Thời điểm này, Tập đoàn đang nghiêm túc thực hiện kế hoạch tái cấu trúc theo lộ trình Thủ tướng Chính Phủ chỉ đạo nhằm đổi mới mạnh mẽ, hoàn thiện mô hình tổ chức và quản trị doanh nghiệp theo hướng tiên tiến, hiện đại, minh bạch. Tái cấu trúc là cần thiết, là tất yếu. Tuy nhiên, đánh giá một cách khách quan, trong các lĩnh vực kinh doanh đa ngành của Vinacomin, đa số các lĩnh vực thực chất thuộc nhóm ngành công nghiệp phụ trợ, góp phần đắc lực để sản xuất than – khoáng sản – lĩnh vực hoạt động
Công nghiệp phụ trợ là khái niệm chỉ toàn bộ những sản phẩm công nghiệp có vai trò hỗ trợ cho việc sản xuất các sản phẩm chính. Đối với Tập đoàn công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam, hoạt động sản xuất kinh doanh chính là khai thác, chế biến than – khoáng sản. Để hỗ trợ, phục vụ cho sản xuất than – khoáng sản được chủ động, đáp ứng sản lượng ngày càng tăng cao theo nhu cầu của nền kinh tế quốc dân, Vinacomin đã “đi tắt, đón đầu” phát triển các nhóm ngành phụ trợ. Thực tế hoạt động SXKD của Vinacomin thời gian qua cho thấy, các lĩnh vực phụ trợ đã hoàn thành tốt “sứ mệnh” của mình, góp phần đắc lực giúp sản xuất than – khoáng sản liên tục tăng trưởng năm sau cao hơn năm trước.
Có thể kể đến như lĩnh vực vật liệu nổ công nghiệp. Từ chỗ Tập đoàn và các đơn vị thành viên phải đi nhập mua, phụ thuộc vào bên ngoài cả về thời gian và chất lượng đến nay các đơn vị thuộc Tổng Công ty công nghiệp Hoá chất mỏ – Vinacomin (MICCO) đã hoàn toàn chủ động trong sản xuất. Không những thế, bằng sức sáng tạo và nỗ lực không ngừng của tập thể CNCB MICCO, chúng ta đã đa dạng hoá được các chủng loại sản phẩm vật liệu nổ công nghiệp vừa đảm bảo an toàn, vừa phù hợp với điều kiện sản xuất của các đơn vị trong toàn Tập đoàn. Đồng thời, bước đầu, sản phẩm của MICCO đã vươn ra phục vụ tốt thị trường ngoài ngành như công nghiệp xi măng, sản xuất vật liệu xây dựng…
Tương tự, trong lĩnh vực sản xuất xi măng của Vinacomin. Nhờ tận dụng các sản phẩm phụ từ quá trình khai thác than- khoáng sản làm nguyên liệu như clinke, đá… nên xi măng của Vinacomin có những thế mạnh nhất định. Chính vì vậy, dù chỉ là “tân binh” trong ngành công nghiệp sản xuất xi măng của Việt Nam nhưng thương hiệu xi măng Vinacomin đã nhanh tạo dựng được uy tín trên thị trường. Xi măng Vinacomin đã và đang đáp ứng tốt nhu cầu xây dựng của các đơn vị trong toàn Tập đoàn.
Ở lĩnh vực công nghiệp điện, thời gian qua, Vinacomin làm điện theo công nghệ chạy than lò tầng sôi (CFB) là hoàn toàn phù hợp. Công nghệ này cho phép tận dụng được lượng than xấu, nhiệt trị thấp. Hơn nữa, nhiệt điện đốt than còn cho phép kéo dài chuỗi sản phẩm chính, phù hợp với chủ trương chế biến sâu sản phẩm của Chính phủ. Xỉ thải qua quá trình đốt than còn được tái sử dụng để sản xuất vật liệu xây dựng siêu nhẹ không nung theo xu hướng công nghệ xây dựng hiện đại hiện nay. Hiện, Công ty Nhiệt điện Cao Ngạn – Tổng Công ty Điện lực – Vinacomin đã xây dựng xưởng sản xuất vật liệu không nung từ tro xỉ nhà máy với công suất 3 triệu viên/năm và đang tiến hành xây dựng nhà máy gạch không nung số 1 với công suất 20 triệu viên/năm, nhằm giải quyết việc làm cho người lao động và giải quyết một phần xử lý chất thải rắn.
Đặc biệt là trong lĩnh vực cơ khí, sản xuất dầu nhờn, vận tải, xếp dỡ. Ngành cơ khí ra đời sớm và gắn liền với lịch sử phát triển khu mỏ Quảng Ninh. Kể từ khi Xưởng Cơ khí Hòn Gai (Nay thuộc Công ty CP Cơ khí Hòn Gai) được hình thành từ những năm 1896, cho đến nay đã có lịch sử trên 100 năm. Cho đến những năm 50 của thế kỷ trước, nhiệm vụ của cơ khí là bảo dưỡng, sửa chữa nhỏ các thiết bị khai thác, vận tải phục vụ cho dây chuyền khai thác mỏ. Trong những năm 1961- 1965 và những năm kháng chiến chống Mỹ nhờ sự giúp đỡ của Liên Xô, để khai thác 8 triệu tấn than mỗi năm, một loạt các xuởng cơ khí ở các mỏ Hà Tu, Cọc Sáu, Đèo Nai và các Nhà máy Cơ khí Trung tâm Cẩm Phả (Nay là Công ty CP Chế tạo máy), Nhà máy sửa chữa Điện mỏ (Công ty CP thiết bị điện), Nhà máy đại tu ô tô Cẩm Phả (Công ty CP công nghiệp ôtô) đã ra đời. Với tiềm lực cơ sở vật chất kỹ thuật hiện nay, các đơn vị cơ khí của Tập đoàn không những đáp ứng được yêu cầu của sản xuất than – khoáng sản mà còn được đánh giá là mạnh trong ngành cơ khí Việt Nam. Với vai trò là “nhà hậu cần” tin cậy, những năm gần đây, Công ty CP Vật tư, vận tải, xếp dỡ đã sản xuất thành công sản phẩm dầu nhờn Cominlub với chất lượng tương đương các hãng lớn trên thế giới. Chủng loại sản phẩm cũng rất đa dạng, phù hợp với các đơn vị khai thác lộ thiên cũng như thiết bị phục vụ khai thác hầm lò. Sản xuất than – khoáng sản cũng rất cần các đơn vị tư vấn về công nghệ, môi trường, địa chất…
Có thể nói, bên cạnh nhiệm vụ chính là phụ trợ cho sản xuất than – khoáng sản, các nhóm ngành phụ trợ còn giúp tạo thêm nhiều công ăn việc làm, thu hút lao động dư thừa và đóng vai trò rất quan trọng trong việc tăng sức cạnh tranh của sản phẩm công nghiệp chính và đẩy nhanh quá trình công nghiệp hoá theo hướng vừa mở rộng vừa chuyên sâu và mang tính hiệu quả rõ rệt.
Phát biểu tại Hội nghị khách hàng dầu nhờn Cominlub mới đây, Phó TGĐ Tập đoàn Nguyễn Văn Biên đã khẳng định, công nghiệp phụ trợ trong Vinacomin được triển khai từ rất sớm và luôn đáp ứng tốt yêu cầu của sản xuất chính là khai thác than – khoáng sản. Chủ tịch HĐTV Trần Xuân Hoà thì nhấn mạnh, đó là chủ trương đúng đắn thể hiện tầm nhìn xa của các thế hệ lãnh đạo ngành Than – Khoáng sản Việt Nam.
Rõ ràng, trong bối cảnh công nghiệp phụ trợ ở Việt Nam còn đang chậm phát triển. Chính phủ đang phải tạo điều kiện về cơ chế, chính sách để thu hút đầu tư, thì việc Vinacomin sớm quan tâm, ưu tiên phát triển các nhóm ngành phụ trợ phải được xem là yếu tố tích cực. Bởi vậy trong lộ trình tái cấu trúc nên chăng cần phân tích hiệu quả đóng góp của nhóm ngành phụ trợ với ngành nghề chính của Tập đoàn để có những quyết định đúng đắn trong việc giữ nguyên, sáp nhập hay giải thể.
Có thể kể đến như lĩnh vực vật liệu nổ công nghiệp. Từ chỗ Tập đoàn và các đơn vị thành viên phải đi nhập mua, phụ thuộc vào bên ngoài cả về thời gian và chất lượng đến nay các đơn vị thuộc Tổng Công ty công nghiệp Hoá chất mỏ – Vinacomin (MICCO) đã hoàn toàn chủ động trong sản xuất. Không những thế, bằng sức sáng tạo và nỗ lực không ngừng của tập thể CNCB MICCO, chúng ta đã đa dạng hoá được các chủng loại sản phẩm vật liệu nổ công nghiệp vừa đảm bảo an toàn, vừa phù hợp với điều kiện sản xuất của các đơn vị trong toàn Tập đoàn. Đồng thời, bước đầu, sản phẩm của MICCO đã vươn ra phục vụ tốt thị trường ngoài ngành như công nghiệp xi măng, sản xuất vật liệu xây dựng…
Tương tự, trong lĩnh vực sản xuất xi măng của Vinacomin. Nhờ tận dụng các sản phẩm phụ từ quá trình khai thác than- khoáng sản làm nguyên liệu như clinke, đá… nên xi măng của Vinacomin có những thế mạnh nhất định. Chính vì vậy, dù chỉ là “tân binh” trong ngành công nghiệp sản xuất xi măng của Việt Nam nhưng thương hiệu xi măng Vinacomin đã nhanh tạo dựng được uy tín trên thị trường. Xi măng Vinacomin đã và đang đáp ứng tốt nhu cầu xây dựng của các đơn vị trong toàn Tập đoàn.
Ở lĩnh vực công nghiệp điện, thời gian qua, Vinacomin làm điện theo công nghệ chạy than lò tầng sôi (CFB) là hoàn toàn phù hợp. Công nghệ này cho phép tận dụng được lượng than xấu, nhiệt trị thấp. Hơn nữa, nhiệt điện đốt than còn cho phép kéo dài chuỗi sản phẩm chính, phù hợp với chủ trương chế biến sâu sản phẩm của Chính phủ. Xỉ thải qua quá trình đốt than còn được tái sử dụng để sản xuất vật liệu xây dựng siêu nhẹ không nung theo xu hướng công nghệ xây dựng hiện đại hiện nay. Hiện, Công ty Nhiệt điện Cao Ngạn – Tổng Công ty Điện lực – Vinacomin đã xây dựng xưởng sản xuất vật liệu không nung từ tro xỉ nhà máy với công suất 3 triệu viên/năm và đang tiến hành xây dựng nhà máy gạch không nung số 1 với công suất 20 triệu viên/năm, nhằm giải quyết việc làm cho người lao động và giải quyết một phần xử lý chất thải rắn.
Đặc biệt là trong lĩnh vực cơ khí, sản xuất dầu nhờn, vận tải, xếp dỡ. Ngành cơ khí ra đời sớm và gắn liền với lịch sử phát triển khu mỏ Quảng Ninh. Kể từ khi Xưởng Cơ khí Hòn Gai (Nay thuộc Công ty CP Cơ khí Hòn Gai) được hình thành từ những năm 1896, cho đến nay đã có lịch sử trên 100 năm. Cho đến những năm 50 của thế kỷ trước, nhiệm vụ của cơ khí là bảo dưỡng, sửa chữa nhỏ các thiết bị khai thác, vận tải phục vụ cho dây chuyền khai thác mỏ. Trong những năm 1961- 1965 và những năm kháng chiến chống Mỹ nhờ sự giúp đỡ của Liên Xô, để khai thác 8 triệu tấn than mỗi năm, một loạt các xuởng cơ khí ở các mỏ Hà Tu, Cọc Sáu, Đèo Nai và các Nhà máy Cơ khí Trung tâm Cẩm Phả (Nay là Công ty CP Chế tạo máy), Nhà máy sửa chữa Điện mỏ (Công ty CP thiết bị điện), Nhà máy đại tu ô tô Cẩm Phả (Công ty CP công nghiệp ôtô) đã ra đời. Với tiềm lực cơ sở vật chất kỹ thuật hiện nay, các đơn vị cơ khí của Tập đoàn không những đáp ứng được yêu cầu của sản xuất than – khoáng sản mà còn được đánh giá là mạnh trong ngành cơ khí Việt Nam. Với vai trò là “nhà hậu cần” tin cậy, những năm gần đây, Công ty CP Vật tư, vận tải, xếp dỡ đã sản xuất thành công sản phẩm dầu nhờn Cominlub với chất lượng tương đương các hãng lớn trên thế giới. Chủng loại sản phẩm cũng rất đa dạng, phù hợp với các đơn vị khai thác lộ thiên cũng như thiết bị phục vụ khai thác hầm lò. Sản xuất than – khoáng sản cũng rất cần các đơn vị tư vấn về công nghệ, môi trường, địa chất…
Có thể nói, bên cạnh nhiệm vụ chính là phụ trợ cho sản xuất than – khoáng sản, các nhóm ngành phụ trợ còn giúp tạo thêm nhiều công ăn việc làm, thu hút lao động dư thừa và đóng vai trò rất quan trọng trong việc tăng sức cạnh tranh của sản phẩm công nghiệp chính và đẩy nhanh quá trình công nghiệp hoá theo hướng vừa mở rộng vừa chuyên sâu và mang tính hiệu quả rõ rệt.
Phát biểu tại Hội nghị khách hàng dầu nhờn Cominlub mới đây, Phó TGĐ Tập đoàn Nguyễn Văn Biên đã khẳng định, công nghiệp phụ trợ trong Vinacomin được triển khai từ rất sớm và luôn đáp ứng tốt yêu cầu của sản xuất chính là khai thác than – khoáng sản. Chủ tịch HĐTV Trần Xuân Hoà thì nhấn mạnh, đó là chủ trương đúng đắn thể hiện tầm nhìn xa của các thế hệ lãnh đạo ngành Than – Khoáng sản Việt Nam.
Rõ ràng, trong bối cảnh công nghiệp phụ trợ ở Việt Nam còn đang chậm phát triển. Chính phủ đang phải tạo điều kiện về cơ chế, chính sách để thu hút đầu tư, thì việc Vinacomin sớm quan tâm, ưu tiên phát triển các nhóm ngành phụ trợ phải được xem là yếu tố tích cực. Bởi vậy trong lộ trình tái cấu trúc nên chăng cần phân tích hiệu quả đóng góp của nhóm ngành phụ trợ với ngành nghề chính của Tập đoàn để có những quyết định đúng đắn trong việc giữ nguyên, sáp nhập hay giải thể.
[odex-source url=”https://www.vinacomin.vn/tap-chi-than-khoang-san/ban-ve-cong-nghiep-phu-tro-cua-vinacomin-3693.htm” button=”Theo vinacomin”]
