.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa có Quyết định số 3013/QD-BVHTTDL ngày 30/8/2019 về việc xếp hạng di tích quốc gia cho Di tích lịch sử mỏ than Mạo Khê (phường Mạo Khê, TX. Đông Triều), gồm 3 địa điểm: Nhà máy cơ khí, chùa Non Đông, vị trí thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên ở Khu mỏ Quảng Ninh. Đây là nơi ghi dấu ấn hoạt động của nhà cách mạng Nguyễn Văn Cừ và cũng là nơi thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên ở Khu mỏ Quảng Ninh. Trong đó, chùa Non Đông được sử sách ghi lại có từ năm Trùng Hưng 1285; nhà máy cơ khí hoạt động trong thời kỳ Pháp thuộc.
Ở số Tạp chí kỳ này, chúng tôi xin được giới thiệu cùng độc giả về chùa Non Đông – nơi khai sinh Chi bộ Đảng đầu tiên của khu mỏ Quảng Ninh.
Chùa Non Đông hay còn có tên chữ là Tường Quang tự, được xây dựng năm Trùng Hưng 1285 đời Trần, ghi dấu một thời kỳ hưng thịnh của Phật giáo Việt Nam. Đại sư trụ trì chùa Non Đông đã có nhiều công lao đóng góp cho đất nước, được nhà vua Trần Anh Tông phong hiệu là Tuệ Nhẫn Quốc Sư. Ngôi chùa Non Đông xưa kia được coi là chốn tổ một vùng. Cũng chính nơi đây, đồng chí Nguyễn Văn Cừ – Nguyên Tổng Bí thư của Đảng, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh và đồng chí Hoàng Quốc Việt, cùng các chiến sĩ Cách mạng trước những năm 1930 thường xuyên tổ chức hội họp, xây dựng cơ sở mật để hoạt động chỉ đạo phong trào vô sản hóa tại vùng mỏ, tiến tới thành lập chi bộ Đảng đầu tiên của khu mỏ Quảng Ninh tại Mạo Khê.
Với chiến tích lừng lẫy và đóng góp vô cùng quan trọng cho công cuộc gìn giữ bờ cõi đất nước, đến tháng 11/2002, chùa Non Đông đã được vinh dự công nhận là Di tích lịch sử Cách mạng.
Trải qua nhiều năm tháng bom đạn phá hoại, cùng vết tích của thời gian, ngôi chùa đã bị hư hại khá nhiều. Năm 2004, chính quyền Quảng Ninh đã bắt tay đại trùng tu chùa Non Đông trong sự hân hoan của người dân địa phương và phật tử gần xa. Hiện nay, chùa Non Đông đã khang trang và vững chắc hơn, trong khi vẫn lưu giữ được những nét kiến trúc, trang trí, điêu khắc và cả những cổ vật lịch sử. Đến tham quan chùa Non Đông, bên cạnh cơ hội chiêm bái cảnh chùa, du khách còn được nghe kể lại những mẩu chuyện tuy giản đơn nhưng là bằng chứng cho những trang sử hào hùng của dân tộc.
Lễ hội chùa Non Đông được tổ chức vào tháng Hai âm lịch hàng năm, như một sự kiện nhắc nhở các thế hệ trẻ về lịch sử địa phương, cũng như giáo dục truyền thống bảo vệ, gìn giữ và phát huy giá trị khu di tích vô giá của Quảng Ninh.
[odex-source url=”https://www.vinacomin.vn/tap-chi-than-khoang-san/di-tich-lich-su-mo-than-mao-khe-duoc-xep-hang-di-tich-quoc-gia-201910161639362187.htm” button=”Theo vinacomin”]