Xuất khẩu gỗ vẫn có cơ hội tăng trưởng 2 con số

Ngày 15/5, Bộ NN&PTNT đã tổ chức Hội nghị bàn giải pháp khôi phục chế biến, xuất khẩu gỗ và lâm sản sau dịch COVID-19. Ông Vũ Hải Bằng, Tổng Giám đốc Công ty CP Woodsland (Tuyên Quang) cho biết, từ tháng 3/2020, dịch COVID-19 đã khiến các đơn hàng của DN về con số 0, kể cả những đơn hàng đã ra đến cảng cũng buộc phải dừng, phía khách hàng từ chối nhận do cửa hàng đóng hoàn toàn, các dịch vụ kho bãi cũng đóng cửa. Và cũng do tình trạng bất khả kháng nên cũng không thể truy cứu trách nhiệm của người mua hàng.

“Rất may trong bối cảnh đó, các ngân hàng ủng hộ việc gia hạn khoản vay, giãn nợ nên DN của chúng tôi vẫn duy trì được thanh khoản, trả lương, công nợ cho công nhân”, ông Bằng cho biết. Tuy nhiên, theo ông Bằng, cũng có những chính sách hỗ trợ DN lại có những quy định vô tình làm khó cho DN, chẳng hạn như quy định DN phải có 50% lao động nghỉ việc mới được hỗ trợ. “Quy định này liệu có mâu thuẫn với chính sách khuyến khích DN nỗ lực tạo việc làm, giữ chân lao động hay không?”, ông Bằng đặt câu hỏi.

Ngoài ra, theo ông Bằng, những quy định về hỗ trợ bảo hiểm cũng đang gây khó cho DN, bởi thực tế, có những DN buộc phải cho lao động nghỉ việc hoặc giãn thời gian làm việc nhưng bảo hiểm lại áp dụng chính sách nếu chậm đóng bảo hiểm thì không giải quyết bất kỳ chế độ nào với người lao động buộc phải nghỉ việc. “Đây chính là lý do chúng tôi buộc phải dồn nguồn tài chính hạn hẹp của mình để thanh toán hết các khoản nợ của bảo hiểm”, ông Bằng chia sẻ.

Đồng quan điểm, ông Đỗ Xuân Lập, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho rằng, việc thực hiện các chính sách hỗ trợ DN cần sát thực tế hơn nữa.

“Hiện, một số DN trong ngành đã được gia hạn về thuế đất nhưng trong tổng quan về gói hỗ trợ tôi xin góp ý với Chính phủ và các bộ ngành nên giảm các điều kiện DN phải ngừng việc 50% lao động, dừng sản xuất 50%… mới được nhận hỗ trợ. Giải trình những điều kiện đi kèm là rất khó khăn hoặc dừng sản xuất 50% đồng nghĩa với việc nguy cơ phá sản cao và làm nhụt ý chí của các DN khi đang cố gắng để bảo đảm việc làm cho người lao động dù làm luân phiên, cầm chừng”, ông Lập nói.

Theo ông Nguyễn Quốc Trị, Tổng cục trưởng Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NN&PTNT), dù tác động của dịch COVID-19 ra rất lớn nhưng nhìn một cách tổng thể, ngành chế biến và xuất khẩu gỗ phần nào vẫn giữ được nhịp độ tăng trưởng.

Trong 4 tháng đầu năm 2020, giá trị xuất khẩu gỗ và lâm sản vẫn đạt 3,5 tỷ USD, tăng 5,5% so với cùng kỳ năm 2019, trong đó, gỗ và sản phẩm gỗ đạt 3,3 tỷ USD, tăng 5%, lâm sản ngoài gỗ 207,46 triệu USD, tăng 14,3%. Trong đó 5 thị trường xuất khẩu chính đạt 3,161,5 tỷ USD, chiếm 90,3% giá trị xuất khẩu.

Mức tăng trưởng xuất khẩu trong 3 tháng đầu năm phù hợp với quy luật của một số năm gần đây; do các đơn hàng luôn được ký kết từ cuối năm 2019 và đầu năm 2020. Các thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam như Hoa Kỳ, các nước trong khối EU vẫn đạt tăng trưởng cao do thời điểm này chưa chịu ảnh hưởng lớn của dịch bệnh COVID-19; đối với thị trường Trung Quốc, tuy có bị ảnh hưởng của dịch bệnh, nhưng vẫn có tốc độ tăng trưởng cao do một số mặt hàng xuất khẩu chính là dăm mảnh và viên nén có nhu cầu lớn trong sản xuất giấy, phát điện và được vận chuyển từ đường biển ít bị ảnh hưởng nên có mức tăng trưởng rất cao, đạt trên 30% so với cùng kỳ năm 2019.

Tuy vậy, “theo thông tin từ một số DN, ước tính khoảng 80% các đơn hàng đã ký bị thông báo hủy hoặc chậm giao; có hàng ngàn container hàng bị tồn tại các cảng biển ở Châu Âu, Hoa Kỳ, Hàn Quốc; chỉ có 7% DN trong số 200 DN khảo sát hoạt động bình thường, 86% DN bị ngừng sản xuất một phần và khoảng 7% đã ngừng hoạt động toàn bộ do thiếu đơn hàng hoặc thiếu nguyên vật liệu và vốn đầu tư sản xuất”, ông Trị nêu một thực tế.

Theo ông Trị, trong bối cảnh dịch COVID-19 vẫn còn tác động tiêu cực đến ngành chế biến và xuất khẩu gỗ, tổng giá trị xuất khẩu quý 2 dự kiến đạt khoảng 2,18 tỷ USD, giảm 20% so với cùng kỳ năm 2019 và giảm 11,3% so với quý I/2020; trong đó tại 5 thị trường chính là Hoa Kỳ sẽ đạt khoảng 1,03 tỷ USD, giảm 18% so với 2019 và giảm 33,4% so với quý I. “Chúng tôi hy vọng từ quý 3, khi các quốc gia cơ bản khống chế dịch bệnh, mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh sẽ được ổn định trở lại bình thường. Tổng giá trị xuất khẩu quý 3 sẽ đạt khoảng 3,12 tỷ USD, tăng 10% so với cùng kỳ năm 2019 và tăng khoảng 43% so với quý 2/2020. Quý 4 sẽ là thời điểm tăng trưởng cao nhất, dự kiến giá trị xuất khẩu gỗ và lâm sản sẽ đạt mức 3,82 tỷ USD, tăng 15% so với cùng kỳ năm 2019” – ông Trị nói.

Theo ông Đỗ Xuân Lập, ngành chế biến, xuất khẩu gỗ vẫn có cơ hội để tăng trưởng 2 con số vì thị trường đồ gỗ, đặc biệt là những sản phẩm cốt lõi có doanh số nhiều tỉ USD đang có sự chuyển dịch về Việt Nam.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường cho rằng, ngành gỗ vẫn có lợi thế để phát triển, các DN cần xây dựng chiến lược trong việc mở rộng thị trường, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu để giảm phụ thuộc vào một hoặc một số thị trường chính để tránh rủi ro trong bối cảnh thế giới ngày nay thường xuyên xảy ra các cuộc xung đột và cạnh tranh thương mại; chú trọng xây dựng chiến lược phát triển tại thị trường trong nước.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cũng cho biết sau hội nghị hôm nay, Bộ sẽ tổng hợp tất cả các vướng mắc của DN để sớm trình Chính phủ và phối hợp với các bộ ngành liên quan cùng vào cuộc, gỡ vướng cho DN.