Cập nhật Chọn hay không chọn “màu cờ, sắc áo”? –

Thương hiệu – quyền lực mềm
 
Có một thời gian dài, các doanh nghiệp Việt Nam “chỉ biết” tập trung làm tốt nhiệm vụ sản xuất mà chưa lưu tâm đến vấn đề xây dựng thương hiệu. Trên thực tế, đã có một số doanh nghiệp lớn của VN phải trả học phí “chát” cho việc chưa đầu tư đúng mức cho cái gọi là “thương hiệu” như cà phê Trung Nguyên… Những năm gần đây, vấn đề xây dựng thương hiệu đã có bước chuyển biến lớn. Đó là nhờ có sự vào cuộc của toàn xã hội, trong đó có vai trò định hướng quan trọng và sự chỉ đạo quyết liệt của Nhà nước, của Chính phủ. Thời gian qua, Chính phủ đã triển khai xây dựng chương trình thương hiệu quốc gia, chọn ngày 20/4 hàng năm là ngày Thương hiệu Việt Nam. Bộ Chính trị cũng đã phát động sâu rộng Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”.

Ở Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam, thực hiện mục tiêu phát triển đa ngành trên nền sản xuất than, bước đầu một số lĩnh vực sản xuất khác đã thu được những kết quả khả quan. Mà, giá trị thiết thực nhất là việc đáp ứng kịp thời nhu cầu của nhiệm vụ chính trị trọng tâm là sản xuất than – khoáng sản. Có thể kể tới một số lĩnh vực như: chế tạo cơ khí, sản xuất xi măng, vật liệu nổ công nghiệp, nhiệt điện… Một số đơn vị thành viên của Vinacomin đã từng bước tạo dựng được uy tín của mình trên thị trường với những giải thưởng vàng về chất lượng. Điển hình là câu chuyện về cách làm thương hiệu dầu nhờn COMINLUB của Công ty Vật tư vận tải xếp dỡ – Vinacomin (VTVTXD).

Năm 1997, xuất phát từ yêu cầu sản xuất, Xí nghiệp dầu nhờn thuộc Công ty VTVTXD được thành lập và đã chế tạo thành công dầu nhờn COMINLUB. Nắm bắt được chủ trương của Tập đoàn là đầu tư đổi mới, hiện đại hoá hầu hết thiết bị máy móc, phương tiện vận tải, Công ty VTVTXD đã hợp tác với các đơn vị nghiên cứu sản phẩm hóa dầu, các chuyên gia nước ngoài về dầu bôi trơn nhằm không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm và phục vụ tốt hơn nữa vai trò là “hậu cần” cho các đơn vị trực tiếp khai thác than – khoáng sản trong Tập đoàn. Với chất lượng và phẩm cấp tương đương các hãng danh tiếng trên thế giới, đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn của Hiệp hội kỹ sư ô tô SAE, Viện dầu mỏ Mỹ API và Hệ thống tiêu chuẩn chất lượng Quốc tế ISO; hiện tại, dầu nhờn COMINLUB đã có mặt ở hầu hết các công ty khai thác và tiêu thụ than trong Tập đoàn, trên các thiết bị máy móc, phương tiện vận tải hiện đại, siêu trường, siêu trọng. Nhiều đơn vị ngoài Ngành Than đã trở thành khách hàng quen thuộc của COMINLUB. Tính ưu việt của sản phẩm này cũng đã được chứng minh qua thực tiễn sản xuất, nhất là ở những nơi có điều kiện vận tải khắc nghiệt như tải trọng lớn, độ dốc, độ trơn trượt cao, hoạt động liên tục từ 18 – 20 giờ/ngày, sử dụng dầu nhờn Cominlub sẽ giữ độ bền rất cao cho máy móc.

Vì màu cờ sắc áo…

Điều không ai có thể phủ nhận là các doanh nghiệp Vinacomin, không chỉ riêng sản phẩm dầu nhờn COMINLUB, hoàn toàn có thể thắng lợi ở thị trường trong và ngoài ngành nhưng tất cả vẫn còn đang trong giai đoạn khởi đầu. Với mong muốn phát huy sức mạnh của toàn Tập đoàn và nỗ lực của từng doanh nghiệp để vừa xây dựng thương hiệu doanh nghiệp, vừa xây dựng thương hiệu Vinacomin, Tập đoàn đã ban hành nhiều quy định, quy chế về việc hỗ trợ các doanh nghiệp và có công văn yêu cầu các đơn vị ưu tiên sử dụng sản phẩm nội bộ trong Ngành. Chẳng hạn, Vinacomin đã ban hành văn bản 8320/TKV-KH-CK ngày 31/12/2009 để chỉ đạo và kiểm tra giám sát thực hiện định kỳ việc ưu tiên sử dụng các sản phẩm trong ngành như: sử dụng ắc quy đầu tàu điện của Công ty CP Cơ khí Ô tô Uông Bí trong chế tạo đầu tàu điện 5-8 T; sử dụng xích máng cào của Công ty CP Cơ khí Mạo Khê để chế tạo máng cào; dùng dung dịch nhũ tương, dầu bôi trơn của Xí nghiệp dầu bôi trơn 12-11 cho cột, giá chống thủy lực trong lò; dùng xi măng Vinacomin cho các công trình đầu tư xây dựng…

Sau đó, Tập đoàn tiếp tục ban hành các yêu cầu, hướng dẫn và các giải pháp về tăng cường quản lý, sử dụng vật tư trong Tập đoàn như Quyết định số 1700/QĐ-VINACOMIN tháng 8/2011. Tài liệu ghi rõ: “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”; “xây dựng văn hóa sử dụng hàng Việt Nam chất lượng cao phù hợp với thời kỳ hội nhập là trách nhiệm của người đứng đầu các đơn vị”. 

Tuy nhiên, theo văn bản 1459/Vinacomin-KH ngày 26/3/2012 của Ban Kế hoạch, qua thực tiễn kiểm tra, con số mà các đơn vị trong Tập đoàn sử dụng sản phẩm nội bộ này hiện còn khá thấp. Lấy một số đơn vị tiêu thụ lượng lớn dầu bôi trơn, 9 tháng năm 2011, đơn vị sử dụng dầu COMINLUB nhiều nhất chỉ đạt 38%, trong khi sử dụng dầu nhờn các hãng khác tới 62%; đơn vị đứng thứ hai, đạt 31%. Có những đơn vị sử dụng rất thấp, chỉ có 13%; 20%; hoặc 21%… Dù rằng mới đây, Tổng Giám đốc Lê Minh Chuẩn tiếp tục có văn bản đề nghị các đơn vị tiếp tục rà soát, sử dụng dầu nhờn COMINLUB.

Vậy đâu là nguyên nhân? Rõ ràng, không phải là vấn đề chất lượng, vấn đề điều kiện và phương thức cung cấp hay là ở khâu dịch vụ hậu mãi sau bán hàng. Bởi lẽ, như người viết bài này được biết, ngay cả những khách hàng ngoài Vinacomin, có lẽ cũng muốn bày tỏ những cảm xúc chân thật của mình, về không chỉ chất lượng của sản phẩm mà còn về dịch vụ sau bán hàng chu đáo một cách hiếm có như hiện nay của Xí nghiệp dầu nhờn COMINLUB. Phải chăng là ở vấn đề tư duy? Do suy nghĩ còn có phần “phiến diện”? Hay là có một lợi ích nào khác?

Tương tự dầu nhờn COMINLUB, nhiều sản phẩm vàng cơ khí, xi măng,… cũng ở trong tình trạng này. Lấy ví dụ khác, trong phạm vi nhỏ hơn, là Xưởng in của Tạp chí Than – Khoáng sản Việt Nam. Nhờ sự quan tâm đầu tư của Tập đoàn, Xưởng in được trang sắm nhiều thiết bị in hiện đại, máy in hai màu khổ lớn, máy in số nhảy và dây chuyền đồng bộ để hoàn thiện sản phẩm. Hiện tại, ngoài in Tạp chí định kỳ, Xưởng in còn đảm nhận nhiệm vụ in ấn toàn bộ hóa đơn giá trị gia tăng của Tập đoàn; in nhiều ấn phẩm cao cấp phục vụ Tập đoàn và một số đơn vị trong Ngành như làm sách truyền thống, catalog, in văn phòng phẩm… Các Ban của Tập đoàn luôn giành sự ưu tiên hàng đầu cho việc sử dụng dịch vụ in ấn của Xưởng in Tạp chí như Ban Kế toán, Thống kê… Tuy nhiên, với các đơn vị thành viên trong Tập đoàn, số lượng này không nhiều.

Trong khi một số doanh nghiệp của Vinacomin đã bước đầu xây dựng được thương hiệu thì tại sao các đơn vị “anh em” trong Tập đoàn không tạo thêm đà để các đơn vị này phát triển. Bởi đó không chỉ đơn thuần là vấn đề hiệu quả nữa mà còn là vấn đề mang tính “màu cờ, sắc áo”. Sử dụng các sản phẩm trong nội bộ Tập đoàn không chỉ tiết kiệm chi phí sản xuất mà còn là việc thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, của Vinacomin về việc sử dụng sản phẩm trong ngành để tăng khả năng cạnh tranh. Đây là một hướng đi cần được nhân rộng và khuyến khích trong thời gian tới.