Tôi theo chân anh Trịnh Hoài Vũ, Phó Văn phòng Công ty than Uông Bí lên khai trường Tràng Khê để ghi hình ảnh một số hạng mục công trình của Dự án Mỏ than Tràng Bạch, chuẩn bị ra than. Trước ngôi nhà hai tầng, một tốp thợ đang khẩn trương san gạt mặt bằng, đổ bê tông. Anh Vũ giới thiệu, đó là công nhân Công ty Sàng tuyển và Cảng (Sàng tuyển). Người mặc áo trắng đang chỉ đạo thi công là anh Nguyễn Hữu Vơn, Giám đốc Công ty. Tôi thắc mắc, vì sao đơn vị chuyên sàng tuyển than lại đi làm sân bê tông
“Hết nạc vạc xương”…
Anh Nguyễn Hữu Vơn, giải thích, năm qua (2013), kế hoạch sản lượng của Than Uông Bí giảm 300 nghìn tấn than nên sản lượng sàng tuyển cũng giảm theo và vì thế, công nhân sẽ thiếu việc làm, đời sống sẽ ảnh hưởng. Tuy vậy, Công ty than Uông Bí đã quan tâm, bố trí cho Sàng tuyển nhiều việc phụ; Công ty cũng nỗ lực tìm kiếm thêm các đầu việc nên cán bộ công nhân Sàng tuyển luôn có việc làm, mức thu nhập bình quân 5.6 triệu đồng/ người/ tháng; lợi nhuận cả năm trên 2 tỷ đồng. Hết nạc thì vạc xương! Công việc san gạt, đổ bê tông cái sân này Công ty cũng ưu tiên cho Sàng tuyển. Sàng tuyển đang khẩn trương hoàn thành để đưa công trình kịp thời phục vụ dự án Mỏ than Tràng Bạch, chuẩn bị ra than.
Anh Phạm Minh Hiệp, PX Sàng tuyển I cho biết, anh làm công nhân sàng tuyển đã 4 năm. Cuối năm, nhiệm vụ sàng tuyển cơ bản đã hoàn thành, Công ty điều các anh lên làm sân bê tông. Trong lúc khó khăn này, cứ có việc làm là tốt. Thu nhập của anh chẳng giảm sút nhiều so với năm trước.
Phần “nạc” tạm gọi nhiệm vụ chính là thế – theo anh Vơn, Công ty đã sàng tuyển trên 2 triệu tấn than. Với sản lượng này, trước đây Công ty huy động tới 1500 người; nay chỉ cần 560 người. Là bởi, Công ty mới được đầu tư các dây chuyền sàng tuyển hiện đại; mặt khác, việc quản lí, điều hành, tổ chức sản xuất cũng từng bước sắp xếp hợp lí hơn…
Món “đầu câm”
Tác nghiệp xong, tôi nhìn đồng hồ, gần 12 giờ trưa. Bụng đói cồn cào. Đã toan lên xe về Uông Bí, anh Nguyễn Hữu Vơn nhìn tôi ngập ngừng:
– Hay là…hay là mời các anh ở lại ăn cơm công nghiệp với anh em?
Tôi biết, lời mời của anh Vơn rất chân thành, nhưng có lẽ anh ngại rằng, chưa chuẩn bị món ăn sang để thiết đãi nhà báo. Đang giữa trưa, giữa khai trường, biết tìm cái ăn ở đâu! Đọc được nỗi “lăn tăn” của anh Vơn, chúng tôi đồng ý ngay; đang đói có cái ăn ngay, may quá! Vào phòng quản đốc, chừng mươi phút sau, các đĩa thức ăn tú ụ bày lên. Anh Liên (Quản đốc PX. Sàng tuyển 1) giới thiệu, trong các món chỉ có món nem chua, anh em về phép, mang từ Thanh Hóa ra, còn lại là tiêu chuẩn ăn công nghiệp. Đó là đĩa thịt kho, đĩa trứng rán, đĩa rau xào thịt và bát ô tô “đầu âm”, tất cả đang nghi ngút tỏa hơi. Ăn công nghiệp thế này khác gì cỗ sang thời bao cấp!
Lâu nay, thợ mỏ gọi món sỏ lợn hầm là món “đầu câm”, nghe vui vui. Sỏ lợn được chặt ra từng mảng to, hầm nhừ với bí xanh, phủ ít hành tươi, nom thật hấp dẫn. Đang đói, đưa cay, rượu dẫn nhanh như điện, nhón miếng “đầu câm” đưa lên miệng, thơm nức, ngọt lừ. Món ăn dân giã cổ truyền này có từ lâu đời, có ở khắp nơi, nhưng “đầu câm” của thợ mỏ xem ra chân thật hơn. Anh Liên giải thích, là vì nguồn thực phẩm này do một gia đình công nhân chuyên cung cấp nên thịt bám vào xương rất chân thật, đậm đà.
Chợt nhớ, mấy năm trước, tôi và đồng nghiệp mỗi lần có dịp về Cẩm Phả thường ghé vào cái quán ở gần đường tàu, lối rẽ vào văn phòng Công ty than Cao Sơn ăn sáng. Quán tềnh toàng mà đông khách lạ. Món “mồi” nhắm được cánh thợ mỏ ưa thích vẫn là món “đầu câm”. Có lần, tôi ngồi cạnh bác thợ đầu muối tiêu. Ông bác chắc vừa tan ca 3, áo quần còn bám bụi than. Ông bác vỗ đùi tôi, cười mỏm mẻm, môi nhờn mỡ loang loáng, rồi rằng: “Chà. Lốp căng phết”. Nói đoạn, ông bác thản nhiên nhón miếng xương, moi ra miếng thịt, đưa lên miệng, tợp ngụm rượu, khà một cái rồi “luận” với tôi rằng: “Khoái lắm cậu ạ. Miếng ngon của con lợn không phải là tim, gan, mà là những miếng thịt rắn chắc, thơm lừng, ngọt lịm nấp trong các hốc xương, cậu ạ. Nhiều người lười nhác, sỹ diện và vô tình đã bỏ qua; phải tỉ mẩn moi móc, tìm kiếm mới có được miếng ngon, cậu ạ”.
Câu chuyện này tôi kể ngẫu hứng trong bữa ăn khiến mọi người cười vui. Với tôi, đây là bữa tất niên thật vui, thật ngon. Rồi tôi liên tưởng đến những khó khăn của Công ty Sàng tuyển và Cảng nói riêng và các doanh nghiệp trong Tập đoàn nói chung. Trong lúc “đói” việc, các doanh nghiệp vẫn xoay xở, tìm kiếm, nhường việc cho nhau; đời sống trong mọi gia đình người thợ vẫn ấm cúng, đủ đầy, thấy cuộc sống thật giản dị; “Cuộc đời vẫn đẹp sao”…
Anh Nguyễn Hữu Vơn, giải thích, năm qua (2013), kế hoạch sản lượng của Than Uông Bí giảm 300 nghìn tấn than nên sản lượng sàng tuyển cũng giảm theo và vì thế, công nhân sẽ thiếu việc làm, đời sống sẽ ảnh hưởng. Tuy vậy, Công ty than Uông Bí đã quan tâm, bố trí cho Sàng tuyển nhiều việc phụ; Công ty cũng nỗ lực tìm kiếm thêm các đầu việc nên cán bộ công nhân Sàng tuyển luôn có việc làm, mức thu nhập bình quân 5.6 triệu đồng/ người/ tháng; lợi nhuận cả năm trên 2 tỷ đồng. Hết nạc thì vạc xương! Công việc san gạt, đổ bê tông cái sân này Công ty cũng ưu tiên cho Sàng tuyển. Sàng tuyển đang khẩn trương hoàn thành để đưa công trình kịp thời phục vụ dự án Mỏ than Tràng Bạch, chuẩn bị ra than.
Anh Phạm Minh Hiệp, PX Sàng tuyển I cho biết, anh làm công nhân sàng tuyển đã 4 năm. Cuối năm, nhiệm vụ sàng tuyển cơ bản đã hoàn thành, Công ty điều các anh lên làm sân bê tông. Trong lúc khó khăn này, cứ có việc làm là tốt. Thu nhập của anh chẳng giảm sút nhiều so với năm trước.
Phần “nạc” tạm gọi nhiệm vụ chính là thế – theo anh Vơn, Công ty đã sàng tuyển trên 2 triệu tấn than. Với sản lượng này, trước đây Công ty huy động tới 1500 người; nay chỉ cần 560 người. Là bởi, Công ty mới được đầu tư các dây chuyền sàng tuyển hiện đại; mặt khác, việc quản lí, điều hành, tổ chức sản xuất cũng từng bước sắp xếp hợp lí hơn…
Món “đầu câm”
Tác nghiệp xong, tôi nhìn đồng hồ, gần 12 giờ trưa. Bụng đói cồn cào. Đã toan lên xe về Uông Bí, anh Nguyễn Hữu Vơn nhìn tôi ngập ngừng:
– Hay là…hay là mời các anh ở lại ăn cơm công nghiệp với anh em?
Tôi biết, lời mời của anh Vơn rất chân thành, nhưng có lẽ anh ngại rằng, chưa chuẩn bị món ăn sang để thiết đãi nhà báo. Đang giữa trưa, giữa khai trường, biết tìm cái ăn ở đâu! Đọc được nỗi “lăn tăn” của anh Vơn, chúng tôi đồng ý ngay; đang đói có cái ăn ngay, may quá! Vào phòng quản đốc, chừng mươi phút sau, các đĩa thức ăn tú ụ bày lên. Anh Liên (Quản đốc PX. Sàng tuyển 1) giới thiệu, trong các món chỉ có món nem chua, anh em về phép, mang từ Thanh Hóa ra, còn lại là tiêu chuẩn ăn công nghiệp. Đó là đĩa thịt kho, đĩa trứng rán, đĩa rau xào thịt và bát ô tô “đầu âm”, tất cả đang nghi ngút tỏa hơi. Ăn công nghiệp thế này khác gì cỗ sang thời bao cấp!
Lâu nay, thợ mỏ gọi món sỏ lợn hầm là món “đầu câm”, nghe vui vui. Sỏ lợn được chặt ra từng mảng to, hầm nhừ với bí xanh, phủ ít hành tươi, nom thật hấp dẫn. Đang đói, đưa cay, rượu dẫn nhanh như điện, nhón miếng “đầu câm” đưa lên miệng, thơm nức, ngọt lừ. Món ăn dân giã cổ truyền này có từ lâu đời, có ở khắp nơi, nhưng “đầu câm” của thợ mỏ xem ra chân thật hơn. Anh Liên giải thích, là vì nguồn thực phẩm này do một gia đình công nhân chuyên cung cấp nên thịt bám vào xương rất chân thật, đậm đà.
Chợt nhớ, mấy năm trước, tôi và đồng nghiệp mỗi lần có dịp về Cẩm Phả thường ghé vào cái quán ở gần đường tàu, lối rẽ vào văn phòng Công ty than Cao Sơn ăn sáng. Quán tềnh toàng mà đông khách lạ. Món “mồi” nhắm được cánh thợ mỏ ưa thích vẫn là món “đầu câm”. Có lần, tôi ngồi cạnh bác thợ đầu muối tiêu. Ông bác chắc vừa tan ca 3, áo quần còn bám bụi than. Ông bác vỗ đùi tôi, cười mỏm mẻm, môi nhờn mỡ loang loáng, rồi rằng: “Chà. Lốp căng phết”. Nói đoạn, ông bác thản nhiên nhón miếng xương, moi ra miếng thịt, đưa lên miệng, tợp ngụm rượu, khà một cái rồi “luận” với tôi rằng: “Khoái lắm cậu ạ. Miếng ngon của con lợn không phải là tim, gan, mà là những miếng thịt rắn chắc, thơm lừng, ngọt lịm nấp trong các hốc xương, cậu ạ. Nhiều người lười nhác, sỹ diện và vô tình đã bỏ qua; phải tỉ mẩn moi móc, tìm kiếm mới có được miếng ngon, cậu ạ”.
Câu chuyện này tôi kể ngẫu hứng trong bữa ăn khiến mọi người cười vui. Với tôi, đây là bữa tất niên thật vui, thật ngon. Rồi tôi liên tưởng đến những khó khăn của Công ty Sàng tuyển và Cảng nói riêng và các doanh nghiệp trong Tập đoàn nói chung. Trong lúc “đói” việc, các doanh nghiệp vẫn xoay xở, tìm kiếm, nhường việc cho nhau; đời sống trong mọi gia đình người thợ vẫn ấm cúng, đủ đầy, thấy cuộc sống thật giản dị; “Cuộc đời vẫn đẹp sao”…
[odex-source url=”https://www.vinacomin.vn/tap-chi-than-khoang-san/len-trang-khe-an-mon-dau-cam-7098.htm” button=”Theo vinacomin”]
