Miền Bắc thấy Tết qua những cành đào, phương Nam chào Tết với màu mai vàng rực rỡ. Mỗi vùng miền yêu thương Tết với những sắc màu riêng đặc trưng, nổi bật mà chỉ chớm thấy thôi lòng người đã nào nao, đã rộn ràng lạ. Mỗi loài hoa mang một ý nghĩa, mỗi loài hoa, mang những tình cảm riêng. Hoa mai về, tết phương Nam tới. Hoa chở lòng người đón chờ những xuân sang.
Là thành phố phương Nam, nên trước hết Tết ở Sài Gòn không thể không mang những sắc thái đặc trưng trong phong tục tập quán không thể thiếu của phương Nam. Và trong nhiều cái “không thể thiếu” đó là hoa mai vàng, sứ giả của mùa xuân phương Nam, một “nàng tiên” của may mắn và thịnh vượng trong năm mới.
Mà cũng thật lạ, nguyên quán của cây mai là ở rừng núi miền Trung, với dáng “nguyên thủy” xù xì, gân guốc, hoang dại. Nhưng khi xuôi xuống vùng châu thổ Nam bộ, được đắm mình trong phù sa sông Me Kong, nó trở thành loài cây hoa đẹp lộng lẫy, quý phái như một loài linh hoa mùa xuân, biểu tượng của sung túc, giàu sang, phú quý…
Đối với người dân phương Nam, ba ngày Tết, trong mỗi gia đình dù giàu hay nghèo, ít nhất cũng có một cành mai, như niềm hy vọng, ước nguyện cho năm mới được nhiều phúc, lộc. Và hoa mai không biết tự khi nào đã trở thành một loại cây cảnh cao sang bậc nhất trong các loài hoa.
Ngay từ khi vào mùa Giáng sinh, mai đã được những nhà vườn, dưới bàn tay những nghệ nhân nổi tiếng ở các vùng chuyên mai kiểng ở Tây Nam bộ chăm sóc như Đồng Tháp, Bến Tre, Sa Đéc, Kiên Giang, Cần Thơ… Và một số làng mai truyền thống lâu đời ven ô TP. Hồ Chí Minh như: Làng mai Hiệp Bình Chánh, Bình Triệu, Bình Chánh 1, Bình Chánh 2, làng hoa Gò Vấp, làng hoa Hiệp Bình Chánh (Thủ Đức).
Việc mua mai Tết thường do người chủ gia đình thể hiện quan niệm thẩm mỹ của mình chọn mai. Tùy vào không gian nội thất hay gia cảnh mà người chủ nhà chọn mai cây hay cành lớn, nhỏ, với những dáng thế như: dáng trực, gió lùa, thác đổ, ngũ phúc, song long, phụ tử, mẫu tử hay tam đa, tam tài… để đặt vào chậu, bình tròn, dẹt, ô van, vuông, lục giác.
Theo sách vở và dân gian thì mai cũng có khá nhiều loại, sơ sơ 14-15 loại, nhưng cơ bản là các loại mai: Khánh khẩu mai, Hà hoa mai, Đàn hương mai, Ban khấu mai, Cẩu đăng mai… Tuy nhiên, theo thông lệ bình thường, người chơi mai, mua mai chỉ chú đến 2 loại: Mai tứ quý, nở bốn mùa có 5 cánh, bông to, và một loại mai lai ghép có từ 10 cánh đến 120 cánh và có hương thơm.
“Chơi” mai cũng là một thú chơi tao nhã và cầu kỳ không phải ai cũng có thể biết. Mai là loài hoa có linh khí, ngay cả hương thơm của nó cũng rất kín đáo và kén chọn, chỉ có thể “bắt” được mùi hương của nó lúc đêm xuống thật sâu, khí trời mát lạnh ẩm sương, tâm người cũng thật tĩnh lặng mới có thể nhận được hương hoa mai thoang thoảng.
Họ nhà mai đa dạng, phong phú, nhưng mai nào cũng được xem như biểu trưng của sự cao quý, tinh khôi, thanh bạch, của tấm lòng tri ân, tri kỷ. Hơn nữa, mai còn được cho là mang sự may mắn đến gia chủ với những nụ mai trổ bông vào đúng thời khắc giao thừa.
Vào dịp Tết Nguyên đán, trong mỗi nhà người dân Nam bộ nói chung, người Sài Gòn – TP. Hồ Chí Minh nói riêng, mai là cây hay cành đều được đặt ở vị trí trang trọng nhất. Và trong các công viên, ngay cả trên đường phố, mai như một thành tố quan trọng bậc nhất để điểm trang cho không gian mấy ngày Tết.
Thiếu sắc mai vàng thì cái Tết Nguyên đán ở miền Nam sẽ không thể trọn vẹn để gọi là Tết.
[odex-source url=”https://www.vinacomin.vn/tap-chi-than-khoang-san/sac-vang-phuong-nam-20190131163627.htm” button=”Theo vinacomin”]
