Cập nhật Người về “một cục” –

– Toàn thợ bậc cao đấy, bác ạ.

 Dù họ mặc quần áo bảo hộ lao động, đeo kính bảo hộ nhưng tôi đoán, đa số họ tầm trung tuổi; khỏe mạnh và nhanh nhẹn – đây là tuổi “chín” về nghề của người thợ.Tôi chợt nghĩ, để có được những người thợ bậc cao, đối với doanh nghiệp Nhà nước là cả quá trình dài về đào tạo, bồi dưỡng; một doanh nghiệp tư nhân nhỏ lẻ, mới thành lập, làm cách gì để thu hút những người thợ như thế này? Tôi bèn tò mò hỏi:

– Công nhân của bác từ đâu chuyển đến đấy ạ?

Ông chủ cười hơ hơ:

– Chuyển đổi gì đâu, toàn người Nhà nước, được nghỉ “một cục” rồi vào đây làm cho tôi đấy chứ.

Tôi thốt lên:

– Ôi trời. Họ còn trẻ thế, khỏe thế, sao lại về “một cục” nhỉ?

– Bác đi mà hỏi người ta. Nhưng tôi cho rằng, mỗi người một lý do mà bác. Chắc chắn, khi quyết định xin nghỉ “một cục” họ đã tính toán kỹ về sự thiệt hơn rồi đấy bác ạ.

Đúng như ông chủ nói. Khi tìm hiểu tôi mới biết, mỗi người rời bỏ doanh nghiệp Nhà nước đều vì một lí do. Người thì do doanh nghiệp thiếu việc làm, thu nhập thấp; người thì do hoàn cảnh gia đình; thậm chí có người do không được lòng cấp trên v.v. Dù vậy, khi rời bỏ doanh nghiệp, nơi họ nhiều năm gắn bó, ai cũng thấy hẫng hụt, nặng trĩu nỗi niềm. Nhưng cái được và cái mất khiến họ phải tính toán, cân nhắc, lựa chọn và cuối cùng, họ chọn cách họ không muốn; họ quyết định một việc hệ trọng nặng nề – nghỉ “một cục”!

Nghỉ “một cục” là cách gọi nôm na về chính sách hỗ trợ của Nhà nước theo quy định của pháp luật đối với người lao động hưởng trợ cấp một lần. Theo các quy định đang hiện hành, người lao động có thời gian đóng bảo hiểm dưới 20 năm, chưa đủ điều kiện để nghỉ hưu, khi thôi việc được hưởng trợ cấp một lần. Sau khi nghỉ việc, họ tìm đến đơn vị mới, tiếp tục đóng bảo hiểm. Như vậy, họ vừa được hưởng trợ cấp “một cục”, vừa có nơi làm việc mới, thu nhập cao hơn…

Những đối tượng thuộc diện này không chỉ thấy ở xưởng cơ khí nêu trên mà còn thấy ở nhiều doanh nghiệp tư nhân với các nghề khác. Các doanh nghiệp tư nhân, họ không mất kinh phí đào tạo; nhiều nơi không thực hiện đầy đủ chính sách bảo hộ, chính sách xã hội cho công nhân mà thu hút được những người thợ bậc cao.

Trước đây, nhiều công nhân các doanh nghiệp Nhà nước được về “một cục” theo các chế độ của Nhà nước như 176 (Quyết định176 HĐBT ngày 09/10/1989 của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) chỉ có hiệu lực thi hành từ năm 1989 đến năm 1992); chế độ 41 (Nghị định số 41/2002.NĐ- CP ngày 11/4/2002 của Chính phủ về chính sách đối với lao động dôi dư do sắp xếp lại doanh nghiệp Nhà nước) v.v.. Trong đó, vì nhiều lí do, không ít người là thợ bậc cao, thợ lành nghề đã rời bỏ đội ngũ; đến khi doanh nghiệp Nhà nước ổn định và phát triển, lại phải bỏ nguồn kinh phí lớn để đào tạo. Đây là tổn thất khá lớn cho các doanh nghiệp Nhà nước nói chung và các doanh nghiệp của Tập đoàn nói riêng.

Vinacomin đang đứng trước những khó khăn lớn. Nhưng không phải bây giờ, mà trước đây, Tập đoàn đã phải đối mặt với những khó khăn gay gắt và đã vượt qua. Hiện, Tập đoàn đang thực hiện nhiều giải pháp để vượt  khó. Nhưng dù trong hoàn cảnh nào, chúng ta vẫn giữ vững đội ngũ, đặc biệt là thợ khai thác, đào lò, vận hành máy mỏ, vận hành nhà máy điện,  thợ cơ khí, thợ  địa chất v.v. Muốn vậy, các đơn vị cần có chính sách để giữ thợ và thực hiện nghiêm túc Quyết định 497/QĐ-HĐQT, ban hành ngày 8.3.2010 của Tập đoàn ban hành Quy chế quản lý và sử dụng quỹ sắp xếp đổi mới cơ cấu, chất lượng lao động của Tập đoàn. Quy chế đã quy định rất đầy đủ và chi tiết về phạm vi áp dụng, đối tượng, mức hỗ trợ, trình tự thực hiện v.v.