Với những người dân vùng Mỏ, Đền Cửa Ông là không gian văn hóa tín ngưỡng truyền thống linh thiêng. Cùng với thời gian, địa chỉ văn hóa tâm linh này đã vượt ra khỏi ranh giới địa phương, trở thành lễ hội có sức hút lớn với du khách thập phương. Khép lại sau lưng những xô bồ mệt mỏi của cuộc sống, nhiều người tìm tới đền, ngồi bên lăng Đức Ông, dưới vòm khế xanh dịu mát nghe Cụ Từ kể chuyện nhân tình thế thái. Để rồi trút bỏ tâm tư nặng nề, trở về với sự tĩnh tâm, thư thái trong tâm hồn.
Như bao người Việt, đi lễ đền chùa cầu phúc lộc và bình an là nét văn hóa đã ăn sâu vào nếp sống của những người thợ Mỏ. Và, Đền Cửa Ông (Cẩm Phả, Quảng Ninh), một trong những ngôi đền linh thiêng và nổi tiếng của nước ta là nơi mà những người thợ Mỏ luôn mong muốn được tới dâng hương, nhất là vào dịp lễ hội đầu năm.
Chuyện xưa kể lại rằng, xác định vùng Hải Đông (tên cũ của Quảng Ninh) là nơi hiểm yếu, có vị trí đặc biệt quan trọng đối với cả kinh tế lẫn quốc phòng, Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn đã cử người con trai thứ ba của mình là Trần Quốc Tảng ra trấn thủ lưu đồn tại đây. Đức ông Trần Quốc Tảng là người có công lớn trấn ải vùng Cửa Suốt – Hải Đông được nhân dân hết lòng ca tụng. Đền Cửa Ông được nhân dân xây dựng để ghi nhớ công lao của người anh hùng này.
Theo sử sách thì xưa kia Đền Cửa Ông chỉ là một am cỏ dựng dưới gốc cây cổ thụ, bên Cửa Suốt. Thế nhưng ngay từ thuở ấy, Đền đã có tiếng là linh thiêng, thu hút khách thập phương đến thắp hương, bày tỏ lòng biết ơn người đã có công giữ yên bờ cõi trước quân xâm lược Nguyên – Mông. Cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, cảng than Cửa Ông được xây dựng, dân cư đông đúc hơn, Đền được xây cất lại bằng gạch với kiến trúc độc đáo theo lối chữ Tam gồm ba khu Hạ, Trung, Thượng tạo thành một quần thể kiến trúc hình chân vạc trông ra Vịnh Bái Tử Long hùng vĩ. Hai bên Đền là hai quả đồi nhỏ xinh xắn được thế phong thủy “Tả thanh long, Hữu bạch hổ”. Lưng Đền tựa vào dãy núi trùng điệp chạy dài từ Cẩm Phả đến Mông Dương.
Ngôi Đền linh thiêng này còn là nơi duy nhất thờ phụng đầy đủ gia thất Trần Quốc Tuấn và các cận thần của ông với hơn 34 pho tượng lớn nhỏ được chạm trổ công phu tỉ mỉ, có giá trị nghệ thuật cao. Ngày nay, Đền Cửa Ông chỉ còn lại khu đền Thượng gồm đền thờ Trần Quốc Tảng, đền thờ Thánh Mẫu; lăng Trần Quốc Tảng và chùa thờ Tuệ Trung Thượng Sĩ nép mình dưới tán sum suê của những cây cổ thụ.
Khách thập phương đến tham quan di tích lịch sử Đền Cửa Ông quanh năm, nhưng đông nhất, nhộn nhịp nhất vào mùa lễ hội, diễn ra từ ngày 3/2 âm lịch và kéo dài suốt ba tháng xuân. Đây là cơ hội để khách thập phương được đắm chìm trong không gian văn hóa linh thiêng mang đậm bản sắc quê hương và truyền thống lâu đời của người Việt.
Thường lệ, hai năm một lần, Đền mở hội chính với nhiều hoạt động văn hóa phong phú. Bắt đầu là lễ dâng hương, sau đó là lễ rước bài vị Trần Quốc Tảng từ đền Cửa Ông ra miếu vườn Nhãn – là nơi mà theo truyền thuyết Đức Ông trôi dạt vào hóa thần và quay về Đền. Lễ rước bài vị này mô phỏng những cuộc tuần du bảo vệ bờ cõi vùng biển Đông Bắc của Hưng Nhượng Vương xưa kia với ý nghĩa ghi nhớ công đức của ngài trong sự nghiệp bảo vệ biên cương tổ quốc. Trong những ngày diễn ra lễ hội còn có các hoạt động văn hóa như múa rồng, thi bày mâm cỗ hoa quả, dâng lễ vật lên Đức Ông cùng với những trò chơi dân gian như cờ bỏi, bịt mắt đập niêu, kéo co, đẩy gậy…
Đến với Đền Cửa Ông, sau khi thắp nén hương thành kính trước đền Thượng, khách thập phương còn có thể tham quan ngôi chùa cổ kính nép dưới bóng đa già, viếng lăng Trần Quốc Tảng và đền Quan Châu. Không những thế, du khách còn được thưởng lãm cảnh đẹp vùng biển Đông Bắc nên thơ trữ tình. Đứng trên Đền Cửa Ông phóng tầm mắt nhìn ra xa, có thể thấy Vịnh Bái Tử Long phóng khoáng với hàng ngàn đảo đá muôn hình muôn vẻ, tựa như tấm thảm xanh lộng lẫy, lấp lánh vô số châu ngọc. Từ nơi đây, chúng ta có thể bao quát toàn bộ cảnh quan sinh động của vùng than Cẩm Phả với nhịp sống hối hả của những người thợ Mỏ. Say mê trước cảnh thiên nhiên hùng diệu, du khách sẽ thấy mình chợt dùng dằng nửa muốn bước chân đi nửa muốn ở lại mãi với non nước thần tiên.
Chuyện xưa kể lại rằng, xác định vùng Hải Đông (tên cũ của Quảng Ninh) là nơi hiểm yếu, có vị trí đặc biệt quan trọng đối với cả kinh tế lẫn quốc phòng, Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn đã cử người con trai thứ ba của mình là Trần Quốc Tảng ra trấn thủ lưu đồn tại đây. Đức ông Trần Quốc Tảng là người có công lớn trấn ải vùng Cửa Suốt – Hải Đông được nhân dân hết lòng ca tụng. Đền Cửa Ông được nhân dân xây dựng để ghi nhớ công lao của người anh hùng này.
Theo sử sách thì xưa kia Đền Cửa Ông chỉ là một am cỏ dựng dưới gốc cây cổ thụ, bên Cửa Suốt. Thế nhưng ngay từ thuở ấy, Đền đã có tiếng là linh thiêng, thu hút khách thập phương đến thắp hương, bày tỏ lòng biết ơn người đã có công giữ yên bờ cõi trước quân xâm lược Nguyên – Mông. Cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, cảng than Cửa Ông được xây dựng, dân cư đông đúc hơn, Đền được xây cất lại bằng gạch với kiến trúc độc đáo theo lối chữ Tam gồm ba khu Hạ, Trung, Thượng tạo thành một quần thể kiến trúc hình chân vạc trông ra Vịnh Bái Tử Long hùng vĩ. Hai bên Đền là hai quả đồi nhỏ xinh xắn được thế phong thủy “Tả thanh long, Hữu bạch hổ”. Lưng Đền tựa vào dãy núi trùng điệp chạy dài từ Cẩm Phả đến Mông Dương.
Ngôi Đền linh thiêng này còn là nơi duy nhất thờ phụng đầy đủ gia thất Trần Quốc Tuấn và các cận thần của ông với hơn 34 pho tượng lớn nhỏ được chạm trổ công phu tỉ mỉ, có giá trị nghệ thuật cao. Ngày nay, Đền Cửa Ông chỉ còn lại khu đền Thượng gồm đền thờ Trần Quốc Tảng, đền thờ Thánh Mẫu; lăng Trần Quốc Tảng và chùa thờ Tuệ Trung Thượng Sĩ nép mình dưới tán sum suê của những cây cổ thụ.
Khách thập phương đến tham quan di tích lịch sử Đền Cửa Ông quanh năm, nhưng đông nhất, nhộn nhịp nhất vào mùa lễ hội, diễn ra từ ngày 3/2 âm lịch và kéo dài suốt ba tháng xuân. Đây là cơ hội để khách thập phương được đắm chìm trong không gian văn hóa linh thiêng mang đậm bản sắc quê hương và truyền thống lâu đời của người Việt.
Thường lệ, hai năm một lần, Đền mở hội chính với nhiều hoạt động văn hóa phong phú. Bắt đầu là lễ dâng hương, sau đó là lễ rước bài vị Trần Quốc Tảng từ đền Cửa Ông ra miếu vườn Nhãn – là nơi mà theo truyền thuyết Đức Ông trôi dạt vào hóa thần và quay về Đền. Lễ rước bài vị này mô phỏng những cuộc tuần du bảo vệ bờ cõi vùng biển Đông Bắc của Hưng Nhượng Vương xưa kia với ý nghĩa ghi nhớ công đức của ngài trong sự nghiệp bảo vệ biên cương tổ quốc. Trong những ngày diễn ra lễ hội còn có các hoạt động văn hóa như múa rồng, thi bày mâm cỗ hoa quả, dâng lễ vật lên Đức Ông cùng với những trò chơi dân gian như cờ bỏi, bịt mắt đập niêu, kéo co, đẩy gậy…
Đến với Đền Cửa Ông, sau khi thắp nén hương thành kính trước đền Thượng, khách thập phương còn có thể tham quan ngôi chùa cổ kính nép dưới bóng đa già, viếng lăng Trần Quốc Tảng và đền Quan Châu. Không những thế, du khách còn được thưởng lãm cảnh đẹp vùng biển Đông Bắc nên thơ trữ tình. Đứng trên Đền Cửa Ông phóng tầm mắt nhìn ra xa, có thể thấy Vịnh Bái Tử Long phóng khoáng với hàng ngàn đảo đá muôn hình muôn vẻ, tựa như tấm thảm xanh lộng lẫy, lấp lánh vô số châu ngọc. Từ nơi đây, chúng ta có thể bao quát toàn bộ cảnh quan sinh động của vùng than Cẩm Phả với nhịp sống hối hả của những người thợ Mỏ. Say mê trước cảnh thiên nhiên hùng diệu, du khách sẽ thấy mình chợt dùng dằng nửa muốn bước chân đi nửa muốn ở lại mãi với non nước thần tiên.
[odex-source url=”https://www.vinacomin.vn/tap-chi-than-khoang-san/mua-xuan-di-le-hoi-den-cua-ong-1004.htm” button=”Theo vinacomin”]
