Ông Nguyễn Văn Can là người làm việc ở mỏ than Mông Dương lâu năm. Giờ đã nghỉ hưu, nhưng tiếng kình kịch của đoàn tàu kéo than mỏ vẫn luôn làm ông nhớ lại quãng thời gian làm việc của mình.
Ông Can ngược dòng cho biết, lịch sử đã chứng kiến những năm diễn ra nhiều cuộc đình công của thợ mỏ tại các mỏ than khu vực Cẩm Phả. Mông Dương là một mỏ lớn do thực dân Pháp cai quản. Mỏ Mông Dương là mỏ khai thác bằng công nghệ giếng đứng đầu tiên do Pháp xây dựng. Sau khi Pháp rút, nhiều công trình bị phá hoại nghiêm trọng. Và phải mãi đến những năm cuối của thập kỷ sáu mươi, thế kỷ trước, ta mới tổ chức khôi phục mỏ Mông Dương. Năm 1982, Mông Dương tổ chức lễ ra tấn than đầu tiên và dần nâng công suất mỏ. Nhiều năm sau, đến Mông Dương, vẫn có thể thấy một số ít công trình kiến trúc cũ do Pháp xây dựng còn để lại. Người ta khôi phục, cải tạo thành những khu nhà tập thể. Gia đình ông đã có thời gian sinh sống tại một khu nhà tập thể do Pháp xây dựng trên lưng chừng đồi. Nhưng đa phần những khu nhà này đã dần dần được hay thế bằng những công trình hiện đại.
Mông Dương là mỏ có truyền thống lâu năm. Thời kỳ những năm 1936, hàng ngàn thợ mỏ Mông Dương tham gia vào cuộc tổng bãi công diễn ra vào đêm 11 rạng ngày 12-11. Từ khi khôi phục mỏ Mông Dương đến nay, thợ mỏ Mông Dương cũng là đơn vị luôn đi đầu trong công cuộc tái thiết mỏ, xây dựng mỏ trở thành đơn vị kiểu mẫu cho các đơn vị thành lập sau noi theo. Trong quản lý điều hành, Mông Dương là đơn vị làm việc có bài bản. Nhiều quy chế về lao động tiền lương, giá thành sản phẩm… của Mông Dương được ứng dụng rộng rãi ra nhiều đơn vị trong Tập đoàn. Điều đáng nói nhất, có lẽ cũng do cách làm bài bản của mình, Mông Dương là cái nôi đào tạo đội ngũ cán bộ. Nhiều đồng chí làm việc tại Mông Dương, sau này trưởng thành được giữ những trọng trách quan trọng của Đảng, Nhà nước, Tập đoàn… Tiêu biểu như đồng chí Phạm Thế Duyệt, đồng chí Đoàn Văn Kiển… đã làm việc tại Mông Dương thời kỳ khôi phục mỏ. Sau này, đồng chí Phạm Thế Duyệt được bầu vào Bộ chính trị, giữ các chức vụ Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam; Chủ tịch đoàn Chủ tịch Trung Ương Mặt trật Tổ quốc Việt Nam… Đồng chí Đoàn Văn Kiển được bầu vào Ủy viên Trung ương Đảng, giữ chức vụ Chủ tịch HĐTV, Tổng giám đốc Tập đoàn… Nhiều cán bộ cao cấp của Tập đoàn như đồng chí Vũ Mạnh Hùng, Doãn Văn Quang, Trần Hải, Lê Kim Bảng, Hoàng Văn Thoa v.v.
Ông Can tâm sự, giai đoạn khôi phục mỏ và mới đi vào sản xuất, Mông Dương gặp nhiều khó khăn. Cơ sở vật chất thiếu thốn đủ bề. Tuy nhiên, những năm sau đó, đặc biệt là gần đây thì đã khác, Mông Dương trở nên hiện đại hơn. Đời sống người lao động được cải thiện nhiều. Hiện nay, Mông Dương đã khai thác xuống đến mức âm 250 với sản lượng gần 2 triệu tấn/năm. Nhiều công trình hầm mỏ, máy móc thiết bị hiện đại được xây dựng và lắp đặt dưới lòng đất. Nhiều công trình văn hóa cao tầng được xây dựng hiện đại trên mặt bằng công nghiệp và cho công nhân sinh hoạt. Mông Dương luôn là một trong những đơn vị tiêu biểu trong ngành Than về công tác chăm lo tốt đời sống vật chất và tinh thần cho người lao động. Để làm được điều đó, Công ty đã bắt đầu từ việc làm tốt công tác phát triển sản xuất. Công ty quy hoạch lại hệ thống khai thác và mạnh dạn đầu tư một cách toàn diện về công nghệ sản xuất, thiết bị khai thác. Bên cạnh những trang thiết bị cơ bản đã được cơ giới hoá ở hầu hết các công đoạn sản xuất và phục vụ sản xuất, Công ty đầu tư thêm nhiều thiết bị phục vụ, thiết thực cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động như: mua thêm máy xúc lật hông, máy khoan 2 cần CMJ; lắp đặt hệ thống tời trục chở người từ -97,5 xuống -250 ở khu đông, hệ thống tời hỗ trợ người từ -97,5 xuống -250 ở trung tâm và cánh tây; lắp đặt hệ thống hầm bơm -250 Đông bắc Mông Dương; cơ khí hoá toàn bộ các công việc bóc xếp vận chuyển vật liệu chống, chèn…
Bên cạnh đó, các nhà ăn tập thể, được xây dựng khang trang, sạch sẽ, được lắp đặt trang thiết bị hiện đại phục vụ chế biến thức ăn cho người lao động. Giờ đây nhà ăn Mông Dương đã trở thành một trong những nhà ăn tự chọn hàng đầu của TKV với mỗi suất ăn gần 50.000 đồng. Bữa ăn tự chọn cho thợ lò mỗi ngày thường xuyên có trên 20 món và liên tục được thay đổi. Đặc biệt là thời gian cho mỗi bữa ăn của hàng ngàn thợ mỏ tối đa không quá 30 phút do nhà ăn rộng rãi. Đây chính là quỹ thời gian hữu ích đã góp phần quyết định cho việc nâng cao hiệu suất ngày công lao động của toàn mỏ. Đồng thời, để phục vụ nhu cầu nắm bắt thông tin văn hoá, xã hội của CBCN, các công trình như: Đài truyền thanh, thư viện công nhân mỏ, nhà rèn luyện thể thao, nhà sinh hoạt văn hoá, công viên… được Công ty đầu tư nâng cấp và nâng cao chất lượng phục vụ. Hiện Công ty đang triển khai xây dựng khu nhà chung cư 9 tầng cho CBCN. Các lô nhà chung cư sẽ được trang bị các thiết bị hiện đại, đầy đủ tiện nghi đáp ứng nhu cầu và giải quyết nhà ở cho gần 1.200 CBCN, chiếm 1/3 tổng số công nhân cán bộ toàn Công ty… Mông Dương đã có nhiều đổi thay trong hành trình đi lên của mình.
[odex-source url=”https://www.vinacomin.vn/tap-chi-than-khoang-san/doi-thay-mong-duong-9419.htm” button=”Theo vinacomin”]