Tây Nam Đá Mài, cơ hội song hành thách thức –

Đã từng đến Vỉa 13-1 của Tây Nam Đá Mài, nhưng lần trở lại này tôi không khỏi ngỡ ngàng. Như đọc được suy nghĩ của phóng viên, anh Đạt, Chánh văn phòng Công ty giải đáp, ngay cả với người trong Công ty, nếu không năng lên công trường cũng phải “lạc”. Mà lạc thật, lòng moong rộng lớn, tấp nập xe máy, chỉ một thời gian ngắn nữa thôi sẽ hết diện khai thác. Công ty sẽ quy hoạch đổ thải, chuyển lên mặt bằng sản xuất mới mức +270.

Hệ số bóc đất đá cao… “ngất”

Chúng tôi thực sự cảm nhận được không khí sản xuất tấp nập bởi xe, máy đi lại như mắc cửi, liên tiếp vào “ăn đá”, “ăn than” rồi lại hối hả trở ra trong một nhịp độ khẩn trương. Vừa chỉ dẫn cho chúng tôi từng khu vực sản xuất, Phó giám đốc Phạm Cao Nghĩa vừa cho chúng tôi hay về tình hình SXKD của Công ty 6 tháng đầu năm.

Theo quy hoạch của Tập đoàn, hết năm 2011, diện khai thác của Than Tây Nam Đá Mài sẽ kết thúc. Song, nhờ sự quan tâm kịp thời của lãnh đạo Tập đoàn trong việc điều chỉnh khu vực sản xuất nên từ cuối tháng 12 năm 2010, Công ty được giao thêm mỏ mới, vẫn trên diện cũ nhưng khai thác xuống sâu đến -200. Điều này tạo cơ hội mới để Công ty đầu tư phát triển, mở rộng sản xuất trong vòng 15 đến 20 năm tới. Thêm nữa, Tây Nam Đá Mài còn có thuận lợi nhất định từ những kết quả SXKD xuất sắc trong năm 2010 như, sản lượng than khai thác được 1,1 triệu tấn, doanh thu hơn 900 tỷ, lợi nhuận đạt 80 tỷ đồng, tăng 300% so với KH… tiếp tục tạo sức bật tăng trưởng cho Công ty trong năm 2011 này. Tuy nhiên, lãnh đạo Công ty nhận thức rõ, cơ hội phát triển mới luôn song hành với nhiều thách thức, đòi hỏi phải có chủ trương, biện pháp điều hành sản xuất linh hoạt. Công ty đang khẩn trương triển khai các thủ tục xin cấp giấy phép khai thác mỏ vốn rất phức tạp theo Luật Khoáng sản mới. Đồng thời, xúc tiến việc bàn giao ranh giới mỏ với các đơn vị liên quan.

Vừa thực hiện sản xuất, vừa tiến hành bóc đất, mở vỉa, đến hết tháng 6, Tây Nam Đá Mài đã khai thác được 700.000 tấn than trên 1,2 triệu tấn KH, bằng 59% và vượt mức điều hành của Tập đoàn giao. Chỉ tiêu bốc xúc đất đá dù chỉ đạt  hơn 10 triệu m3 đất đá trên KH 27 triệu m3, bằng 38%, nhưng so với cùng kỳ, tăng 200%. Có thể nói, chưa bao giờ, hệ số bóc đất đá ở Tây Nam Đá Mài lại cao như thời điểm này, bình quân hệ số bóc đất là 16,5, có nơi lên đến 22,5. Dự kiến sẽ tiếp tục cao trong vài năm tới theo kế hoạch mở diện sản xuất. Đây là một khó khăn lớn đòi hỏi tập thể CNCB Công ty nỗ lực vượt qua.

Nâng cao năng lực sản xuất

Với năng lực hiện tại gồm có 60 xe trọng tải 40  60 tấn chở đất đá và 30 xe trọng tải 15  27 tấn chở than, Tây Nam Đá Mài phấn đấu đảm nhận 100% KH làm than. Về vận chuyển, bốc xúc đất đá, Công ty mới chỉ đáp ứng được 1/2 yêu cầu. Một phần hai khối lượng còn lại, khoảng 13 triệu m3 đất đá Công ty phải thuê các đơn vị bên ngoài theo chủ trương chung “xã hội hóa” của Tập đoàn. Nhưng năng lực của các đơn vị này còn nhiều hạn chế về vốn cũng như số lượng máy móc, thiết bị nên ảnh hưởng lớn đến kết quả thực hiện của Công ty thời gian qua. Hiện Công ty có 4 gói thầu bóc đất phải thuê ngoài, song mới thực hiện được 2 gói, một phần là do chưa có ranh giới cụ thể, một phần là bởi năng lực thuê ngoài yếu.

Một khó khăn nữa mà Tây Nam Đá Mài gặp phải là vấn đề duyệt vốn đầu tư ban đầu. Năm nay, Công ty dự diến chi 420 tỷ đồng chủ yếu cho công tác đầu tư nâng cao năng lực, thiết bị phục vụ sản xuất và một phần nhỏ cho việc xây dựng lại khu mặt bằng công nghiệp. Tuy nhiên, đến cuối tháng 5, Công ty mới được Tập đoàn phê duyệt kế hoạch, đầu tháng 6 mới bắt đầu đưa vào thực hiện đầu tư. Cụ thể, Công ty đã mua mới 20 xe CAT chuyên chở đất, 6 xe chở than, 3 máy xúc gầu ngược công suất 1.200 và một số máy gạt, máy xúc lật nhằm nâng cao năng suất. Theo tiến trình mở mỏ mới, từ nay đến 2015, Tây Nam Đá Mài cần đầu tư trên 3.000 tỷ đồng mới đáp ứng được yêu cầu sản xuất.

Song song với việc nâng cao năng lực thiết bị, Tây Nam Đá Mài rất chú trọng đầu tư cho nguồn nhân lực. Hiện, tổng số CNCB Công ty là 1.100 người, trong đó 80% là công nhân kỹ thuật trực tiếp tham gia dây chuyền sản xuất. Lao động phổ thông chỉ khoảng 100 công nhân chủ yếu tập trung ở bộ phận sàng tuyển. Dự kiến, khi Tây Nam Đá Mài đạt công suất 3 triệu tấn năm, Công ty sẽ cần khoảng 1.500 đến 2.000 công nhân. Do đó,  tới đây, Công ty sẽ tiếp tục tuyển dụng thêm lao động.

Làm than hiệu quả

Xe đưa chúng tôi đi sâu vào khu vực khai trường. Dễ nhận thấy, tầng vỉa than của Tây Nam Đá Mài không đẹp như ở nhiều mỏ khác mà nhiều vỉa, nhiều lớp kẹp, cho người ta cảm giác về chất lượng than không cao. Thực tế, theo chỉ tiêu chất lượng than của Tập đoàn, than của Tây Nam Đá Mài là than cám 6. Song từ lâu nay, Tây Nam Đá Mài vẫn được biết đến như là một trong những đơn vị làm than chất lượng, hiệu quả, kinh tế nhất nhì Tập đoàn. Phó giám đốc Phạm Cao Nghĩa chia sẻ bí quyết của Tây nam Đá Mài với chúng tôi,  xuất phát từ đặc tính than vỉa nhiều lớp, Công ty sử dụng công nghệ ra than bóc tách lớp bằng gầu xúc thủy lực, sau đó dùng máy san, gạt để phân loại bước một. Cứ theo đó, việc bốc xúc, vận chuyển về kho được tiến hành từng loại, than cám 1, than tốt, than xấu và tiếp tục qua công đoạn tuyển rửa.

Tây Nam Đá Mài cũng là một trong số ít đơn vị trong Tập đoàn chủ trương chế biến than đến sản phẩm cuối cùng chứ không bán than thành phẩm ngay cho nhà máy tuyển. Theo lý giải của ông Nghĩa, điều này không chỉ giúp Công ty tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động mà trước hết là tiết kiệm tối đa nguồn tài nguyên quý giá này. Kể cả don, sít, bã sàng… đều được tận dụng để pha trộn, chế biến. Ông Nghĩa cho biết thêm, hiệu quả nhất thời gian qua chính là dây chuyền tuyển rửa than cục của Công ty. Than xấu như cục 7B, 7C, thậm chí 8A sau tuyển rửa, chế biến có thể nâng phẩm cấp lên thành than 4A. Hay như bã sàng, vốn chỉ bán được vài trăm ngàn đồng/ tấn, sau tuyển rửa có thể xuất khẩu với giá 2 triệu đồng/tấn với tỷ lệ thu hồi cao hơn 50%. Để đáp ứng được yêu cầu chế biến tới đây khi sản lượng than mỏ tăng lên nhanh, Công ty mới đầu tư thêm một dây chuyền tuyển rửa than cục và đưa vào sử dụng trong tháng 6 vừa qua.Quả thực, có lên tầng than, có cầm trên tay những viên than ánh lên trong nắng mới cảm nhận hết được công sức cũng như sự cần cù sáng tạo của người thợ ngành Than. Và, đó cũng là ấn tượng của chúng tôi với Tây Nam Đá Mài. Bằng sự cần cù, sáng tạo của mình, CNCB Công ty đã và đang được Tập đoàn tin tưởng giao nhiệm vụ mới. Tin rằng, cũng với tinh thần sáng tạo đó, Tây Nam Đá Mài sẽ biến thách thức hôm nay thành cơ hội ngày mai.