Đi lò giếng Hà Lầm ở độ sâu âm 300 –

Sau khi làm các thủ tục nghiêm ngặt: Một là kiểm tra huyết áp. ở đây, nếu huyết áp cao là không được xuống lò, vì ở độ sâu âm 300 mét, huyết áp có thể còn thay đổi do áp suất thay đổi. Hai là, huấn luyện an toàn. Cán bộ an toàn hướng dẫn tỷ mỷ đường đi và phương pháp đi lại trong lò đảm bảo an toàn với các thiết bị điện, máy… Và thứ ba là, kiểm tra xem trong người có mang vật phát lửa không. Một chị phụ nữ gác cửa giếng đã ở tuổi trung niên khám túi chúng tôi rất cẩn thận. Đó là những yêu cầu bắt buộc.

Gần chục người, trong đó có cả các cán bộ lãnh đạo, cán bộ kỹ thuật, an toàn Công ty bước vào thùng skip (thùng cũi để đưa người, vật liệu và đất đá lên, xuống lò giếng). Nước mưa từ trên tháp giếng theo đường cáp tời rỏ xuống tong tong. Mặc dù thùng skip đã được lợp mái che nhưng không tránh được nước nhỏ xuống. Chúng tôi phải cúi người để bảo vệ máy ảnh, vì đây là “cần câu cơm” của cánh phóng viên. Một công nhân vận hành chốt cửa. Bốn tiếng chuông tín hiệu vang lên. Chúng tôi từ từ hạ xuống. Qua ngọn đèn ắc qui trên mũ chỉ thấy loang loáng thành giếng bê tông đã bị vàng ra vì nước chua. Tiếng ì ì của tời cáp. Chưa đầy 8 phút, tốc độ chậm dần và chúng tôi đã có mặt tại mức âm 300. Tiếng quạt gió kêu to hơn. Một cán bộ mở chốt thùng skip. Chúng tôi bước ra. Nước trong lò rỏ xuống mạnh hơn, tý tách.

Ngay tại sân ga giếng, chúng tôi đã thấy tiếng máy cào đá, tiếng công nhân í ới từ hai phía. Ông Vũ Thanh Nhàn, Bí thư Đảng ủy, Phó Giám đốc Công ty cho biết, ngày 3/2/2009, Công ty cổ phần Than Hà Lầm – Vinacomin đã khởi công xây dựng dự án khai thác dưới mức – 50 mỏ Than Hà Lầm. Đây là công trình khai thác được mở vỉa bằng 3 giếng đứng sâu nhất ở Việt Nam với tổng mức đầu tư trên 2,2 nghìn tỷ đồng, công suất khai thác 2,4 triệu tấn/ năm, thời gian khai thác từ  40 -:- 50 năm (không kể thời gian xây dựng cơ bản). Ngày 12/11/2009, đúng dịp kỷ niệm 73 năm Ngày Truyền thống công nhân vùng Mỏ – Truyền thống ngành Than, thợ mỏ Hà Lầm đã chính thức đặt chân xuống mức âm 300 đánh dấu một bước ngoặt lớn trong lịch sử phát triển của ngành Than Việt Nam. Hiện nay, Công ty đang đào lò xây dựng cơ bản mức âm 300 của Dự án Khai thác phần dưới mức âm 50 về 2 phía. Khu vực này sẽ là khu vực sân ga nên đường lò rộng. Dự án khai thác phần dưới âm 50 mỏ than Hà lầm là dự án quan trọng và có tầm chiến lược trong sự phát triển lâu dài, bền vững của Công ty cổ phần than Hà Lầm.

Tại 1 gương lò, các công nhân đang khoan, sửa gương để chuẩn bị nổ mìn. Gương lò bên kia, máy xúc đá đang được vận hành, tiếng va ầm ầm, chan chát. Những người thợ ướt đẫm mồ hôi đang tích cực làm việc. Kỹ sư Nhàn cho biết thêm, để đảm bảo công suất thiết kế của dự án 2.400.000 tấn/năm, Dự án được thiết kế hiện đại với nhiều lò chợ cơ giới hóa đồng bộ công suất khoảng 550 nghìn tấn/năm tại các vỉa 11 (cánh Nam), vỉa 7 (cánh Bắc)… Xu thế các mỏ lộ thiên tại vùng Quảng Ninh cũng sẽ chuyển dần sang  khai thác hầm lò. Việc chuyển sang khai thác than hầm lò vừa tận thu tối đa nguồn tài nguyên, vừa đảm bảo về vệ sinh môi trường sinh thái. Đây là một trong những động thái tích cực của ngành Than theo chủ trương chuyển hướng từ tăng trưởng nóng sang tăng trưởng xanh, từ phát triển chiều rộng sang chiều sâu.

Sau dự án xây dựng mỏ hầm lò của Công ty Than Hà Lầm, đầu tháng 2/2012 vừa qua, Công ty cổ phần Than Núi Béo – Vinacomin cũng đã chính thức khởi công dự án đầu tư xây dựng công trình khai thác than hầm lò, công suất 2 triệu tấn than/năm, với tổng mức đầu tư trên 5.300 tỷ đồng. Ngoài hai dự án này, Vinacomin đang tích cực triển khai các dự án xây dựng các mỏ hầm lò mới như: Khe Chàm II – IV (3,5 triệu tấn/năm) và phát triển thêm nhiều dự án xuống sâu khác. Trong tương lai gần, việc hình thành hệ thống các hầm lò khai thác than ngày một xuống sâu là điều tất yếu, khi nguồn than lộ thiên ngày một cạn kiện. Trong khi đó, nhu cầu than phục vụ sản xuất ngày càng tăng, chính vì vậy việc đưa khoa học công nghệ hiện đại trong khai thác than hầm lò được Vinacomin chú trọng để nâng cao sản lượng khai thác. Hiện tại, Vinacomin ứng dụng công nghệ như: cột thủy lực; giá khung di động; dàn tự hành Vinaalta; máy khấu than… trong khai thác than hầm lò cho hiệu quả và độ an toàn cao.

…Sau hành trình ngược lên mặt đất, tiếp xúc với các nữ công nhân vận hành thùng skip trên mặt bằng, chúng tôi được biết, hệ thống tời đưa người và các vật liệu xuống lò được thiết kế có độ an toàn cao. Trong trường hợp mất điện đột ngột, thùng skip sẽ được phanh lại. Công nhân có thể chờ đợi hoặc leo bằng đường thang bộ. Toàn bộ hành trình của thùng skip được lắp đặt hệ thống cảm biến cho biết tốc độ di chuyển, vị trí, độ cao và các tình trạng khác của thùng skip.