
Thứ hai, bố trí cán bộ làm công tác thống kê đúng chuyên môn ngành nghề được đào tạo. Trên Tập đoàn bố trí cán bộ theo dõi tổng hợp về tình hình thực hiện ở các đầu mối đơn vị trực thuộc, đôn đốc về thời gian, chấn chỉnh về chất lượng báo cáo thống kê định kỳ về các loại; Báo cáo nhanh tuần, tháng, quý và năm. Hình thức gửi báo cáo bằng Fax, Email, gửi đường công văn. Thường xuyên kiểm tra các đơn vị về công tác mở sổ sách, tổng hợp báo cáo, lưu giữ chứng từ báo cáo liên quan. Hàng năm cùng với các bộ phận họp tổng kết rút kinh nghiệm.
Thứ ba, định kỳ hàng năm Tập đoàn phối hợp với Bộ Công thương, Tổng Cục Thống kê – Bộ Kế hoạch và Đầu tư mở các lớp tập huấn nâng cao trình độ nghiệp vụ cho các cán bộ làm công tác thống kê về các mặt; Nghiệp vụ chuyên môn, Triển khai các quy định mới về công tác thống kê kế toán tài chính. Tùy từng mô hình sản xuất kinh doanh của đơn vị trực thuộc phân ra nhiều lớp để giảng dạy sát với thực tế diễn biến ở đơn vị như; Lớp nhân viên thống kê phân xưởng, nhân viên thống kê tổng hợp riêng; theo mô hình như khai thác than, khoáng sản và khối thương mại dịch vụ riêng.
2. Khuyến nghị những kỹ năng cần được đào tạo nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý và điều hành doanh nghiệp
Từ thực trạng nêu trên khuyến nghị những kỹ năng cần được đào tạo nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý và điều hành doanh nghiệp hiện nay cần bổ sung thêm một số vấn đề sau:
Thứ nhất, hiện nay đội ngũ cán bộ thống kê ở doanh nghiệp còn thiếu và yếu về kỹ năng nâng cao như: Thu thập dữ liệu, khả năng tổng hợp phân tích, điều tra dự báo thị trường trong nước và quốc tế, về các kỹ năng xây dựng chiến lược sản xuất, chiến lược cạnh tranh sản phẩm vv… Đề nghị các trường có kế hoạch đào tạo nâng cao về các kỹ năng này để giúp các doanh nghiệp phân tích dự báo thị trường, tăng cường cạnh tranh phát triển bền vững.
Thứ hai, về lý thuyết thống kê doanh nghiệp các Trường đang giảng dạy đã rất ngắn gọn, súc tích và đầy đủ đáp ứng được trong thực tiễn doanh nghiệp. Để sinh viên có điều kiện tiếp xúc và hiểu công việc thực tế, đề nghị nên lấy một báo cáo thống kê, một bản quyết toán tài chính năm của doanh nghiệp… để đưa vào ví dụ giảng dạy môn học thống kê. Như vậy, khi ra doanh nghiệp làm việc sẽ không bị bỡ ngỡ và có thể nắm bắt, theo kịp được ngay.
Thứ ba, các văn bản quy phạm pháp luật về nghề như: Luật thống kê, luật kế toán, các văn bản quy định về thống kê, kế toán tài chính… thường xuyên thay đổi để phù hợp với yêu cầu phát triển của xã hội. Do vậy đề nghị các trường nên đưa các văn bản, quy chế hiện hành về công tác thống kê vào giảng dạy để sinh viên có thể nghiên cứu nắm bắt thực tiễn.
Thứ tư, để hỗ trợ cho sinh viên nhanh chóng hòa nhập thực tế, đề nghị các trường nên bổ sung thêm kiến thức về “dây chuyền công nghệ sản xuất, chất lượng sản phẩm, nghiên cứu thị trường, thị hiếu, tâm lý, tập quán người tiêu dùng…”
Thứ năm, trong thực tiễn ở các doanh nghiệp hiện nay bộ phận thống kê thường cùng với bộ phận kế toán hay còn gọi là Phòng Kế toán – Thống kê – Tài chính. Vì vậy đề nghị các trường đào tạo thêm cho sinh viên chuyên ngành thống kê một số kiến thức như: Kế toán, tài chính và phân tích hoạt động kinh tế doanh nghiệp vv… Đây là chìa khóa để giúp cho sinh viên có thêm cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp.
Thứ sáu, hàng năm các doanh nghiệp có kế hoạch cử cán bộ đi đào tạo lớp sau đại học như trình độ Thạc sĩ, Tiến sĩ. Đây sẽ là nguồn nhân lực tại chỗ quý báu giúp cho doanh nghiệp trong tương lai.
[odex-source url=”https://www.vinacomin.vn/tap-chi-than-khoang-san/cong-tac-thong-ke-thuc-trang-va-giai-phap-cai-thien-trong-vinacomin-hien-nay-6900.htm” button=”Theo vinacomin”]
