Sài Gòn dường như “ăn” Tết sớm nhất cả nước, ngay từ Lễ Giáng sinh , Tết “Tây”, không khí xuân đã tràn ngập. Khí trời hanh khô mát mẻ như tiếp sức cho các loài hoa, trái ươm nụ, nảy chồi chuẩn bị cho cuộc phô diễn khoe sắc màu xuân, cống hiến vẻ đẹp của thiên nhiên vào không khí Tết.
Những nét tinh tế thanh lịch của Thăng Long – Hà Nội ngàn năm tuổi luôn là hương vị được người Sài Gòn trân trọng như sự thuần Việt nhất. Bánh chưng, bánh giày, giò chả…với những truyền thuyết có từ thuở Vua Hùng dựng nước, những phong tục cổ truyền có tuổi cả 4000 năm lịch sử, những tinh hoa văn hóa dân gian đặc trưng của Việt Nam được người Sài Gòn đón nhận không chỉ làm cho thêm phần ý nghĩa của Tết mà còn mang cả tình cảm của “Trời Nam thương nhớ đất Thăng Long”. Bên cạnh đó là những mỹ vị nhân gian của khắp ba miền Nam-Trung-Bắc quây quần giống như một mâm cỗ lớn đầy đủ sản vật của “rừng vàng, biển bạc”, hoa thơm trái ngọt, ngũ cốc bốn mùa thơm thảo đồng quê, biểu trưng của dân tộc Việt, giống như một sắp đặt mang tính ngẫu hứng nhưng đầy nghệ thuật của sự phong phú, đa dạng sắc thái trong văn hóa ẩm thực Việt.
Cũng là rượu Việt, nhưng ở Sài Gòn là cuộc gặp gỡ “quốc tửu”, là một cuộc du ngoạn lên rừng xuống biển, ngang dọc các miền châu thổ, lãng du khắp vùng miền đất nước trong lâng lâng men say của nhiều hương vị. Đi theo chiều dài của hình chữ S là rượu Mẫu Sơn – Lạng Sơn, rượu Bản Phố – Bắc Hà, rượu San Lùng Bát Xát – Lào Cai, rượu Bó Nặm – Bắc Cạn, rượu Làng Vân – Bắc Giang, rượu Đại Lâm – Bắc Ninh, rượu Thổ Hà Vĩnh Phúc, rượu Trương Xá – Hưng Yên, rượu Phú Lộc – Hải Dương, rượu Làng Vọc – Hà Nam, rượu Tĩnh Xá, rượu Nga Sơn. Gần như miền đất nào cũng có một loại rượu của riêng mình, để uống, để say … trong nắng gió Tết Sài Gòn.
Sài Gòn chơi Tết cũng không giống ai. Có lẽ là vì sự du nhập của nhiều luồng văn hóa khác nhau do tính chất địa lý và lịch sử. Ba ngày Tết là ba ngày mọi người mặc sức vui chơi thoải mái, ăn uống thả giàn, không phải gò bó trong những tục lệ truyền thống thuần Việt. Những lễ nghi gia đình được thực hiện ngay trong đêm giao thừa, sang tới mùng 1,2,3 là ai thích gì chơi đó, ai muốn đi đâu, kể cả đi du lịch xa thì tự nhiên xuất hành.
Là một thành phố năng động và không lãng phí để thời gian trống, các hàng quán ở Sài Gòn-TP.HCM trong mấy ngày Tết cũng không nghỉ. Các nhà hàng, khách sạn, tiệm ăn khách đông nườm nượp. Tết nhưng người Sài Gòn không thích ăn uống tụ họp trong nhà mà kéo nhau ra quán thưởng thức các hương vị xuân bốn phương, thế mới thú!
Ngày Tết ở thành phố này còn có một phong tục cổ của người Hoa, nhưng đã được Việt hóa. Từng đoàn lân, sư nhỏ với vài người cầm phèng la, chũm chọe đi tới những nhà mặt tiền trên phố, chúc phúc lộc gia chủ bằng mấy câu thơ, vè dân gian, xua đuổi những xui rủi năm cũ, mang điều may mắn tới… Gia chủ tùy tâm gửi tặng bao lì xì cho lân, sư. Không nhà nào lân, sư ghé thăm mà không vui, họ cho đó là điều tốt lành trong năm mới, nhất là các gia chủ làm nghề kinh doanh buôn bán.
Tết Sài Gòn còn mang đậm chất văn hóa tín ngưỡng. Ngày 1 Tết, gần như mọi người đều dành cho cuộc xuất hành đầu năm là viếng thăm các chùa trong thành phố, hoặc những ngôi chùa cổ nổi tiếng ở các vùng xung quanh như Bình Dương, Vũng Tàu, Đồng Nai, Tây Ninh…Rồi sau đó là đi thăm mộ người thân ở các nghĩa trang, thắp nhang cho vong linh được ấm cúng.
Người Sài Gòn còn một sự háo hức khi xuân về Tết đến, là đón đợi đường hoa Nguyễn Huệ- năm nay có gì lạ? Kể từ năm 2004, trục đường Nguyễn Huệ, giữa trung tâm thành phố, mỗi khi Tết đến là trở thành một đường hoa với những đặc trưng của năm và như biểu tượng khát vọng, mơ ước của người dân thành phố.
Là một thành phố trẻ, hiện đại, tưởng như các dòng văn hóa phương Tây và các quốc gia khác du nhập sẽ làm cho người Sài Gòn không còn để ý tới những gì thuộc về truyền thống. Nhưng thật thú vị, đường hoa Nguyễn Huệ năm nào cũng dành một khúc đường tạo dựng một cảnh đồng quê VN rất sống động, y như một thôn làng thật được “trích” mang đến đây. Có cả cây cầu khỉ vắt ngang con rạch, mọi người áo quần súng sính, trẻ em rồng rắn đi qua trong tiếng cười. Có ao sen, ruộng lúa đang ngậm đòng, một mảng lúa chín thơm, có cả đăng đó kéo cá bắt tôm, mấy giàn bầu bí, những trái quả miệt vườn, rồi xe trâu, và một góc nhà tranh có cối xay lúa, giã gạo, có thúng mủng giần sàng và một bồ to đầy ắp hạt lúa thơm…. Không chỉ thu hút sự hiếu kỳ của lớp trẻ thành phố, của du khách phương xa, mà “góc đồng quê” ấy như một mảnh hồn ký ức của những người thành phố lớn tuổi, như được phút chốc trở lại nơi dòng sông quê, một khoảnh khắc đầy ý nghĩa khi xuân về.
[odex-source url=”https://www.vinacomin.vn/tap-chi-than-khoang-san/sai-gon-du-xuan-4151.htm” button=”Theo vinacomin”]
