Một mỏ than hầm lò lớn, có tuổi đời khai thác lâu năm bậc nhất trong cộng đồng khai thác than Việt Nam bước sang tuổi 65 kể từ khi khôi phục và phát triển. Còn tính theo chiều dài lịch sử, Mỏ than Mạo Khê đã được phát hiện và khai thác cách đây gần 180 năm, sớm nhất so với các mỏ than ở Việt Nam. Biết bao mồ hôi và cả máu, biết bao nỗ lực, biết bao thăng trầm… mang dấu ấn của những thế hệ thợ mỏ nơi đây.
Nhân dịp 65 năm ngày Mỏ khôi phục và phát triển, Tạp chí Than – Khoáng sản Việt Nam đã có cuộc trò chuyện với “thủ lĩnh” Công ty than Mạo Khê – Giám đốc Nguyễn Văn Tuân (Giám đốc N.V.T).
I. Mang trên vai cả hành trình lịch sử
* Phóng viên: Xin chào Ông! Trước thềm Công ty bước sang tuổi 65, cảm xúc của Ông thế nào?
Giám đốc Công ty Nguyễn Văn Tuân
Giám đốc N.V.T: Trước khi nói về cảm xúc, đầu tiên, tôi muốn nói một chút về lịch sử mỏ than Mạo Khê. Theo tài liệu lịch sử, Mỏ than Mạo Khê được phát hiện rất sớm và được Vua Minh Mạng cho phép khai thác cách đây 179 năm, sớm nhất so với các mỏ than ở Việt Nam. Trước tháng 10/1954, than ở Mạo Khê được khai thác dưới hình thức trưng khai của một số thương nhân nước ngoài và chủ mỏ Pháp.
Vùng mỏ Mạo Khê là một trong những cái nôi giàu truyền thống Cách mạng của giai cấp công nhân, là trường học đấu tranh Cách mạng, đào tạo rèn luyện nhiều nhà lãnh đạo xuất sắc của Đảng thông qua phong trào Vô sản hóa…
Trải qua 65 năm khôi phục và phát triển, vượt qua nhiều khó khăn, thiếu thốn, dưới sự lãnh đạo của Đảng, các thế hệ thợ mỏ Mạo Khê (nay là Công ty than Mạo Khê) đã lập những thành tích đặc biệt xuất sắc trong sản xuất và chiến đấu: Được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân; được tặng Cờ luân lưu của Bác Hồ vào các năm: 1967, 1971; 2 Huân chương Lao động Hạng Nhất; 2 Huân chương Lao động Hạng Nhì; 5 Huân chương Lao động Hạng Ba; 2 Huân chương Chiến công Hạng Nhì. Phân xưởng Đào lò 5 và 3 công nhân hầm lò của Công ty là: Nguyễn Văn Vỡi, Lều Vũ Điều, Nguyễn Văn Tía được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động; nhiều năm Đảng bộ Công ty và các tổ chức đoàn thể được cấp trên ghi nhận và tặng nhiều danh hiệu cao quý.
Còn nhà báo hỏi về cảm xúc ư? Sau hơn một năm được lãnh đạo Tập đoàn, lãnh đạo Công ty tin tưởng giao nhiệm vụ, từ đáy lòng mình, tôi vô cùng cảm ơn tập thể CBCNVC và người lao động Công ty tín nhiệm. Cảm xúc ngày được giao trọng trách Giám đốc Công ty là vừa vinh dự xen lẫn tự hào. Càng vinh dự tự hào bao nhiêu, tôi cảm thấy trách nhiệm của mình nặng nề và lớn lao bấy nhiêu. Đó là làm sao để đưa Công ty than Mạo Khê phát triển bền vững, xứng đáng là cái nôi của phong trào Cách mạng, của ý chí vượt khó đi lên trong lao động sản xuất của các thế hệ thợ mỏ. Làm thế nào để 4.000 CBCNVC Công ty có việc làm ổn định, đời sống vật chất và tinh thần ngày càng được cải thiện. Còn giờ đây, cảm xúc ấy đã qua đi, việc bây giờ là cùng tập thể lãnh đạo Công ty đề ra những chủ trương, giải pháp để những điều tưởng đơn giản nêu trên sớm trở thành hiện thực.
* Phóng viên: 65 năm, sản xuất gần 60 triệu tấn than nguyên khai cho Tổ quốc, vậy đâu là sợi chỉ xuyên suốt tạo nên sự thành công đó của Than Mạo Khê, thưa Ông?
Giám đốc N.V.T: Có thể nói sau khi tiếp quản mỏ, từ hoang tàn đổ nát, để có được Công ty than Mạo Khê như ngày nay, lãnh đạo và thợ mỏ Mạo Khê các thời kỳ đã lao động quên mình để đưa Công ty phát triển đi lên. Nếu như 5 năm đầu 1954 – 1959 mới chỉ khai thác được hơn 280.000 tấn than, năm 2001 sản lượng đã đạt sản lượng 1 triệu tấn và năm 2019, Công ty phấn đấu cán mốc 1.920.000 tấn.
Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ công nhân lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng. Năm 1954 với 40 lao động ban đầu, 65 năm sau, toàn Công ty đã có gần 4.000 CBCNVC với mức thu nhập bình quân đạt gần 14 triệu đồng/người/tháng.
65 năm qua, Công ty Than Mạo Khê đã đào được gần 500 km đường lò, sản xuất được gần 60 triệu tấn than. Theo tôi, để đạt được kết quả trên là do mấy nguyên nhân cơ bản sau:
Thứ nhất: Sự lãnh đạo kịp thời, sáng suốt, đúng đắn các cấp ủy Đảng là nhân tố quyết định thắng lợi trong SXKD, sự phối hợp có hiệu quả của các tổ chức Công đoàn, Đoàn thanh niên, Hội Cựu chiến binh Công ty.
Thứ hai: Sự cống hiến to lớn về trí tuệ, sức lực và cả xương máu của các thế hệ CBCNVC đã dành trọn cuộc đời mình cho sự nghiệp xây dựng và phát triển mỏ.
Thứ ba: Sự chỉ đạo quyết liệt, điều hành có hiệu quả của bộ máy quản lý Công ty.
Thứ tư: Sự ra đời của Tổng Công ty Than Việt Nam (nay là Tập đoàn TKV) đã xây dựng, hoàn thiện các cơ chế quản lý, điều hành, tạo điều kiện cho Công ty phát huy tính năng động, sáng tạo, tự chủ, tự chịu trách nhiệm.
Thứ năm: Công ty không ngừng đổi mới, áp dụng công nghệ mới trong sản xuất, đây là nền tảng, động lực quan trọng để nâng cao sản lượng, năng suất lao động, đảm bảo an toàn và hiệu quả trong SXKD.
Thứ sáu: Tăng cường quản trị chi phí, tiết kiệm chi tiêu ở những lĩnh vực, những việc chưa thực sự cần thiết mà tập trung tối đa cho sản xuất, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần, cải thiện điều kiện, môi trường lao động cho người lao động, nhất là thợ lò.
Thứ bảy: Phải chuẩn bị sẵn sàng diện sản xuất cho hiện tại và các năm tiếp theo. Thực tế cho thấy việc này đã được lãnh đạo Công ty qua các thời kỳ luôn đặc biệt coi trọng, như bạn thấy trước yêu cầu phát triển của Công ty cũng như ngành Than, khi than các mức dương đã cạn kiệt, Mạo Khê đã chuẩn bị diện khai thác ở các mức -25 (năm 1988), khôi phục và đưa vào khai thác mức -80 ( năm 2002), chuẩn bị khai thác xuống sâu dưới mức -230 vào năm 2021, sau đó là -315 và – 400.
Đặc biệt, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các Bộ, ban, ngành Trung ương, Tỉnh Quảng Ninh, Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam, thị xã Đông Triều, chính quyền và nhân dân phường Mạo Khê và các xã lân cận đã quan tâm, chia sẻ, chỉ đạo kịp thời, luôn giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi đối với mọi hoạt động của Công ty trong quá trình khôi phục – phát triển.
II. Tri ân người lao động, tri ân mảnh đất nơi mình đứng chân là sự tri ân thiết thực nhất!
* Phóng viên: Nhiều năm nay, Than Mạo Khê vẫn dược biết đến như một đơn vị điển hình trong công tác chăm lo cho người lao động, Ông có thể chia sẻ quan điểm của mình về vấn đề này?
Giám đốc N.V.T: Nhà báo biết đấy: “Dễ trăm lần không dân cũng chịu. Khó vạn lần dân liệu cũng xong”. Vai trò của quần chúng nhân dân, của người lao động trong bất cứ hoàn cảnh, lĩnh vực nào đều vô cùng quan trọng. Vì vậy chăm lo cho người lao động, đặc biệt là thợ lò là một trong những mục tiêu, yêu cầu luôn được lãnh đạo Tập đoàn đặc biệt quan tâm đặt ra hàng đầu. Điều này được thể hiện thông qua các chủ trương, chính sách, việc làm cụ thể của TKV đối với người lao động trong nhiều năm qua.
Với Mạo Khê của chúng tôi cũng vậy. Ngoài việc lo đủ việc làm, thu nhập cho người lao động (10 tháng đầu năm 2019 thu nhập bình quân của CBCN là gần 14 triệu đồng/người/tháng, thợ lò khoảng 18 triệu đồng/người-tháng), Công ty còn triển khai nhiều biện pháp nhằm cải thiện điều kiện, môi trường làm việc cho người lao động, nhất là thợ lò. Nhiều công trình, phần việc chăm lo đời sống, việc làm cho người lao động của Than Mạo Khê đã trở thành những mô hình kiểu mẫu, được nhân rộng trong toàn Tập đoàn.
Quan điểm của tôi là làm thế nào để biến Công ty thành ngôi nhà thứ hai của người lao động. Ở đó, sẽ không chỉ đơn thuần là công việc và công việc mà tràn ngập tình thân, tình anh em đồng đội gắn bó, sẻ chia. Bởi vậy, chúng tôi đang tiếp tục nỗ lực cải thiện điều kiện làm việc trong và ngoài lò, để người lao động thấy môi trường công việc thực sự thân thiện, toàn tâm, toàn ý với Công ty, hoàn thành năng suất lao động cao nhất. Từ đó, tiếp tục nhân lên những điển hình tiên tiến trong lao động sản xuất, có thêm nhiều thợ lò thu nhập cao, góp phần hoàn thành nhiệm vụ chung của Công ty.
* Phóng viên: Còn những đóng góp cho xã hội, cho địa phương thì sao, thưa Ông?
Giám đốc N.V.T: Xác định rõ vai trò, tầm quan trọng và ảnh hưởng tích cực của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân địa phương đối với Công ty; nhiệm vụ chính trị của Công ty Than Mạo Khê có hoàn thành, không thể tách rời sự quan tâm chỉ đạo, giúp đỡ, động viên, chia sẻ của lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh, lãnh đạo và nhân dân Thị xã Đông Triều, Phường Mạo Khê và các địa phương. Từ nhận thức trên, mặc dù còn gặp nhiều khó khăn trong SXKD, Công ty đã có những hành động thiết thực để chia sẻ cùng địa phương: Tuyên truyền, vận động cán bộ Đảng viên, công nhân, người lao động gương mẫu chấp hành các quy định, chỉ thị, nghị quyết của Đảng, nhà nước, của cấp ủy, chính quyền địa phương nơi cư trú; tích cực tham gia các phong trào do địa phương phát động; tạo việc làm cho 4.000 CBCNVC và con em họ với mức thu nhập ổn định góp phần vào sự ổn định kinh tế – xã hội của địa phương. Nhiều năm qua, chúng tôi hỗ trợ thường xuyên gia đình nạn nhân nhiễm chất độc da cam; ủng hộ chương trình xóa nhà dột nát, xóa đói giảm nghèo; chung tay xây dựng nông thôn mới; ủng hộ các quỹ đền ơn đáp nghĩa, quỹ bảo trợ do các cấp phát động; hỗ trợ địa phương xây dựng các công trình văn hóa, phúc lợi… với số tiền hàng tỷ đồng. Ngoài ra, Công ty duy trì thường xuyên công tác tuần tra, bảo vệ ranh giới mỏ; công tác bảo vệ môi trường; bảo vệ an ninh trật tự trên địa bàn.
III. Nỗ lực để bức tranh phát triển của Than Mạo Khê thêm nhiều những gam màu sáng
*Phóng viên: Than Mạo Khê đang trong giai đoạn “giáp hạt”, vậy Dự đầu tư Khai thác hầm lò dưới mức -150 Mỏ than Mạo Khê đang tiến triển thế nào, thưa Ông?
Giám đốc N.V.T: Mỏ than Mạo Khê là mỏ hầm lò, quá trình khai thác liên tục 65 năm (chỉ tính riêng thời gian tiếp quản) với tổng sản lượng than khai thác gần 60 triệu tấn. Tài nguyên ở các mức “nông” đã hết. Hiện Công ty đang khai thác ở các mức: -150/-80; -80/-25 và phần tài nguyên của Vỉa 10 Cánh Bắc từ mức -150 lên lộ vỉa (thuộc dự án duy trì có công suất 1,6 triệu tấn/năm). Năm 2019, Công ty được TKV giao sản xuất 1.720.000 tấn. Với sản lượng hàng năm nêu trên, việc duy trì sản xuất ở khu vực này chỉ còn vài năm nữa là nguồn tài nguyên sẽ cạn kiệt.
Để gối đầu cho dự án 1,6 triệu tấn sắp kết thúc, Công ty được Tập đoàn giao triển khai dự án “Khai thác hầm lò dưới mức -150 – Mỏ Mạo Khê”. Ngày 19/11/2014, Dự án đã được khởi công. Dự án có trữ lượng than nguyên khai khoảng 59 triệu tấn, công suất mỏ 2 triệu tấn/năm, tuổi mỏ là 32 năm. Toàn bộ dự án được chia làm 3 tầng khai thác: -230/-150, -315/-230 và -400/-315, tổng mét đào lò xây dựng cơ bản: 22.004m, tổng mức đầu tư trên 5.800 tỷ đồng.
Cho đến thời điểm hiện tại, khối lượng đào lò XDCB của hai giếng đứng từ mức +26/-400 và các đường lò khai thông chuẩn bị mức -230 khu Tây Bắc I và Tây Bắc II thực hiện được trên 12.000 m. Công ty đang tiếp tục đào lò XDCB theo tiến độ Dự án. Dự kiến năm 2021 sẽ ra than.
Việc quyết định triển khai Dự án là một chủ trương vô cùng quan trọng của cấp trên để duy trì mỏ, tạo việc làm cho hàng ngàn người lao động hàng chục năm, góp phần cùng toàn ngành Than đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
* Phóng viên: Thế còn những giải phát để duy trì phát triển cho các năm tới thì sao, thưa Ông?
Giám đốc N.V.T: Để duy trì sự ổn định và phát triển Công ty hiện nay và thời gian tới, chúng tôi tập trung triển khai một số giải pháp chính sau:
- Không ngừng đổi mới, áp dụng công nghệ mới tự động hóa, tin học hóa… trong sản xuất, đây là nền tảng, động lực quan trọng nhằm nâng cao năng suất lao động, cải thiện điều kiện làm việc, đảm bảo an toàn và hiệu quả trong SXKD.
- Tăng cường quản trị chi phí, tiết kiệm chi tiêu ở những lĩnh vực, những việc chưa thực sự cần thiết để tập trung tối đa cho sản xuất, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần, cải thiện điều kiện, môi trường lao động cho người lao động, nhất là thợ lò.
- Chuẩn bị sẵn sàng diện sản xuất cho hiện tại và các năm tiếp theo. Thực tế cho thấy việc này đã được lãnh đạo Công ty qua các thời kỳ luôn đặc biệt coi trọng, trước yêu cầu phát triển của công ty cũng như ngành than, khi than lộ vỉa và các mức dương đã cạn kiệt, Mạo Khê đã chuẩn bị diện khai thác ở các mức -25 (năm 1988), khôi phục và đưa vào khai thác mức -80 ( năm 2002), hiện nay đang khai thác mức -150 đồng thời thi công dự án xuống mức -400 để chuẩn bị khai thác cho những năm tiếp theo.
- Tiếp tục tái cơ cấu, rà soát tinh giảm lao động phổ thông ở một số khâu, dây chuyền chưa hiệu quả; thu hút tuyển dụng lao động, nhất là thợ lò.
* Phóng viên: Câu hỏi cuối cùng, nếu có thể, Ông có thể chia sẻ những đánh giá ngắn gọn về Công ty ở thời điểm hiện tại?
Giám đốc N.V.T: Trên cương vị là Giám đốc mà đánh giá về Công ty, tôi e rằng sẽ không khách quan. Cái đó phải để người lao động Công ty; các đồng chí lãnh đạo Tập đoàn, chính quyền và nhân dân địa phương “chấm điểm”, đánh giá chứ? Nhưng có một điều chắc chắn là chúng tôi luôn phải cố gắng hơn nữa, quyết tâm hơn nữa để hoàn thành nhiệm vụ Tập đoàn giao phó; đời sống CBCN không ngừng được cải thiện và Công ty than Mạo Khê ngày càng phồn thịnh, phát triển.
* Phóng viên: Xin chân thành cảm ơn Ông! Chúc Than Mạo Khê ngày càng phát triển hơn nữa!
[odex-source url=”https://www.vinacomin.vn/tap-chi-than-khoang-san/tri-an-lich-su-vung-vang-huong-toi-tuong-lai-20191107153247221.htm” button=”Theo vinacomin”]