Đối với người dân Cẩm Phả nói riêng và Quảng Ninh nói chung, cái tên Binh đoàn Than nghe thật gần gũi và thân thương. Bởi đó là những con người thân yêu của vùng mỏ, nghe theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, họ đã gác tay máy, tay búa lên đường quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh và cũng đã lập nhiều thành tích, góp phần vào chiến thắng lịch sử của dân tộc.
Năm 1967, trước sự leo thang bắn phá ác liệt miền Bắc nước ta của đế quốc Mỹ – Hồ Chủ Tịch đã ra lời kêu gọi “Dù có phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn chúng ta cũng quyết giành cho được tự do và độc lập”. Thực hiện lời kêu gọi của Bác, lớp lớp thanh niên, công nhân Ngành Than đã hăng hái làm đơn tình nguyện lên đường nhập ngũ. Nhiều người trong số họ còn viết đơn bằng máu để tỏ ra khí phách của người thợ mỏ. Ngày 15-12-1967 Binh Đoàn Than được thành lập với 2 tiểu đoàn 385 và 386, lễ xuất quân được tổ chức tại Lạc Thủy (tỉnh Hòa Bình) dưới sự chứng kiến của lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh và Tổng Công ty than Việt Nam. Gần 2000 cán bộ chiến sĩ Binh đoàn đã tuyên thệ “Phát huy truyền thống của giai cấp công nhân Vùng Mỏ. Dù có phải hy sinh, quyết tâm đánh xong giặc Mỹ mới về vùng Than” .
16-12-1967 Binh Đoàn Than mang phiên hiệu 921 dưới sự chỉ huy của đồng chí Nghiêm Trọng Trương hành quân vào chiến trường miền Nam. Sau 45 ngày đêm trèo đèo, lội suối gian nan vất vả Binh Đoàn Than đã tập kết tại chiến trường Quảng Trị mặt trận B5; kịp thời tham gia cuộc tổng tiến công tết Mậu Thân năm 1968.
Đại tá Trần Bá Đức nguyên là người lính Bình đoàn Than năm ấy, nay là chủ tịch hội CCB TP Cẩm Phả, bồi hồi nhớ lại thời cầm súng đánh giặc của mình. Ông cho biết “Suốt từ năm 1968 đến 1975 đơn vị của chúng tôi chỉ “Ăn cơm Bắc đánh giặc Nam” đi lại di chuyển quân qua sông Bến Hải như cơm bữa v.v…
Những năm sau đó các chiến sĩ Binh Đoàn Than đã tham gia vào các trận đánh cứ điểm Làng Vây – Khe Sanh – Quảng Trị, các chiến trường Tây Nguyên (Đắc Tô Tân Cảnh), chiến trường Tây Nam Bộ , Sài Gòn và chiến trường biên giới Tây Nam – Campuchia …vv. Nhiều tấm gương điển hình của các chiến sĩ Binh Đoàn Than đã được cả nước biết đến như: Nguyễn Xuân Hùng (công nhân XN tuyển than Hồng Gai) cùng đồng đội bắn cháy 2 xe tăng, 1 xe cơ giới, được tặng danh hiệu dũng sĩ diệt Mỹ, Nguyễn Đức Bình (thợ mỏ Đèo Nai) cùng đồng đội đánh kho xăng Nhà Bè phá hủy hàng vạn lít xăng dầu, chiến sĩ đặc công Trần Thanh Phóng (thợ mỏ Hồng Gai) cùng đồng đội đột kích vào căn cứ quân Pắc Chung Hy (nam Triều Tiên); Lê Xuân Ba (thợ mỏ Thống Nhất) cùng đồng đội tiêu diệt cứ điểm Cầu Mương Chuối (Long An) tiểu đội trưởng Phạm Ngọc Niếp (thợ mỏ Thống Nhất) dũng cảm mưu trí, cùng đồng đội bắn chìm 01 tàu chiến, tiêu diệt hàng chục tên Mỹ – Ngụy, tiểu đội trưởng Trịnh Xuân Đối (thợ mỏ Thống Nhất) cùng một số chiến sĩ Binh Đoàn Than tiêu diệt 1 trung đội lính Mỹ đổ bộ bằng trực thăng tại Long An hoặc tiêu biểu như Bùi Duy Thinh (thợ mỏ Hà Tu) tham gia nhiều trận đánh ở các chiến trường; cho đến ngày 30 – 4 -1975 đã cùng đồng đội trực tiếp đánh trụ sở Bộ Tham Mưu quân Ngụy Sài Gòn. Đồng chí Nguyễn Xuân Việt (thợ mỏ Hà Lầm) đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu anh hùng LLVTND.
Theo đồng chí Nguyễn Hải Hiệp – Trưởng ban liên lạc Binh Đoàn Than, trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đặc biệt là Chiến dịch HCM lịch sử giải phóng Miền Nam 30/4, những người thợ mỏ – những chiến sĩ Binh Đoàn Than đã lập được nhiều chiến công xuất sắc. Nhiều cán bộ chiến sĩ của Binh đoàn đã trưởng thành được Quân đội giao các cương vị chỉ huy từ cấp tiểu đoàn đến sư đoàn. Hàng trăm chiến sĩ được tặng thưởng Huân chương Chiến công, Chiến sĩ giải phóng và Danh hiệu Dũng sỹ diệt Mỹ.
Sau ngày đất nước thống nhất, năm 1976, phần lớn các cán bộ chiến sĩ Binh Đoàn Than được phục viên trở lại công tác ở Ngành Than. Dù ở các cương vị nào, cán bộ chiến sĩ Binh Đoàn Than luôn giữ vũng bản chất tốt đẹp của anh Bộ Đội Cụ Hồ – CCB Binh Đoàn Than và luôn là niềm tự hào của người dân Vùng Mỏ.
16-12-1967 Binh Đoàn Than mang phiên hiệu 921 dưới sự chỉ huy của đồng chí Nghiêm Trọng Trương hành quân vào chiến trường miền Nam. Sau 45 ngày đêm trèo đèo, lội suối gian nan vất vả Binh Đoàn Than đã tập kết tại chiến trường Quảng Trị mặt trận B5; kịp thời tham gia cuộc tổng tiến công tết Mậu Thân năm 1968.
Đại tá Trần Bá Đức nguyên là người lính Bình đoàn Than năm ấy, nay là chủ tịch hội CCB TP Cẩm Phả, bồi hồi nhớ lại thời cầm súng đánh giặc của mình. Ông cho biết “Suốt từ năm 1968 đến 1975 đơn vị của chúng tôi chỉ “Ăn cơm Bắc đánh giặc Nam” đi lại di chuyển quân qua sông Bến Hải như cơm bữa v.v…
Những năm sau đó các chiến sĩ Binh Đoàn Than đã tham gia vào các trận đánh cứ điểm Làng Vây – Khe Sanh – Quảng Trị, các chiến trường Tây Nguyên (Đắc Tô Tân Cảnh), chiến trường Tây Nam Bộ , Sài Gòn và chiến trường biên giới Tây Nam – Campuchia …vv. Nhiều tấm gương điển hình của các chiến sĩ Binh Đoàn Than đã được cả nước biết đến như: Nguyễn Xuân Hùng (công nhân XN tuyển than Hồng Gai) cùng đồng đội bắn cháy 2 xe tăng, 1 xe cơ giới, được tặng danh hiệu dũng sĩ diệt Mỹ, Nguyễn Đức Bình (thợ mỏ Đèo Nai) cùng đồng đội đánh kho xăng Nhà Bè phá hủy hàng vạn lít xăng dầu, chiến sĩ đặc công Trần Thanh Phóng (thợ mỏ Hồng Gai) cùng đồng đội đột kích vào căn cứ quân Pắc Chung Hy (nam Triều Tiên); Lê Xuân Ba (thợ mỏ Thống Nhất) cùng đồng đội tiêu diệt cứ điểm Cầu Mương Chuối (Long An) tiểu đội trưởng Phạm Ngọc Niếp (thợ mỏ Thống Nhất) dũng cảm mưu trí, cùng đồng đội bắn chìm 01 tàu chiến, tiêu diệt hàng chục tên Mỹ – Ngụy, tiểu đội trưởng Trịnh Xuân Đối (thợ mỏ Thống Nhất) cùng một số chiến sĩ Binh Đoàn Than tiêu diệt 1 trung đội lính Mỹ đổ bộ bằng trực thăng tại Long An hoặc tiêu biểu như Bùi Duy Thinh (thợ mỏ Hà Tu) tham gia nhiều trận đánh ở các chiến trường; cho đến ngày 30 – 4 -1975 đã cùng đồng đội trực tiếp đánh trụ sở Bộ Tham Mưu quân Ngụy Sài Gòn. Đồng chí Nguyễn Xuân Việt (thợ mỏ Hà Lầm) đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu anh hùng LLVTND.
Theo đồng chí Nguyễn Hải Hiệp – Trưởng ban liên lạc Binh Đoàn Than, trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đặc biệt là Chiến dịch HCM lịch sử giải phóng Miền Nam 30/4, những người thợ mỏ – những chiến sĩ Binh Đoàn Than đã lập được nhiều chiến công xuất sắc. Nhiều cán bộ chiến sĩ của Binh đoàn đã trưởng thành được Quân đội giao các cương vị chỉ huy từ cấp tiểu đoàn đến sư đoàn. Hàng trăm chiến sĩ được tặng thưởng Huân chương Chiến công, Chiến sĩ giải phóng và Danh hiệu Dũng sỹ diệt Mỹ.
Sau ngày đất nước thống nhất, năm 1976, phần lớn các cán bộ chiến sĩ Binh Đoàn Than được phục viên trở lại công tác ở Ngành Than. Dù ở các cương vị nào, cán bộ chiến sĩ Binh Đoàn Than luôn giữ vũng bản chất tốt đẹp của anh Bộ Đội Cụ Hồ – CCB Binh Đoàn Than và luôn là niềm tự hào của người dân Vùng Mỏ.
[odex-source url=”https://www.vinacomin.vn/tap-chi-than-khoang-san/binh-doan-than-niem-tu-hao-cua-nguoi-dan-vung-mo-10273.htm” button=”Theo vinacomin”]
