Cập nhật Làm gì để giảm tổn thất khai thác than? –

Trong khai thác, nhất là khai thác than hầm lò, giảm tổn thất, tiết kiệm tài nguyên luôn là bài toán khó đối các nhà kỹ thuật. Tuy nhiên, với nhiều giải pháp đồng bộ, trong những năm qua, toàn Tập đoàn đã giảm tổn thất đáng kể trong khai thác, từ trên 35% xuống chỉ còn dưới 21%.

Đây có thể nói là một con số thể hiện sự nỗ lực cao của Tập đoàn và các đơn vị. Trao đổi về vấn đề này, ông Phạm Văn Hòa, Trưởng Ban Kỹ thuật Công nghệ mỏ (KCM) Tập đoàn cho biết, trong thiết kế kỹ thuật khai thác hầm lò, có những tổn thất tài nguyên dường như không thể khai thác được như: Phải để lại các trụ bảo vệ, các phần vỉa mỏng, các khu vực có địa chất phức tạp, phay phá bị vò nhàu trong quá trình dịch chuyển v.v.. Các khu vực đó khó có thể khai thác trong điều kiện kỹ thuật còn lạc hậu. Nó chỉ có thể được khai thác triệt để khi có các công nghệ tiên tiến hiện đại. Chẳng hạn như một số nước tiên tiến có những máy khấu robot thay hoàn toàn con người mới có thể khai thác được các vỉa mỏng dưới 0,5 mét, vỉa có cấu tạo địa chất phức tạp, nhưng giá thành khai thác sẽ cao hơn nhiều lần các công nghệ truyền thống. Mấu chốt trong việc giảm tổn thất khai thác vẫn là khâu kỹ thuật công nghệ.

Nỗ lực với nhiều giải pháp

Trong những năm gần đây, nhờ áp dụng công nghệ hiện đại trong khai thác than hầm lò cũng như lộ thiên, tỷ lệ tổn thất than trong khai thác đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, việc tổ chức khai thác than với tỷ lệ tổn thất thấp luôn là một thách thức không nhỏ đối với ngay cả các nước có công nghệ khai thác tiên tiến. Xác định đẩy mạnh áp dụng khoa học công nghệ là nhiệm vụ trọng tâm nhằm hạ giá thành khai thác, đồng thời làm tốt công tác quản lý, tiết kiệm tài nguyên ngay trong kỹ thuật cơ bản khai thác, Tập đoàn chỉ đạo các đơn vị triển khai nhiều giải pháp để phấn đấu giảm tỷ lệ tổn thất trong khai thác than từ nay đến năm 2020 ít nhất đạt 5%. Theo đó, Tập đoàn chỉ đạo các đơn vị tăng cường áp dụng nhiều giải pháp về công nghệ cũng như trong điều hành sản xuất như: Tăng cường quản lý chặt chẽ tài nguyên, từng khoáng sàng của các đơn vị được giao; trên cơ sở nhu cầu tiêu thụ than hàng năm, các đơn vị bố trí sơ đồ công nghệ và trình tự khai thác hợp lý, xác định rõ khối lượng và chất lượng từng khoáng sàng để huy động phù hợp; thường xuyên theo dõi biến động địa chất trong từng khu vực khai thác để có giải pháp công nghệ phù hợp và điều chỉnh các chỉ tiêu kỹ thuật đáp ứng yêu cầu, giảm thất thoát trong khai thác. Các giải pháp trên cũng là việc cụ thể hoá triển khai có hiệu quả Nghị quyết số 19-NQ/ĐU ngày 02-3-2017 của Ban Thường vụ Đảng uỷ Tập đoàn về việc tập trung lãnh đạo đẩy mạnh ứng dụng cơ giới hoá, tự động hoá, tin học hoá vào sản xuất và quản lý nhằm nâng cao hiệu sản xuất kinh doanh cũng như bảo vệ tài nguyên khoáng sản…

Ngoài ra, Tập đoàn cũng chỉ đạo các đơn vị tiết kiệm tài nguyên trong khâu sàng tuyển, chế biến, quản lý tiêu thụ như: Các đơn vị sàng tuyển, chế biến từng bước hiện đại hóa các công nghệ sàng tuyển, phân chia nhiều chủng loại than theo yêu cầu của thị trường cũng như tiết kiệm tối đa các loại xít thải trong sàng tuyển. (Riêng trong vấn đề này, những năm gần đây, Tập đoàn đã chỉ đạo quyết liệt yêu cầu các đơn vị không để tồn tại chủng loại than lẫn xít); cơ cấu lại hợp lý các đơn vị kho vận hay cần tăng cường phối hợp với cấp uỷ, chính quyền và các cơ quan chức năng của các địa phương trong công tác quản lý tài nguyên, tài sản, phòng chống tiêu cực và gian lận, chống thất thoát than trong sản xuất kinh doanh v.v.

Thăm dò, tư vấn thiết kế, yếu tố quan trọng

Trong hàng loạt các giải pháp, nhất là yếu tố hiện đại hóa trong khai thác, công tác tư vấn, thiết kế cũng là yếu tố quan trọng. Ông Phạm Văn Hòa cho biết thêm, thiết kế hệ thống mở vỉa, khai thác luôn có sự liên hệ chặt chẽ với các công nghệ khai thác và quá trình áp dụng các tiến bộ kỹ thuật khác. Đặc biệt là việc thăm dò huy động tài nguyên luôn là nhiệm vụ đi đầu, mang tính chất quyết định để có thể khai thác triệt để các vỉa than, ngay cả đối với các vỉa mỏng hay điều kiện địa chất phức tạp. Do vậy, hiện nay, các đơn vị thăm dò địa chất cũng được Tập đoàn chỉ đạo công tác thăm dò địa chất với các tiêu chuẩn kỹ thuật cao hơn. Tập đoàn chỉ đạo các Ban và các đơn vị thực hiện nhiệm vụ thăm dò khoáng sản gồm Công ty Địa chất mỏ – TKV, Công ty CP Địa chất Việt Bắc – Vinacomin rà soát triển khai việc thực hiện quyết toán tài nguyên, có đánh giá hiện trạng khoáng sàng làm cơ sở xây dựng kế hoạch cho giai đoạn trung và dài hạn. Tiếp tục đẩy mạnh công tác khoan thăm dò dưới mức -300 tại các tầng than -300 đến -500, huy động trữ lượng công nghiệp để đưa vào kế hoạch khai thác trong những năm tới theo hướng chi tiết hơn. Trước mắt, giai đoạn đầu sẽ triển khai cho các khoáng sàng điển hình và đặc trưng nhất là Núi Béo, Khe Chàm III và Khe Chàm II-IV…

Các công ty tư vấn, thiết kế thực hiện nhiều cơ chế tích cực để từng bước chuyên nghiệp hóa đội ngũ tư vấn thiết kế các công trình khai thác than đặc biệt là khai thác hầm lò đảm bảo chất lượng. Tiếp tục đẩy mạnh việc đào tạo nâng cao trình độ tư vấn thiết kế cho đội ngũ chủ nhiệm đề án; tổ chức đánh giá sát hạch đội ngũ chủ nhiệm các đề án để giao việc đảm bảo đúng người, đúng việc; tiếp tục rà soát lại lực lượng kỹ sư tư vấn, thiết kế, đánh giá năng lực cán bộ, xây dựng kế hoạch đào tạo tuyển dụng mới nhất là những ngành nghề đang thiếu và yếu; tiếp tục thực hiện xong việc đăng bạ chứng chỉ hành nghề Asean đối với những ngành nghề đủ điều kiện cho cán bộ, công nhân làm công tác tư vấn thiết kế; cải tiến nâng cao chất lượng sản phẩm, phương pháp báo cáo, chất lượng thuyết minh dự án cả về nội dung lẫn hình thức v.v.