Trong nền kinh tế thị trường, việc xuất nhập khẩu than là bình thường; ta xuất những chủng loại bạn cần và nhập những chủng loại ta cần với mục đích đảm bảo lợi ích, hiệu quả. Trong thời điểm hiện nay, bàn về việc nhập khẩu than e chưa tiện. Tuy nhiên, Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin), Dầu khí Việt Nam (PVN) và Điện lực Việt Nam (EVN) đã trình Chính phủ xin thành lập Ban chỉ đạo nhập khẩu than cho tổng sơ đồ phát triển điện Việt Nam với nhận định, việc nhập khẩu than t
Theo cân đối, khả năng sản xuất than của Vinacomin đến năm 2015 là 55 – 60 triệu tấn; năm 2020 là 67-72 triệu tấn, năm 2025 khoảng trên 77 triệu tấn. Tuy nhiên, nhu cầu sử dụng than trong nước ngày càng tăng cao. Theo tập hợp của các ngành sử dụng than thì từ năm 2015, Việt Nam sẽ bắt đầu thiếu than và tăng dần vào các năm sau. Năm 2015 thiếu 5,8 triệu tấn; năm 2016 thiếu 25 triệu tấn; năm 2017 thiếu 37 triệu tấn; năm 2018 thiếu 52 triệu tấn; năm 2019 thiếu 61 triệu tấn; năm 2020 thiếu 66 triệu tấn. Như vậy, từ năm 2015, nước ta sẽ phải nhập khẩu khoảng 6 triệu tấn than. Sau đó sẽ nhập khẩu tăng dần tùy thuộc vào thực tế nhu cầu sử dụng than.
Lí do nhiều hộ tiêu thụ sử dụng than năm sau cao hơn năm trước là do công nghệ lạc hậu. Nguyên nhân khác, do vận chuyển xa, bảo quản không tốt (kho than không có mái che) khiến chất lượng than giảm.
Giá than chậm theo thị trường khiến ngành Than khó khăn về nguồn tài chính đầu tư cho công tác thăm dò, phát triển mỏ, thiếu hụt than sẽ càng trầm trọng hơn. Vì vậy, việc nhập khẩu than trở thành bài toán cần có lời giải ngay. Việc nhập khẩu sẽ giúp giá than trong nước tương đương giá quốc tế, sẽ hạn chế tình trạng xuất khẩu than ngoài luồng hiện nay.
Tuy nhiên ai cũng biết nhập khẩu than với số lượng lớn một cách ổn định không hề đơn giản cho Việt Nam trong bối cảnh thị trường cung cấp than nhập khẩu trên thế giới ngày càng khan hiếm và phần lớn nắm giữ bởi các công ty Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Trung Quốc, ấn Độ … Ngoài việc chuẩn bị về tài chính và nguồn lực thì việc nhập khẩu thử nghiệm là hết sức quan trọng, tạo bước đệm cần thiết để tìm hiểu, học hỏi kinh nghiệm, từng bước thâm nhập sâu vào thị trường nhập khẩu than thế giới, giảm thiểu những rủi ro khi thực hiện nhập khẩu than với số lượng lớn sau này.
Từ năm 2009, khi hoạt động xuất khẩu than của Coalimex đang ở giai đoạn phát triển cao nhất với số lượng đạt mức kỷ lục hơn 5 triệu tấn thì Ban Giám đốc Công ty đã chỉ đạo Phòng XNK Than nghiên cứu việc nhập khẩu than để đáp ứng nhu cầu lớn về than cho các nhà máy điện ở phía Nam trong tương lai.
Cùng với việc cử cán bộ tham gia tích cực vào tổ công tác của Tập đoàn Vinacomin đàm phán hợp đồng nhập khẩu than với các công ty của Indonesia, Công ty đã cử cán bộ chuyên trách nghiên cứu việc nhập khẩu thử nghiệm để tập dượt, chuẩn bị cho việc nhập khẩu than với số lượng lớn sau này. Bên cạnh đó, công việc tìm hiểu thị trường tiêu thụ than trong nước và nguồn than nhập khẩu cũng được thực hiện rất bài bản, có kế hoạch với công việc và thời gian cụ thể. Không chỉ quan tâm tới nguồn than cho nhiệt điện, Công ty còn tiếp cận tất cả các loại than mà trong nước có nhu cầu sử dụng như than cốc từ Trung Quốc, than mỡ từ úc, Nga, Indonesia, Malaysia, Mỹ, Canada, than nhiệt năng các loại từ úc, Indonesia và Malaysia.
“Việc xuất nhập than là hết sức bình thường. Các nước họ nhập rất nhiều, nhưng đồng thời họ vẫn xuất đi những loại than giá trị cao để nhập về những loại than nhiệt năng thấp, giá rẻ hơn. Hiện đã có khuyến cáo các nhà sản xuất không nên dùng than antraxit để đốt điện, rất lãng phí, do than này chủ yếu dùng cho công nghiệp luyện kim và hoá chất” – ông Đào Xuân Việt, Phó phòng XNK than chia sẻ.
Cũng theo ông Việt, khó khăn lớn nhất của việc nhập khẩu than là nhu cầu sử dụng than nhập khẩu rất ít do các nhà máy đã quá quen với việc sử dụng than Việt Nam. Việc thay đổi loại than dẫn đến thay đổi một loạt vấn đề về giá thành, về công nghệ cũng như thói quen sử dụng nên rất khó để thuyết phục người mua dùng thử than nhập khẩu. Ngoài ra, năng lực tài chính của nhiều nhà sử dụng không đảm bảo an toàn cho việc thanh toán cũng là những trở ngại lớn cho công việc nhập khẩu than thử nghiệm của Công ty.
Tuy nhiên, sau nhiều nỗ lực và quyết tâm của lãnh đạo Công ty và bộ phận nhập khẩu than, cuối tháng 6/2011, Công ty đã ký được hợp đồng cung cấp loại than nhiệt năng 5.600-5.800 kcal/kg (cơ sở không khí khô) nhập khẩu từ Indonesia cho các hộ sử dụng nồi hơi ở phía Nam trên cơ sở giá CFR cảng Gò Dầu, Đồng Nai. Chuyến hàng than nhập khẩu đầu tiên Công ty đã thực hiện bằng sà lan với số lượng 7.519,391 tấn. Tổng số lượng than nhập khẩu trong năm 2011 là hơn 30.000 tấn, tất cả đều cung cấp vào thị trường phía Nam. “Tất cả các chuyến than nhập mà Coalimex làm năm ngoái đều mang tính chất thử nghiệm, vừa làm vừa học hỏi tích lũy kinh nghiệm nên tổng số lượng không nhiều, nhưng năm nay, chúng tôi sẽ bắt tay vào “làm thật” với tổng số than nhập dự kiến là 150.000 đến 200.000 tấn, mục tiêu đảm bảo chất lượng, an toàn và lợi nhuận” – ông Việt cho biết.
Từ đầu năm đến nay (chủ yếu là tháng 4 và tháng 5 do 3 tháng đầu năm là mùa mưa nên Indonesia không khai thác), Công ty đã nhập khẩu 35.000 tấn than (bằng cả tổng số lượng than nhập năm ngoái). Bên cạnh đó, Coalimex cũng đang tập trung nghiên cứu việc cung cấp than mỡ cho các nhà máy luyện cốc và than nhiệt năng cho nồi hơi ở miền Bắc. Công ty đã ký thỏa thuận hợp tác với các nhà máy sử dụng than, cung cấp than Indonesia để khách hàng dùng thử, hợp tác với đơn vị sản xuất lắp đặt nồi hơi để mở rộng thị trường cũng như có thể tư vấn kỹ hơn cho khách hàng về công nghệ sử dụng than với hiệu quả cao nhất.
Với uy tín của thương hiệu Coalimex và hỗ trợ của hoạt động xuất khẩu than nên hoạt động nhập khẩu than ngoài những khó khăn cũng có những lợi thế nhất định. Với phương châm “Phát triển cùng bạn hàng”, chất lượng hàng hóa và dịch vụ luôn được Công ty đặt lên hàng đầu. Nghiệp vụ giao dịch, thanh toán đã được cán bộ phòng XNK Than và phòng Tài chính – Kế toán thực hiện bài bản, chuẩn mực, tạo niềm tin và sự hài lòng cho cả người bán và người mua.
Có thể nói, hoạt động nhập khẩu than đã có những thành công bước đầu. Tuy nhiên, công việc này vẫn là chặng đường dài phía trước với rất nhiều thử thách. Để vượt qua những thử thách đó, tiếp cận thành công, ngoài nỗ lực của Công ty, chắc chắn không thể thiếu được sự quan tâm giúp đỡ của Tập đoàn Vinacomin.
[odex-source url=”https://www.vinacomin.vn/tap-chi-than-khoang-san/coalimex-chu-dong-nhiem-vu-chinh-tri-nhap-khau-than-1728.htm” button=”Theo vinacomin”]
