Tỉnh và Than là hai khái niệm hoàn toàn khác biệt. Một là tổ chức hành chính. Một là doanh nghiệp. Nhưng đối với Quảng Ninh, Tỉnh và Than dường như là một. Và thực sự đã là một. Mãi mãi phải là một.
Nói đến Quảng Ninh là người ta nghĩ ngay đến Than. Đúng vậy, 95% sản lượng than của cả nước làm ra từ Quảng Ninh. Dọc từ Đông Triều, Uông Bí, đến Hòn Gai, Cẩm Phả… đâu đâu cũng thấy mỏ than và người thợ mỏ. Mỗi năm trên 40 triệu tấn than được lấy lên từ những moong than có độ âm sâu đến hàng trăm mét so với mực nước thủy chuẩn. Chẳng hạn như moong than Cọc Sáu đã khai thác đến mức dưới -150. Hay than được đào lên từ những đường lò dưới mức -250 đến -300 tại nhiều mỏ. Để có được sản lượng than như vậy phục vụ nền kinh tế, nhiều thợ mỏ đã hy sinh cả tính mạng của mình. “Ăn cơm trần gian, làm việc âm phủ” là câu nói do thợ mỏ tự đặt cho mình. Vậy nhưng, hàng ngày, không kể đêm hay ngày, hàng vạn thợ mỏ vẫn hùng dũng tiến sâu vào lòng đất. Họ đào từng mét lò, khấu từng tấn than. Khó khăn, vất vả và cả hiểm nguy rình rập. Nhưng họ luôn biết phải rèn luyện để vươn lên. Sự thực có quá nhiều khó khăn thợ mỏ đã vượt qua. Đó là những cuộc khủng hoảng do không bán được than như những năm cuối thập kỷ 80, cuối thập kỷ 90 thế kỷ XX. Và hiện nay, than tồn kho đã lên tới cả chục triệu tấn – con số ở mức báo động. Nhưng nhìn lại tôi thấy tự tin, thợ mỏ sẽ vượt qua tất cả. Thông qua, những khó khăn vất vả, nhiều cán bộ của ngành Than đã trưởng thành, là cán bộ nòng cốt của tỉnh. Nhiều đồng chí giữ những chức vụ quan trọng của Trung ương.
Ngược dòng lịch sử, từ khi chưa có Đảng, những người thợ mỏ đã là điểm sáng của phong trào cách mạng. Nhiều chiến sỹ cách mạng chọn Quảng Ninh làm nơi rèn luyện, tập hợp phong trào đấu tranh chống lại ách đô hộ của Thực dân Pháp. Khi có Đảng lãnh đạo, phong trào cách mạng của Quảng Ninh với lực lượng chính là những người thợ mỏ đã trở thành nỗi khiếp sợ của Thực dân Pháp. Đỉnh điểm của phong trào cách mạng là cuộc đình công của trên 3 vạn thợ mỏ năm 1936 tại Cẩm Phả. Thợ mỏ luôn là nguồn sức mạnh phi thường nếu được phát huy.
Suốt gần một thế kỷ qua, thợ mỏ đã chứng minh điều đó. Hàng vạn gia đình thợ mỏ kế tục sự nghiệp sản xuất than. Nhiều gia đình có nhiều thế hệ đều làm thợ mỏ. Họ thực sự gắn chặt với nghề mỏ và tỉnh Quảng Ninh. Thời chiến, họ vừa cầm súng chiến đấu chống lại giặc Mỹ, vừa cầm choòng, cuốc sản xuất than. Nhiều tập thể, mỏ than, nhiều cá nhân trở thành Anh hùng Lực lượng vũ trang, Anh hùng Lao động. Nhiều cá nhân là điểm sáng trong phong trào lao động sáng tạo. Nhiều công trình công cộng như nhà văn hóa, đường xá… do thợ mỏ đóng góp xây dựng nguy nga trên khắp các địa phương. Thông qua phong trào lao động sản xuất, đội ngũ cán bộ của Than và Tỉnh dường như đã chan hòa, hiểu sâu sắc công việc của nhau hơn. Tỉnh và Than chính là một.
[odex-source url=”https://www.vinacomin.vn/tap-chi-than-khoang-san/tinh-va-than-6174.htm” button=”Theo vinacomin”]