Trước hết, phải khẳng định, công tác cơ giới hóa (CGH) trong khai thác than là một trong những mục tiêu, nhiệm vụ quan trọng, xuyên suốt của Tập đoàn nhằm tăng năng suất lao động, nâng cao mức độ an toàn, cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động, tăng sản lượng than hầm lò, nâng cao hiệu quả SXKD. Do vậy, mặc dù quá trình cơ giới hóa trong khai thác gặp nhiều khó khăn, nhưng Tập đoàn vẫn quyết liệt chỉ đạo các đơn vị kiên trì mục tiêu, tìm mọi giải pháp để thực hiện, dù khó mấy cũng phải làm.
Từ khó khăn…
Hiện nay, khó khăn nhất trong công tác CGH khai thác than hầm lò là điều kiện địa chất tại không ít đơn vị phức tạp, khó áp dụng. Trước đây, Công ty than Vàng Danh đã từng áp dụng cơ giới hoá khai thác nhưng không thành công. Công ty than Khe Chàm cũng đã đưa máy khấu than vào khai thác trong hầm lò từ hơn 10 năm nay nhưng sản lượng không đạt được theo công suất thiết kế. Công ty than Thống Nhất hiện có 12 lò chợ hoạt động đồng thời nhưng không thể áp dụng cơ giới hoá. Các đơn vị này đều bị các vỉa than có lớp đá trụ mềm yếu, máy khấu và giàn chống thường bị sa lầy khi đưa vào hoạt động. Công ty than Khe Chàm phải đưa vào áp dụng loại giàn chống siêu nhẹ mới cho năng suất khả quan hơn.
Ngoài ra, thực trạng các vỉa than của những đơn vị áp dụng CGH cũng cho thấy, chiều dài khai thác theo phương không lớn, khiến phải chuyển diện khai thác nhiều lần trong năm làm ảnh hưởng đến công suất khai thác, công tác đào lò chuẩn bị diện cũng thường không theo kịp. Đặc biệt, nhiều đơn vị bị ảnh hưởng do nước chảy vào lò chợ với lưu lượng lớn gây đình trệ sản xuất. Kế tiếp là nguồn thiết bị đồng bộ phục vụ quá trình CGH khai thác than hầm lò gặp khó khăn. Bởi lẽ, các thiết bị CGH chủ yếu được nhập khẩu từ nước ngoài nên rất bị động. Việc chế tạo cơ khí trong nước chưa phát triển nên khó khăn khi lựa chọn đồng bộ thiết bị.
… Đến nỗ lực
Mặc dù gặp nhiều khó khăn, nhưng các đơn vị vẫn nỗ lực cao và kiên trì mục tiêu, tìm giải pháp thực hiện. Theo thống kê, từ năm 2013 đến nay, toàn Tập đoàn có các đơn vị thực hiện đưa các dự án CGH khai thác vào hoạt động gồm: Hà Lầm, Dương Huy, Quang Hanh và Khe Chàm. Các loại hình công nghệ CGH khai thác được đưa vào áp dụng như: CGH đồng bộ, khấu hết chiều dày vỉa (Dương Huy, Quang Hanh); CGH đồng bộ, hạ trần thu hồi than nóc ở đuôi dàn, vận tải bằng máng cào sau (Hà Lầm, Khe Chàm)… Tỷ lệ sản lượng than khai thác bằng cơ giới hóa so với tổng sản lượng than khai thác hầm lò bằng các loại hình công nghệ khác đã tăng từ 3,2% năm 2013 lên đạt gần 10% vào năm 2016. Đây là bước phát triển tốt. Đặc biệt là gần đây Công ty CP than Hà Lầm đã đưa vào khai thác lò chợ cơ giới hoá đồng bộ có công suất 1,2 triệu tấn/năm. Theo dự kiến, sản lượng cơ giới hoá khai thác than đồng bộ đến năm 2020 của toàn Tập đoàn sẽ chiếm trên 25% tổng sản lượng than khai thác hầm lò. Số lượng lò chợ CGH dự kiến được áp dụng cũng sẽ tăng từ 7 lò chợ năm 2016 lên 17 lò chợ vào năm 2020, thể hiện sự quyết tâm cao trong công tác cơ giới hoá khai thác than của Tập đoàn.
Cần một cơ chế đồng bộ
Từ những thực trạng trên, nhiệm vụ đặt ra là cần đánh giá lại các tổ hợp, các dự án cơ giới hóa đã thực hiện, nhất là đánh giá lại tình hình địa chất mỏ để có giải pháp đầu tư cơ giới hóa hiệu quả, phù hợp với điều kiện của từng mỏ. Thông qua đó, Tập đoàn xây dựng cơ chế thống nhất quản lý về công nghệ và cơ giới hóa từ Tập đoàn đến các đơn vị; xây dựng mối liên hệ, hỗ trợ giữa các đơn vị nghiên cứu, tư vấn đầu tư, cơ khí với các mỏ; xây dựng những đơn vị mũi nhọn, đầu tàu thực hiện cơ giới hóa để từ đó nhân rộng mô hình; xây dựng cơ chế chính sách hay đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển CGH, trong đó, cần chú trọng tới việc nâng cao trình độ quản lý, vận hành, sửa chữa thiết bị cho công nhân, cán bộ.
Song song với đó, cần làm tốt công tác thăm dò đảm bảo cấp trữ lượng trong các tài liệu địa chất của các khu vực có khả năng áp dụng CGH đạt mức độ tin cậy và chắc chắn. Nghiên cứu đề xuất, triển khai áp dụng thử nghiệm một số mô hình CGH khai thác và đào lò tại các điều kiện địa chất kỹ thuật mỏ khác nhau để phát triển mở rộng ra các khu vực khác có điều kiện địa chất kỹ thuật mỏ tương tự…
[odex-source url=”https://www.vinacomin.vn/tap-chi-than-khoang-san/kho-may-cung-phai-lam-201701092046077017.htm” button=”Theo vinacomin”]
