Cập nhật Giảm hệ số mét lò –

Hệ số mét lò chuẩn bị sản xuất trong khai thác than hầm lò là một chỉ tiêu quan trọng, phản ánh rõ nhất những thuận lợi, khó khăn hay trình độ công nghệ trong sản xuất của các đơn vị. Nỗ lực giảm hệ số mét lò chuẩn bị sản xuất luôn được các nhà kỹ thuật quan tâm vì nó có tác động mạnh đến việc giảm chi phí sản xuất.

Đào lò chuẩn bị sản xuất là bước quan trọng trong khai thác hầm lò (Ảnh Quốc Khương)

Theo các chỉ tiêu kỹ thuật công nghệ chủ yếu được Tập đoàn giao năm 2018 đến các đơn vị, hệ số mét lò chuẩn bị sản xuất chung của toàn Tập đoàn là 9,66m/1.000 tấn than. Tuy nhiên, thực tế mỗi đơn vị lại có sự khác nhau khá xa. Chẳng hạn như, trong khi các đơn vị Công ty CP than Hà Lầm, Công ty than Khe Chàm, Thống Nhất có hệ số mét lò lần lượt là 3,81; 6,12 và 4,27m/1000 tấn than thì các đơn vị như Công ty CP than Mông Dương, Công ty than Dương Huy, Hạ Long, Quang Hanh, Hòn Gai, Uông Bí có hệ số mét lò lần lượt lên tới 13,69; 13,26; 11,83; 13,07; 8,86 và 9,92m/1000 tấn than. Đặc biệt, đối với Công ty CP than Núi Béo có hệ số mét lò lên đến 14,25m/1000 tấn than do đây là Dự án hầm lò mới đi vào khai thác chưa đạt công suất thiết kế. Các đơn vị có hệ số mét lò thấp chủ yếu là do điều kiện địa chất các vỉa than có nhiều thuận lợi như chiều dầy vỉa than dày, các vỉa than có chiều dài theo hướng dốc hoặc theo đường phương lớn… Ngoài ra, trong việc thiết kế hệ thống khai thác, mở vỉa hay các công nghệ phù hợp với từng điều kiện địa chất các vỉa than… cũng tác động đáng kể đến hệ số mét lò chuẩn bị sản xuất và ngay cả đối với mét lò đào xây dựng cơ bản.

Vậy làm thế nào để giảm được hệ số mét lò là nhiệm vụ quan trọng đối với các cán bộ kỹ thuật. Tập đoàn luôn đặt mức khen thưởng cao cho các đơn vị về nhiều chỉ tiêu kinh tế, kỹ thuật, trong đó có việc giảm được hệ số mét lò chuẩn bị sản xuất trong khai thác Than hầm lò dưới định mức Tập đoàn giao. Trao đổi về vấn đề này, Kỹ sư Bùi Công Đoan, Quản đốc PX Đào lò 4, Công ty Xây lắp mỏ – TKV, người nhiều năm làm việc trong nghề đào lò, từ Công ty than Khe Chàm đến Công ty Xây lắp mỏ, cho rằng, đây là một chỉ tiêu khó khăn vì hầu hết các đơn vị đã và đang phải khai thác xuống sâu, điều kiện địa chất phức tạp. Nhiều công ty than đào lò chuẩn bị sản xuất thường xuyên bị mất vỉa, hoặc vỉa than mỏng không đảm bảo điều kiện khai thác. Đây cũng là yếu tố quan trọng làm tăng hệ số mét lò, đồng thời làm tăng giá thành trong khai thác than hầm lò. Do vậy, để có hệ số mét lò chuẩn bị sản xuất ở mức tối thiểu, hiệu quả nhất thì việc thăm dò, đánh giá chi tiết được đặc điểm các vỉa than là rất quan trọng. Nó giúp cho các kỹ sư thiết kế mở vỉa khai thác được chính xác và đưa ra các phương án hợp lý, giảm hệ số mét lò đào chuẩn bị sản xuất ở mức thấp nhất. Cũng căn cứ vào chất lượng các vỉa than và hệ thống khai thác, công tác thiết kế còn đề cập đến tuổi thọ của các đường lò chuẩn bị sản xuất ngắn hay dài để lựa chọn tiết diện, công nghệ chống, vật liệu chống lò hay các giải pháp đào lò phù hợp. Kỹ sư Bùi Công Đoan cho rằng, trong khai thác than hầm lò hiện nay, chi phí cho mỗi mét lò đào khá cao tùy theo từng tiết diện và điều kiện địa chất nên chỉ tiêu về hệ số mét lò chuẩn bị sản xuất phải rất căn cơ. Ngoài việc tính toán thiết kế hợp lý thì trong thực tế cũng cần phải được điều chỉnh linh hoạt, thường xuyên khi nhận thấy những biến động địa chất. “Đây là lý do mà nhiều khi đường lò trong thi công thực tế lại có nhiều thay đổi so với trong thiết kế…” – Kỹ sư Bùi Công Đoan nói.